Dinh dưỡng

Tài xế xe ôm "bán mạng"

Ban đầu, Hùng, ở Thanh Trì (Hà Nội), chỉ chạy xe ôm "tranh thủ" ngoài giờ làm văn phòng để trang trải chi phí sinh hoạt. Áp lực tiền thuê nhà và nuôi con ngày một tăng, anh buộc phải gác lại công việc văn phòng ít ỏi để lao vào chạy xe toàn thời gian, bình quân 14 tiếng mỗi ngày, những hôm cao điểm từ 5 giờ sáng đến 11 giờ đêm.

Áp lực cơm áo khiến Hùng bị thiếu ngủ trầm trọng, mỗi ngày chỉ chợp mắt 4-5 tiếng. Dù mọi người liên tục cảnh báo về sức khỏe, anh vẫn chủ quan: "Ngủ thế là đủ, miễn có tiền là được". Gần đây, sức khỏe của Hùng bắt đầu báo động với các cơn đau cổ vai gáy, tê bì hai tay, đặc biệt sau các cuốc xe kéo dài trên ba tiếng. Dịp nghỉ lễ 30/4, trong một chuyến chạy xe, Hùng loạng choạng, suýt gục xuống giữa đường vì kiệt sức và tụt huyết áp. Khi nhập viện, anh được chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ, viêm dạ dày, rối loạn tiền đình và thiếu máu não vì ngồi lâu, ít vận động.

Bác sĩ Ngô Quảng Hải, nguyên Phó giám đốc Trung tâm đào tạo và chỉ đạo tuyến (Bệnh viện Châm cứu Trung ương), cho biết sau khi điều trị, Hùng buộc phải giảm giờ làm, chú trọng nghỉ ngơi, dinh dưỡng và tập luyện nhẹ nhàng để phục hồi chức năng cơ xương khớp.

Tương tự, Định, 42 tuổi, ở Gia Lâm, suốt 4 năm chạy xe công nghệ, luôn tự nhủ phải "tỉnh táo chiến đấu", song cơ thể ngày càng suy kiệt. Anh liên tục làm việc 18 tiếng mỗi ngày, khởi động từ 4 giờ sáng đến 10 giờ tối, nhiều khi ăn uống vội vã, bỏ lửng bữa trưa. Để bám trụ qua những đêm vắng, Định tiêu thụ 3-4 lon nước tăng lực kèm cà phê mỗi ngày, con số đó còn cao hơn vào những hôm nắng gắt.

Từ cuối năm ngoái, Định xuất hiện các dấu hiệu đánh trống ngực, hồi hộp về đêm, khó ngủ kéo dài, đau dạ dày dai dẳng. Khi nhập viện vì sốt cao và choáng váng, các bác sĩ xác định anh bị rối loạn nhịp tim do lạm dụng caffein và thức uống có đường, viêm loét dạ dày nặng kèm mất ngủ mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh.

Tài xế xe ôm chạy liên tục nhiều tiếng gặp nhiều rủi ro sức khỏe, dễ kiệt sức. Ảnh minh họa: Azivmedics

Tài xế xe ôm chạy liên tục nhiều tiếng gặp nhiều rủi ro sức khỏe, dễ kiệt sức. Ảnh minh họa: Azivmedics

Xe ôm hiện trở thành mắt xích quan trọng trong hệ thống giao thông của nhiều thành phố lớn châu Á, nơi nhiều tài xế làm việc kéo dài dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt và môi trường ô nhiễm. Tuy nhiên, các vấn đề sức khỏe của lực lượng lao động đặc thù này vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ.

Tháng 3/2021, một khảo sát thực hiện tại Hà Nội trên 549 tài xế xe ôm cho thấy, 22,6% tài xế bị mệt mỏi, 22% mắc chứng đau lưng dưới. Khảo sát này đăng trên Tạp chí Giao thông và Sức khỏe, phát hiện yếu tố thừa cân, uống rượu, số giờ lái xe dài liên quan trực tiếp đến nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe. Các tác giả nhấn mạnh sự cần thiết phải áp dụng kiểm tra sức khỏe bắt buộc đối với tài xế xe ôm để giảm nguy cơ bệnh tật cũng như tai nạn giao thông.

