Tuy nhiên, liệu việc uống thật nhiều nước có giúp "thanh lọc độc tố" như nhiều người vẫn nghĩ? Và đâu mới là lượng nước lý tưởng để duy trì sức khỏe thận?
Không ít người tin rằng uống càng nhiều nước, cơ thể sẽ càng "sạch" và thận càng khỏe. Nhưng thực tế, cơ thể con người có cơ chế điều hòa nước rất tinh vi – và việc uống quá nhiều hay quá ít đều có thể gây hại. Theo các chuyên gia thận học và dinh dưỡng, nhu cầu nước phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng, mức độ vận động và môi trường sống.
1. Thận cần nước như thế nào?
Thận là "nhà máy lọc" âm thầm nhưng vô cùng quan trọng của cơ thể. Cơ quan này giúp loại bỏ chất thải, duy trì cân bằng nước và điện giải, đồng thời điều hòa các khoáng chất như natri, kali và canxi. Tất cả những quá trình đó đều cần có nước để diễn ra trơn tru.
Khi được cung cấp đủ nước, thận có thể:
- Đào thải chất cặn bã ra khỏi máu thông qua nước tiểu.
- Ngăn ngừa hình thành sỏi thận, nhờ làm loãng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu.
- Duy trì huyết áp và chức năng lọc máu ổn định, nhờ đảm bảo đủ lưu lượng máu đến thận.
Theo Quỹ Thận Quốc gia Hoa Kỳ (National Kidney Foundation), nước không chỉ giúp thận loại bỏ độc tố mà còn giữ cho các mạch máu luôn mở rộng, giúp máu lưu thông dễ dàng đến thận để thực hiện quá trình lọc hiệu quả hơn.
Nước không chỉ giúp thận loại bỏ độc tố mà còn giữ cho các mạch máu luôn mở rộng, giúp máu lưu thông dễ dàng…
2. Bao nhiêu nước là đủ cho cơ thể?
Không có con số "chuẩn" tuyệt đối cho tất cả mọi người, nhưng các chuyên gia vẫn đưa ra khuyến nghị mang tính hướng dẫn để giúp bạn duy trì sự cân bằng nước tối ưu.
Theo Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine – IOM), tổng lượng nước cần nạp mỗi ngày (bao gồm nước uống, đồ uống khác và nước từ thực phẩm) là:
- Nam giới: khoảng 3,7 lít/ngày (tương đương 15,5 cốc)
- Phụ nữ: khoảng 2,7 lít/ngày (tương đương 11,5 cốc)
Lưu ý rằng lượng này không chỉ tính riêng nước lọc mà còn bao gồm nước trong trái cây, rau củ, sữa, canh, súp và các loại đồ uống khác. Tuy nhiên, đây chỉ là hướng dẫn tổng quát. Nhu cầu nước thực tế của mỗi người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như:
- Tuổi tác và giới tính: Người trẻ, nam giới thường cần nhiều nước hơn.
- Mức độ hoạt động thể chất: Người tập luyện, vận động nhiều mất nước qua mồ hôi cần bù thêm.
- Điều kiện môi trường: Khí hậu nóng, ẩm hoặc khô đều làm tăng nhu cầu nước.
- Tình trạng sức khỏe: các bệnh như sốt, tiêu chảy, sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc suy thận có thể làm thay đổi nhu cầu nước của cơ thể.
Cảm giác khát nước, màu sắc nước tiểu và mức năng lượng trong ngày là những tín hiệu tự nhiên giúp bạn nhận biết khi nào cơ thể cần thêm nước.
3. Nghiên cứu nói gì về mối liên hệ giữa lượng nước uống và sức khỏe thận
Các bằng chứng khoa học cho thấy, việc uống đủ nước mỗi ngày có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tổn thương và suy giảm chức năng thận. Tuy nhiên, lợi ích này dường như nằm ở khía cạnh phòng bệnh, chứ không phải là "thuốc chữa" khi thận đã tổn thương.
Một khảo sát quy mô quốc gia tại Hoa Kỳ (NHANES 2011–2012), được công bố trên tạp chí American Journal of Kidney Diseases, cho thấy: Những người chỉ uống dưới 500 ml nước mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính (CKD) cao hơn đáng kể so với nhóm uống trên 1,2 lít nước/ngày. Điều này gợi ý rằng thiếu nước kéo dài có thể gây áp lực và tổn thương cho thận.
Một nghiên cứu khác, sử dụng dữ liệu từ NHANES 2005–2006 đăng trên Transplantation Proceedings, cũng phát hiện rằng những người có tổng lượng chất lỏng tiêu thụ dưới 2 lít/ngày có nguy cơ tổn thương thận cao gấp đôi so với nhóm uống trên 4 lít/ngày.
Tuy nhiên, không phải càng uống nhiều càng tốt. Một thử nghiệm lâm sàng đăng trên tạp chí JAMA năm 2018 cho thấy, việc tăng lượng nước uống ở những người đã mắc bệnh thận giai đoạn 3 không cải thiện chức năng thận sau một năm theo dõi. Nghiên cứu này nhấn mạnh rằng, nước có tác dụng phòng ngừa tốt hơn là điều trị.
4. Hãy lắng nghe cơ thể
Uống quá nhiều nước trong thời gian ngắn có thể làm loãng nồng độ natri trong máu, gây ra tình trạng hạ natri máu (hyponatremia) — một rối loạn nguy hiểm có thể dẫn đến co giật, rối loạn ý thức hoặc thậm chí tử vong. Bên cạnh đó, người mắc bệnh thận hoặc bệnh tim cần hạn chế lượng nước theo chỉ định của bác sĩ, vì việc nạp quá nhiều chất lỏng có thể gây tăng gánh cho tim và thận.
Do đó, bạn hãy lắng nghe cơ thể:
- Uống khoảng 2,5 -3,5 lít nước mỗi ngày, tùy vào khí hậu, cân nặng và mức độ hoạt động thể chất.
- Nước tiểu màu vàng nhạt là dấu hiệu bạn đã đủ nước; vàng đậm hoặc sẫm là dấu hiệu mất nước.
- Đừng ép mình uống khi không khát, nhưng cũng đừng bỏ qua tín hiệu khát nước của cơ thể.
- Nếu bạn có bệnh lý về thận, tim hoặc đang dùng thuốc lợi tiểu, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi lượng nước uống hàng ngày.
Uống nước điều độ, đúng nhu cầu – đó mới là cách giúp thận khỏe mạnh và cơ thể "thải độc" tự nhiên nhất.
