Đau họng có phải là triệu chứng điển hình của ung thư vòm họng? Đây là thắc mắc của nhiều người khi có biểu hiện đau họng.
Ghi nhận cho thấy, triệu chứng đau họng trong ung thư vòm họng hình thành khi khối u phát triển gây tổn thương niêm mạc, khiến bệnh nhân có cảm giác đau rát vùng họng kéo dài, mức độ tăng dần, kèm theo khó nuốt nước bọt hoặc thức ăn.
Thực tế, ung thư vòm họng giai đoạn đầu hiếm khi biểu hiện bằng đau họng rõ ràng.
Những dấu hiệu cảnh báo thường gặp và đáng chú ý hơn bao gồm:
- Nghẹt mũi một bên, tái diễn nhiều lần hoặc chảy dịch mũi kéo dài
- Ù tai, nghe kém một bên – biểu hiện rất sớm do u chèn vào vòi nhĩ
- Nhức đầu âm ỉ, lan vùng trán – thái dương
- Xuất hiện hạch cổ một bên, chắc, không đau
- Chảy máu mũi lấm tấm, hoặc nuốt vướng nhẹ
Nếu có một hoặc nhiều triệu chứng trên kéo dài hơn 3 tuần, người bệnh cần đến khám chuyên khoa Tai Mũi Họng càng sớm càng tốt.
HPV gây ung thư thường ở vùng hầu họng
Các phương pháp chẩn đoán ung thư vòm họng
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định nhiều kỹ thuật cận lâm sàng khi người bệnh đến khám tại cơ sở y tế. Một số phương pháp thường được áp dụng gồm:
- Nội soi tai mũi họng. Được chỉ định để phát hiện bất thường trong vùng mũi – vòm – họng và hỗ trợ lấy mẫu mô sinh thiết
- Sinh thiết mô. Là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán ung thư. Có 3 phương pháp sinh thiết: Sinh thiết mở: phẫu thuật lấy mô trực tiếp; Sinh thiết nội soi: dùng ống nội soi hỗ trợ lấy mẫu; Sinh thiết kim nhỏ (FNA): dùng kim nhỏ chọc hút mô từ khối u hoặc hạch.
- Chụp CT Scan. Giúp đánh giá kích thước khối u, mức độ xâm lấn vào xương – sụn vùng đầu cổ, tình trạng hạch cổ và phát hiện di căn. CT có tiêm thuốc cản quang cho hình ảnh rõ nét và độ chính xác cao.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: MRI cho khả năng khảo sát mô mềm tốt hơn CT, đặc biệt hữu ích trong đánh giá lan tràn u vào nền sọ và mô mềm xung quanh.
- PET – CT: Dù không khảo sát tốt tổn thương vi thể, PET – CT lại rất hiệu quả trong phát hiện hạch cổ, tổn thương di căn và xác định khối u nguyên phát thứ hai.
- Xét nghiệm EBV-DNA và HPV-p16. Hỗ trợ đánh giá nguy cơ và tiên lượng ung thư liên quan đến virus Epstein-Barr và HPV.
Nguyên nhân gây ung thư vòm họng
Vòm họng là phần cao nhất của họng, nằm phía sau mũi và phía trên họng miệng. Đây là khu vực khó quan sát nên ung thư vòm họng thường được phát hiện muộn.
Có 3 nguyên nhân chính và một số yếu tố nguy cơ phụ góp phần gây bệnh:
Nhóm nguyên nhân chính là do virus HPV; HPV gây ung thư thường ở vùng hầu họng: đáy lưỡi, amidan, khẩu cái mềm… Virus lây qua tiếp xúc tình dục, bao gồm cả quan hệ bằng miệng – nguyên nhân khiến tỷ lệ ung thư đầu cổ liên quan HPV gia tăng.
Thuốc lá: Hóa chất trong thuốc lá không chỉ gây ung thư phổi mà còn làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng, kể cả ở những người hút thụ động.
Rượu: Rượu làm trầm trọng hơn tác hại của thuốc lá. Khi uống rượu, niêm mạc họng – miệng bị kích thích, tạo điều kiện để chất độc trong thuốc lá xâm nhập sâu hơn, đồng thời giảm khả năng đào thải chất gây ung thư.
Yếu tố nguy cơ khác có thể gây ung thư vòm họng đó là: Chế độ ăn thiếu vitamin A và E; Ăn nhiều đồ muối, đồ lên men hoặc hun khói; Yếu tố di truyền hoặc môi trường ô nhiễm.
Cách phòng bệnh và tầm soát sớm
Một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc ung thư vòm họng:
- Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn
- Bỏ thuốc lá, tránh môi trường có khói thuốc
- Hạn chế ăn đồ muối – lên men, thực phẩm hun khói
- Đeo khẩu trang khi làm việc trong môi trường bụi, hóa chất
- Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi
- Khám sàng lọc Tai Mũi Họng định kỳ, đặc biệt với người thuộc nhóm nguy cơ cao.
Nội soi mũi – vòm – họng là kỹ thuật quan trọng giúp phát hiện tổn thương nghi ngờ ngay từ giai đoạn đầu, góp phần cải thiện tiên lượng điều trị.