Một công trình khác đăng vào tháng 6/2024, thực hiện trên nhóm tài xế xe ôm hoạt động ở khu vực Bangkok và các tỉnh lân cận, nơi ô nhiễm không khí ở mức báo động do bụi mịn và khói xe, cho thấy sự suy giảm rõ rệt các thông số chức năng phổi so với nhóm đối chứng. Họ thường xuyên tiếp xúc với bụi hô hấp (PM2.5, PM10) trong suốt nhiều giờ mỗi ngày, đặc biệt vào giờ cao điểm và trên các tuyến đường có mật độ giao thông lớn. Hệ quả, tỷ lệ mắc các triệu chứng về hô hấp như ho, khó thở, khò khè, viêm họng, tức ngực cao của nhóm này cũng cao hơn, kéo theo nguy cơ mắc các bệnh lý hô hấp mãn tính như viêm phế quản mạn, hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)....

Theo nghiên cứu của NIH, tài xế thường xuyên hít phải các chất độc hại như oxide nitơ, carbon monoxide, sulfur dioxide, chất hữu cơ dễ bay hơi và hạt bụi mịn – tất cả đều tác động tiêu cực đến chức năng phổi, làm tăng rủi ro bệnh lý hô hấp.

Cùng quan điểm, bác sĩ Hải nhận định nhóm tài xế công nghệ là đối tượng đặc biệt dễ gặp vấn đề cơ xương khớp do phải ngồi lâu, vận động sai tư thế kéo dài dẫn đến đau lưng, cổ, vai, gáy. Cầm lái lâu còn dễ gây mỏi cơ, viêm khớp cổ tay, khớp vai. Việc tập trung cao độ và giữ nguyên tư thế trong thời gian dài làm cản trở lưu thông máu tới vùng cổ vai gáy, lâu dài gây xơ hóa, co cứng, đau, thậm chí gây tổn thương đĩa đệm cột sống cổ. Khi bị tổn thương, người bệnh không chỉ đau mỏi, mà đôi khi còn nghe tiếng "rắc" ở cổ, cảm giác tê lan xuống vai.

Từ góc nhìn y học cổ truyền, triệu chứng này phản ánh sự rối loạn khí huyết, tạng phủ và ảnh hưởng từ thời tiết, nhất là khi thường xuyên di chuyển ngoài trời, vào sáng sớm hoặc khuya muộn, dẫn đến tê buốt, co rút, đau nhức cơ xương.

Bác sĩ Lê Văn Thiệu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, phân tích thêm, làm việc ngoài trời còn khiến tài xế thường xuyên phơi nắng, dầm mưa, từ đó tăng nguy cơ cảm cúm, sốt, sốc nhiệt. Sốc nhiệt – trạng thái thân nhiệt tăng quá 40 độ C đi kèm rối loạn chức năng thần kinh, tuần hoàn, hô hấp – hoàn toàn có thể gây rối loạn ý thức, thậm chí hôn mê, nhất là trong mùa nóng đỉnh điểm. Không ít ca nhập viện vì sốc nhiệt nghiêm trọng đã ghi nhận tại các cơ sở y tế lớn, chỉ sau vài giờ phơi nắng.

Dưới ánh nắng gắt, tài xế còn đối diện nguy cơ mắc viêm da, dị ứng ánh nắng, bỏng nắng hoặc thậm chí ung thư da. Cộng với tình trạng ăn vội uống nhanh, sử dụng thực phẩm, nước giải khát không đảm bảo vệ sinh, họ dễ mắc viêm dạ dày, rối loạn tiêu hóa.

Việc lạm dụng đồ uống tăng lực, nhiều caffein, nhiều đường khiến cơ thể ngỡ như tỉnh táo, nhưng thực chất che mờ cảm giác mệt mỏi, lâu dần dẫn đến kiệt sức, rối loạn chuyển hóa, loạn nhịp tim, tổn thương gan thận.

