Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống bệnh sởi - Ảnh: T.MINH
Chiều 15-3, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống bệnh sởi.
Bệnh sởi có nguy cơ tiếp tục gia tăng
Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay trên thế giới, tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, trong đó một số bệnh có vắc xin phòng bệnh từ lâu (sởi, ho gà...) có xu hướng gia tăng tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi. Trung bình 1 người mắc bệnh có thể lây cho 12-18 người khác và chỉ có thể cắt đứt sự lây truyền khi miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95%.
Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng…
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, thời điểm này đang là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi bất thường tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển.
"Mặc dù Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống bệnh sởi từ cuối năm 2024, tuy nhiên đến nay tình hình bệnh sởi vẫn ở mức cao và có nguy cơ tiếp tục gia tăng", bà Lan nhấn mạnh.
Theo thống kê của Bộ Y tế từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 trường hợp nghi sởi, 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Trong đó, số trường hợp nghi sởi ghi nhận cao nhất tại khu vực miền Nam (57%), miền Trung (19,2%), miền Bắc (15,1%), Tây Nguyên (8,7%).
Một số tỉnh, thành phố có số mắc cao nhưng bắt đầu chững lại và dần được kiểm soát như Bạc Liêu (1.167 ca), TP.HCM (3.321 ca), Bình Dương (2.085 ca), Đồng Nai (4.099 ca), Cà Mau (1.995 ca)…
Xu hướng 'anti' vắc xin gia tăng
Ông Hoàng Minh Đức - cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế - cho hay có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ca mắc sởi tăng thời gian qua.
Tỉ lệ mắc sởi theo nhóm tuổi và giới tính năm 2025 - Ảnh: Cục Phòng bệnh
"Do bệnh sởi có khả năng lây truyền cao. Các trường hợp chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đầy đủ tích lũy qua nhiều năm tạo khoảng trống miễn dịch làm giảm khả năng bảo vệ trước nguy cơ lây lan.
Bên cạnh đó, việc ghi nhận các trường hợp mắc bệnh khi chưa đến độ tuổi tiêm chủng (khoảng 20% trẻ dưới 9 tháng tuổi) làm tăng thêm nguy cơ lây lan dịch bệnh. Tỉ lệ tiêm chủng vắc xin phòng bệnh sởi thấp, miễn dịch trong cộng đồng không đạt mức để có thể ngăn ngừa dịch bệnh.
Một bộ phận người dân chủ quan, lơ là, không đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin đầy đủ, đúng lịch. Hiện tượng chống vắc xin đã xuất hiện và có xu hướng gia tăng, nhất là ở các đô thị lớn", ông Đức nhận định.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân cần chủ động phòng chống bệnh, tiêm vắc xin phòng sởi cho trẻ theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Đồng thời đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời khi có biểu hiện sốt cao, nghi mắc sởi.
Các tỉnh cần chủ động mua vắc xin phòng sởi
Cục trưởng Cục Phòng bệnh cho rằng hiện việc phòng chống dịch còn nhiều khó khăn, việc cung ứng vắc xin cho tiêm chủng chống dịch hiện chưa chủ động được, phụ thuộc vào hỗ trợ từ nước ngoài.
Mặc dù dịch sởi và một số dịch bệnh thường xảy ra theo chu kỳ, tuy nhiên các địa phương chưa chủ động được trong việc bảo đảm vắc xin và kinh phí tổ chức triển khai thực hiện.
Để phòng bệnh, ông Phan Trọng Lân - viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương - cho rằng cần tăng miễn dịch cộng đồng bằng vắc xin phòng bệnh sởi. Trong đó, vắc xin sởi cho chiến dịch tiêm chủng cần khoảng 305.000 liều các tỉnh, thành phố phải tự mua. Vì vậy, các tỉnh, thành phố cần chủ động mua sắm vắc xin để đảm bảo tiêm chủng.
