San hô Côn Đảo bị tẩy trắng: Kiến nghị giảm khai thác thủy sản, dịch vụ lặn

Ngày 10-6, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo (huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết đã phối hợp Viện Hải dương học (Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) khảo sát thực tế hiện trạng san hô vùng biển Côn Đảo bị tẩy trắng diện rộng.

Nhiều nơi san hô bị tẩy trắng 80-100%

Khảo sát cho thấy khu vực các trạm rạn phía đông của đảo như Đầm Tre, Hòn Cau, Hòn Tài và Cực Gà, san hô bị tẩy trắng từ 80-100%, ghi nhận khoảng 15-20% san hô mới chết (đã mất polyp và bắt đầu phủ rong ngả màu vàng nhạt). Toàn bộ các giống san hô phổ biến trên rạn đều bị tẩy trắng, san hô mềm bị tẩy trắng toàn bộ.

Đối với khu vực phía tây của đảo Côn Sơn như Hòn Tre Lớn, Hòn Tre Nhỏ, Bãi Ông Cường và Bãi Ông Đụng, san hô bị tẩy trắng khoảng 60-70%, san hô mới chết chiếm khoảng 10%. Trong các trạm phía tây đảo, khu vực rạn san hô Bãi Ông Cường bị tác động bởi sao biển gai và trầm tích lắng đọng trên rạn nhiều.

Trong quá trình khảo sát, các nhà khoa học ghi nhận có sự hiện diện của sao biển gai tại các trạm rạn khu vực Hòn Cau, Hòn Tài và Ông Cường. Bên cạnh đó, trai tai tượng cũng bị tác động bởi nhiệt độ nước biển cao làm mất màu ở phần mô hữu cơ.

Theo các nhà khoa học, hiện tượng san hô tẩy trắng tại Côn Đảo là do sự gia tăng nhiệt độ nước biển trên 30 độ C. Đây là tai biến thiên nhiên đã được Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) dự báo xảy ra trên quy mô toàn cầu trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 10-2024.

Trong đó, khu vực biển miền Nam Việt Nam nói chung và vùng biển Côn Đảo nói riêng được dự báo diễn ra hiện tượng tẩy trắng từ ngày 10-5 đến hết ngày 20-6 (thời điểm dự báo tháng 4-2024). Nhiệt độ nước biển tầng mặt đã vượt ngưỡng 30 độ C từ giữa tháng 4 và đạt giá trị cao 32 độ C tại thời điểm khảo sát.

Qua các ghi nhận từ Vườn quốc gia Côn Đảo và thực tế khảo sát cho thấy, san hô Côn Đảo đã bắt đầu tẩy trắng từ giữa tháng 5, thời gian thực địa khảo sát từ ngày 2 đến 5-6, là thời gian diễn ra tẩy trắng đỉnh điểm nhất.

Kiến nghị giảm khai thác thủy sản, bơi lặn, xả thải để cứu san hô

Ông Nguyễn Khắc Pho, giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo, cho biết với diễn biến mới được cập nhật sau chuyến khảo sát cùng đoàn của Viện Hải dương học, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo kiến nghị cần phải khảo sát, đánh giá lại lần hai các rạn san hô để có cơ sở đánh giá mức độ tác động và khả năng phục hồi của rạn san hô do biến cố tẩy trắng, trên cơ sở đó đề xuất các phương án phục hồi phù hợp.

Các chương trình phục hồi san hô hiện nay dự kiến thực hiện trong tháng 7 cần hoãn lại vì san hô trên rạn mới bị tẩy trắng, khả năng phục hồi còn yếu, việc tách mảnh tập đoàn san hô bố mẹ để lấy giống phục hồi sẽ làm tập đoàn bố mẹ bị suy yếu, tỉ lệ sống của các mảnh san hô phục hồi sẽ rất thấp.

Ngoài ra, trong thời gian 3 tháng sau khi tẩy trắng, cần giảm tải các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội như khai thác thủy sản, dịch vụ du lịch bơi ngắm, xả thải từ đất liền tại các vùng rạn quan trọng trong các phân khu chức năng bảo tồn biển của Vườn quốc gia Côn Đảo; đồng thời thực hiện thu gom sao biển gai, xây dựng kế hoạch phục hồi rạn san hô tại các vùng rạn bị tác động nặng...