Một tài xế sử dụng điện thoại di động trong khi chờ khách ở Bangkok vào ngày 26/2/2016. Ảnh: European Pressphoto Agency

Một tài xế sử dụng điện thoại di động trong khi chờ khách ở Bangkok vào ngày 26/2/2016. Ảnh: European Pressphoto Agency

Các chuyên gia khuyên tài xế cần giữ đúng tư thế khi lái xe, mỗi 1-2 tiếng nên dừng lại vươn vai, xoay cổ, xoay khớp cổ tay, cổ chân 10 vòng kèm hít thở chậm 5 lần để làm thông kinh lạc. Thực hiện các bài dưỡng sinh cổ truyền nhằm hỗ trợ điều khí huyết, mạnh cân cốt.

Mang khẩu trang lọc bụi, kính chắn gió, áo khoác chống nắng hoặc mưa để tránh tác động thời tiết. Trang bị mũ bảo hiểm chất lượng, găng tay, áo phản quang để đảm bảo an toàn giao thông.

Uống đủ nước, hạn chế nước tăng lực và đồ ngọt. Ăn đúng bữa, chọn thức ăn hợp vệ sinh, tránh đồ ăn nhanh liên tục. Sắp xếp thời gian ngủ đủ giấc, tránh chạy cuốc xuyên đêm kéo dài. Nên khám sức khỏe tổng quát 1-2 lần mỗi năm, nhất là mắt, tim mạch và cơ xương khớp, chú ý các dấu hiệu sớm của đau lưng, mất ngủ, stress để can thiệp kịp thời.

Mặt khác, giới chức cần quy định khám sức khỏe bắt buộc định kỳ đối với tài xế xe ôm, kết nối dữ liệu y tế với các hãng vận tải công nghệ để hỗ trợ theo dõi sức khỏe chủ động, phát hiện sớm các bệnh nghề nghiệp. Chính phủ và doanh nghiệp cũng nên hợp tác triển khai các chương trình tập huấn về an toàn lao động, trang bị miễn phí hoặc trợ giá các phương tiện bảo hộ cá nhân như khẩu trang, kính chống bụi, áo khoác chống nắng, đặc biệt ưu tiên nhóm tài xế hoạt động thường xuyên ở khu vực ô nhiễm cao.

Về lâu dài, thành phố cần mở rộng mảng xanh, tăng cường các khu vực nghỉ ngơi cho tài xế tại các bến đỗ, điểm giao thông quan trọng, tạo điều kiện cho họ hồi phục sức khỏe giữa các ca làm việc.

"Tất cả giải pháp này không chỉ giảm thiểu rủi ro bệnh tật mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo an ninh giao thông đô thị bền vững", ông Hải nhấn mạnh.

Các tin khác

Giá vàng tiếp tục tăng

Sáng nay (13/6), giá vàng trong nước tiếp tục tăng. Theo đó, vàng miếng SJC lên mốc 119 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn cao nhất lên tới 118 triệu đồng/lượng.

Giá vàng thế giới tăng vọt

Trong phiên giao dịch Mỹ ngày 12.6, giá vàng thế giới tăng thêm 20 USD, nâng tổng mức tăng trong ngày lên 55 USD/ounce, tiến sát mức 3.400 USD/ounce.

Home Credit trợ lực người tiêu dùng khi nhu cầu tăng cao dịp hè

Nắm bắt nhu cầu tiêu dùng tăng cao của người dân trong dịp hè, Home Credit triển khai chương trình “Ưu đãi hết cỡ - Sống vui hết mình” từ nay đến 8/7/2025 mang đến nhiều lựa chọn cho khách hàng khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính tiêu dùng của công ty.

Giá vàng tăng rất mạnh

Sáng nay (11/6), giá vàng trong nước tăng mạnh. Theo đó, giá vàng SJC lên trên mốc 118 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn cao nhất hơn 117 triệu đồng/lượng.

