Bác sĩ Đinh Trần Ngọc Mai, khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cho biết để đạt được mục tiêu giảm cân hiệu quả, nguyên tắc vàng là cắt giảm lượng calo nạp vào cơ thể. Tuy nhiên, thay vì áp dụng chế độ ăn kiêng khoa học, không ít người đã chọn giải pháp cực đoan: nhịn ăn, với mong muốn nhanh chóng "đốt cháy" mỡ thừa mỗi ngày.
Nhịn ăn được định nghĩa là việc kiêng ăn trong một khoảng thời gian dài, thay vì duy trì ăn uống đủ bữa như thông thường. Gần đây, phương pháp nhịn ăn gián đoạn (Intermittent Fasting - IF) đã trở nên phổ biến để giảm cân. Cơ chế của phương pháp này là tận dụng tối đa quá trình đốt cháy chất béo dự trữ để tạo năng lượng.
Thực tế có bằng chứng cho thấy việc nhịn ăn xen kẽ với thời gian ăn uống có thể giúp giảm cân. Tuy nhiên, hiệu quả giảm cân của IF không nhiều hơn so với việc bạn cắt giảm cùng lượng calo đó mỗi ngày nhưng vẫn duy trì ăn uống đủ bữa.
Vậy mấu chốt hiệu quả của việc nhịn ăn là do giảm tiêu thụ thực phẩm, dẫn đến giảm tổng lượng calo nạp vào, và kết quả cuối cùng là giảm cân.
Ngoài giảm cân, nhịn ăn hay nhịn ăn gián đoạn còn mang lại một số lợi ích sức khỏe khác. Việc này giúp cơ thể có thời gian "chữa lành", từ đó giảm bớt các yếu tố có thể gây hại cho tim mạch, bao gồm: hạ huyết áp, giảm lượng đường trong máu và giảm hàm lượng cholesterol máu.
Mặc dù mang lại một số tác dụng nhất định, nhịn ăn không dành cho tất cả mọi người. Một số nhóm người tuyệt đối không nên áp dụng phương pháp này. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên nhịn ăn. Với người mắc bệnh tiểu đường, việc nhịn ăn có thể làm giảm lượng đường trong máu xuống mức nguy hiểm (hạ đường huyết). Người đang khỏi bệnh hoặc đang điều trị ung thư cần duy trì hoặc tăng cân để đảm bảo dinh dưỡng và thể lực, không nhịn ăn.
Việc nhịn ăn một cách không khoa học có thể dẫn đến những hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm: viêm loét dạ dày, thiếu các vitamin và khoáng chất do thiếu dinh dưỡng, suy nhược cơ thể, mệt mỏi, hạ đường huyết, suy giảm trí nhớ...
Thay vì nhịn ăn, nhịn đói để giảm cân, giải pháp bền vững và an toàn nhất là duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học.
Bác sĩ Mai khuyên hãy ưu tiên ăn uống đủ bữa; đa dạng các loại thực phẩm, lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe; ăn đủ chất xơ, đạm và giảm đồ ngọt, cũng như chất béo bão hòa (như mỡ, phủ tạng, bơ thực vật...).
"Hãy luôn nhớ rằng, mấu chốt của việc giảm cân là giảm calo nạp vào và tăng tiêu hao bằng vận động, tập thể dục", bác sĩ Mai nói, thêm rằng mọi biện pháp hỗ trợ khác như nhịn ăn gián đoạn chỉ giúp việc cắt giảm calo dễ dàng hơn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều tác hại không tốt cho cơ thể nếu không được áp dụng đúng cách.
