Theo công bố của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), từ đầu năm đến nay đã mua vào khoảng 4 tỷ USD, tương đương với phục hồi lại khoảng 15-17% lượng ngoại tệ bị hụt trong giai đoạn tỷ giá biến động của năm 2022.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc NHNN đã bơm ròng khoảng 94.000 tỷ đồng thông qua mua ngoại tệ, song song với việc rút ròng một lượng tiền khoảng 110.000 tỷ đồng thông qua việc phát hành tín phiếu NHNN kỳ hạn 91 ngày, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết trong báo cáo vĩ mô phát hành mới đây.
Từ giữa đến cuối tháng 3/2023, hoạt động bơm, hút ròng trên thị trường mở đã ngưng hẳn do lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh và các ngân hàng thương mại đã không còn nhu cầu vay mượn từ NHNN. Nếu tình hình này tiếp diễn thì từ cuối tháng 5, một lượng lớn thanh khoản (khoảng 110.000 tỷ đồng) sẽ được bơm ra thị trường do tín phiếu 91 ngày đáo hạn.
Nhìn về lộ trình chính sách tiền tệ sắp tới, chuyên gia cho rằng có thể NHNN sẽ kiên định với định hướng nới lỏng trong bối cảnh các áp lực về lạm phát, tỷ giá, thắt chặt chính sách tiền tệ toàn cầu phần nào đã đi qua. Nếu rủi ro nhiều nhà đầu tư đang lo lắng là suy thoái kinh tế toàn cầu diễn ra thì việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành có lẽ nằm trong dự liệu của NHNN.
Lãi suất huy động đã giảm tương đối mạnh kể từ đầu năm
Trong tháng 3, NHNN đã có những động thái đảo chiều chính sách nhanh và rõ hơn trong tháng. Đầu tiên có thể kể đến hai lần điều chỉnh lãi suất điều hành vào giữa tháng và cuối tháng. Nếu như giai đoạn tăng lãi suất năm ngoái việc thay đổi lãi suất điều hành của NHNN thường đi sau thị trường thì đợt giảm lãi suất mới đây VDSC kỳ vọng sẽ tác động nhiều đến mặt bằng lãi suất chung.
Sau quyết định của NHNN, đầu tháng 4/2023, các ngân hàng thương mại từ Nhà nước đến tư nhân đều đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động với mức giảm từ 0,3-0,8 điểm %. Như vậy, tính từ đầu năm đến nay, lãi suất huy động đã giảm tương đối mạnh khoảng từ 0,8-1,2 điểm %, nhịp giảm này tương đương khoảng 1/2 mức tăng trong giai đoạn tháng 10-12/2022.
Nguồn: VDSC.
Theo số liệu của NHNN, lãi suất cho vay bình quân đối với các khoản vay mới và cũ vào cuối tháng 02/2023 ở mức 9,5- 11,3%/năm, tăng khoảng 0,5-0,6 điểm % so với cuối năm 2022 và cao hơn 1,1-1,4 điểm % so với trước tháng 10/2022.
Các chuyên gia kỳ vọng lãi suất cho vay trong nền kinh tế sẽ giảm trong thời gian tới dựa vào một số cơ sở lãi suất huy động hạ nhiệt làm tiền đề giảm lãi suất cho vay, thanh khoản hệ thống dồi dào, nhu cầu tín dụng yếu nên quy luật cung cầu thì lãi suất cho vay sẽ giảm và gói tín dụng 120.000 tỷ đồng được triển khai từ 1/4/2023.
Mức giảm kỳ vọng đối với mặt bằng lãi suất cho vay là khoảng 0,5 - 1 điểm %, tuỳ lĩnh vực. Đối với các lĩnh vực ưu tiên lãi suất trần 4,5%/năm không khác biệt nhiều nhưng đối với lĩnh vực bất động sản thì đang mở ra một kênh dẫn vốn với chi phí rẻ hơn.
Mức độ hấp thụ tuỳ thuộc vào sự năng động và linh hoạt của doanh nghiệp, mức độ chấp nhận rủi ro, cân đối lợi ích của các ngân hàng cho vay và danh mục các dự án được Bộ Xây dựng cấp phép.
Bên cạnh đó, nhìn nhận sự kém hiệu quả trong việc thực thi gói hỗ trợ lãi suất 2%, NHNN đang mở ra thêm những cánh cửa để giảm thiểu rủi ro hệ thống cũng như thúc đẩy tăng trưởng phục hồi.
Chẳng hạn, dự thảo sửa đổi thông tư 16 dường như sẽ mở cơ hội để các ngân hàng thương mại “vươn tay” hỗ trợ thị trường TDPN mặc dù VDSC nhìn nhận cánh cửa không phải là quá rộng và kèm theo những quy định giám sát chặt hơn để đảm bảo không xảy ra thêm những bất ổn trong tương lai.
Hay những thông điệp mới nhất của nhà điều hành về việc hoãn, giãn nợ cho doanh nghiệp gặp khó khăn cũng tạo thêm hy vọng, ràng buộc là nếu chính sách này được ban hành cũng phải cân nhắc kỹ về liều lượng và đối tượng.