Miền Trung bước vào đợt mưa rất lớn

Hôm nay (11/6), do ảnh hưởng của hoàn lưu áp thấp nhiệt đới, khu vực miền Trung, Tây Nguyên, Nam Bộ bước vào đợt mưa rất lớn. Trọng tâm của mưa lớn là khu vực Quảng Trị - Quảng Ngãi, đỉnh điểm của mưa lớn ở miền Trung bắt đầu từ đêm nay, kéo dài đến 13/6.

Miền Bắc mưa đến bao giờ?

Trong sáng nay (10/6), mưa to còn tiếp tục ở một số tỉnh miền Bắc, từ trưa chiều nay, mưa giảm nhanh. Những ngày tới, miền Bắc có thể ít mưa. Trong khi đó, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông kích thích gió mùa tây nam hoạt động mạnh khiến Tây Nguyên, Nam Bộ mưa to vào chiều tối các ngày 10-11/6.

Điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định số 1070/QĐ-TTg về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 của các bộ, cơ quan trung ương để phù hợp với tổ chức bộ máy sau sắp xếp và điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 cho các nhiệm vụ, dự án của bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Người mua vàng lỗ nặng

Sáng nay (9/6), giá vàng miếng SJC quanh mốc 117 triệu đồng/lượng. Như vậy, chỉ sau 2 tháng, nhà đầu tư “đu" đỉnh vàng lỗ hơn 9 triệu đồng/lượng

Hải Phòng thu ngân sách cao kỷ lục

Trong 5 tháng đầu năm nay, TP. Hải Phòng thu ngân sách Nhà nước đạt gần 70.700 tỷ đồng, trong đó thu nội địa hơn 37.100 tỷ đồng, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu hơn 32.900 tỷ đồng.

Giá vàng đồng loạt giảm mạnh

Sáng nay (7/6), giá vàng trong nước quay đầu giảm mạnh. Theo đó, vàng miếng SJC về sát mốc 117 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn cao nhất 116,5 triệu đồng/lượng.

Chubb Life cập nhật giá đơn vị Quỹ Liên kết Đơn vị - Sản phẩm Kế hoạch Tài chính Chủ động

Sản phẩm Bảo hiểm Liên kết Đơn vị - Kế hoạch Tài chính Chủ động được thiết kế với các tính năng ưu việt nhằm đáp ứng đồng thời cả hai nhu cầu: Bảo vệ và Đầu tư. Với thông điệp “Đầu tư vững tâm – Bảo vệ vững vàng”, sản phẩm Kế hoạch Tài chính Chủ động góp phần hoàn thiện danh mục giải pháp tài chính toàn diện của Chubb Life Việt Nam trên hành trình thực hiện sứ mệnh bảo vệ người trụ cột và gia đình Việt.

Giá vàng đồng loạt tăng

Sáng nay (6/6), giá vàng trong nước đồng loạt tăng trở lại. Theo đó, vàng miếng SJC tiến sát mốc 118 triệu đồng/lượng và duy trì cao hơn giá vàng nhẫn 1,2 - 4 triệu đồng/lượng, tùy từng thương hiệu vàng.

Những smartphone Android mạnh mẽ nhất hiện nay

Việc chọn mua một chiếc smartphone Android chất lượng là điều quan trọng và người dùng thường dành thời gian nghiên cứu về chúng trước khi đưa ra quyết định.

Giá vàng quay đầu giảm mạnh

Sáng nay (4/6), giá vàng trong nước quay đầu giảm mạnh. Theo đó, vàng miếng SJC lại quay về quanh mốc 117 triệu đồng/lượng.

Giá vàng tăng đồng loạt

9h30 sáng nay (3/6), Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết giá vàng miếng SJC 116 - 118 triệu đồng/lượng mua vào - bán ra, tăng 200.000 đồng/lượng so với đầu giờ sáng. Trong khi đó, giá vàng nhẫn được điều chỉnh tăng mạnh.

Giá vàng giảm mạnh

Giá vàng giảm mạnh trong phiên giao dịch Mỹ ngày 30.5 sau khi nước này công bố chỉ số liên quan đến lạm phát.