Đôi khi, những bí quyết sức khỏe hiệu quả nhất không đến từ các phương pháp ồn ào, phức tạp, mà từ những thói quen âm thầm được cả một nền văn hóa duy trì mà không bao giờ gọi đó là "chế độ ăn". Trong một podcast gần đây, bác sĩ phẫu thuật ung thư Ấn Độ Tarang Krishna - người có hơn 22 năm kinh nghiệm điều trị - đã nhắc tới một truyền thống như vậy ở Nhật Bản. Thói quen này rất quen thuộc tại quốc gia này nhưng lại hiếm thấy ở nơi khác. Krishna tin đây là cách đơn giản nhất để kiểm soát cân nặng, cải thiện lão hóa và giữ năng lượng ổn định.
"Người Nhật có một nguyên tắc gọi là Hara Hachi Bu", Krishna nói. "Nó có nghĩa là khi ăn, bạn nên dừng lại lúc cảm thấy no khoảng 80%. Không bao giờ nên ăn tới mức no căng, vì dạ dày không cần nhiều thức ăn đến vậy".
Ông giải thích đây không phải một xu hướng sức khỏe, mà là lối sống cộng đồng. "Nguyên tắc này được mọi người Nhật áp dụng, từ trẻ nhỏ đến người 90 tuổi. Khi cả cộng đồng, một thành phố hay thị trấn cùng thực hiện, nó trở thành thói quen sống giúp tăng tuổi thọ, duy trì năng lượng và cải thiện sức khỏe tổng thể", Krishna nói.
Tuy Hara Hachi Bu là một hướng dẫn của người Nhật, nhiều nghiên cứu khoa học đã xem xét việc ăn dưới mức no, giảm lượng calo và tác động đến tuổi thọ.
Người Nhật thường ăn no 80% rồi dừng lại thay vì ăn đến mức no căng. Ảnh: Canva
Một nghiên cứu năm 2003 đã phân tích người dân làng Okinawa - nơi Hara Hachi Bu được duy trì phổ biến, trong đó xét dữ liệu lưu trữ nhiều thập kỷ về chế độ ăn, mức năng lượng nạp vào, hoạt động thể chất, chỉ số BMI, các chỉ dấu sinh học và tỷ lệ tử vong.
Họ phát hiện nhóm cư dân Okinawa duy trì mức ăn vào thấp, chỉ số BMI thấp suốt đời, đồng thời có nồng độ tương đối cao của một số hormone bảo vệ như DHEA. Theo thời gian, họ cũng có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác thấp hơn so với mức trung bình. Mô hình này trùng khớp với khái niệm "hạn chế calo" - ăn ít hơn một cách ổn định - vốn được cho là giúp sống lâu và khỏe hơn.
Một nghiên cứu có kiểm soát gần đây cũng đánh giá tác động của việc giảm calo ở người trưởng thành khỏe mạnh. Trong quá trình thử nghiệm, những người cắt giảm lượng calo cho thấy cải thiện về chuyển hóa năng lượng và nhiều chỉ dấu sức khỏe dài hạn. Một số lợi ích ghi nhận được gồm giảm các yếu tố liên quan đến nguy cơ bệnh chuyển hóa.
Các nhà nghiên cứu ghi nhận rằng việc ăn uống điều độ, ổn định mang lại những lợi ích như giảm viêm, cải thiện sức khỏe trao đổi chất, làm chậm các dấu hiệu lão hóa... Điều này hoàn toàn trùng khớp với giải thích của bác sĩ Krishna: chỉ cung cấp cho dạ dày vừa đủ giúp giảm áp lực chuyển hóa lên cơ thể.
Theo bác sĩ Krishna, dừng lại khi đã no 80% là đủ để dịch tiêu hóa hoạt động hiệu quả. "Khi dừng ở ngưỡng này, bạn sẽ nhận biết khẩu phần phù hợp cho mình. Dù còn hơi đói, cơ thể thực tế đã nhận đủ rồi".
Chuyên gia nhấn mạnh hiệu quả lâu dài mà phương pháp này mang lại. "Khi áp dụng Hara Hachi Bu, mỗi người có thể duy trì cân nặng lành mạnh, cải thiện tiêu hóa và cảm thấy nhiều năng lượng hơn. Điều này cho thấy đôi khi ăn ít mới là tốt", ông nói.
