"Bom nổ chậm" cho gánh nặng bệnh không lây nhiễm
Phát biểu tại Hội thảo khoa học quốc tế về dinh dưỡng học đường năm 2025: Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Vì tầm vóc Việt, diễn ra ngày 14/8, TS.BS Nguyễn Tri Thức, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận là một điểm sáng về cải thiện dinh dưỡng khi chiều cao của thanh niên trong thập kỷ (từ 2010-2020) tăng lần lượt là 3,7cm với nam và 2,6cm với nữ.
Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm một cách ngoạn mục, từ trên 30% cách đây một thập kỷ, nay xuống còn dưới 19,6% (năm 2020), tốc độ giảm này nhanh hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á.
Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tại hội thảo (Ảnh: Trần Minh).
Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức. Tỷ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc; sự tấn công của "kẻ thù thầm lặng" mang tên thừa cân, béo phì khi tại các thành phố lớn, tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua, vượt ngưỡng 20%.
"Tốc độ này đang tăng nhanh hơn cả các nước láng giềng như Thái Lan và gần chạm đến ngưỡng của các nước phát triển. Đây chính là quả bom nổ chậm cho gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm trong tương lai, bào mòn sức khỏe và năng suất lao động của quốc gia", Thứ trưởng Bộ Y tế đánh giá.
Theo TS Thức, lứa tuổi học đường là "giai đoạn vàng cuối cùng" để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời.
"Vì vậy, việc tập trung nâng cao, cải thiện dinh dưỡng cho học sinh trong các trường học là một định hướng chiến lược quan trọng để hướng tới mục tiêu nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam", Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Theo lãnh đạo Bộ Y tế, dù đã cải thiện, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc khoảng 5-7cm, và thấp hơn Thái Lan 2-3cm.
Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia dinh dưỡng đến từ Nhật Bản, Anh, Đức, Trung Quốc... (Ảnh: P.V).
Dinh dưỡng học đường: Sẽ từ "khuyến nghị" sang "bắt buộc"?
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, tại hội thảo, các chuyên gia cần quan tâm thảo luận hoàn thiện thể chế, chính sách, coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển. Làm thế nào để xây dựng một "Chương trình Sữa học đường và Dinh dưỡng học đường" mang tầm quốc gia.
Cần xây dựng "Hệ sinh thái dinh dưỡng học đường toàn diện", từ "ăn no" đến "ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học".
Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các Bộ, ngành, địa phương hãy đưa dinh dưỡng học đường thành một ưu tiên trong các chương trình, kế hoạch hành động.
TS.BS Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cho biết, hiện Bộ Y tế đang chủ trì xây dựng Luật Phòng bệnh. Trong đó, dành một chương riêng quy định về dinh dưỡng trong phòng bệnh tập trung vào dinh dưỡng cho phụ nữ có thai, bà mẹ cho con bú và trẻ dưới 24 tháng tuổi (dinh dưỡng trong giai đoạn 1.000 ngày đầu đời), dinh dưỡng cho trẻ em và dinh dưỡng học đường.
"Một số quy định liên quan tới dinh dưỡng học đường sẽ chuyển từ “khuyến nghị” sang “bắt buộc” khi được đưa vào Luật Phòng bệnh, quy định cụ thể trách nhiệm triển khai thực hiện công tác y tế trường học cho người học thuộc phạm vi quản lý của cơ sở giáo dục để bảo đảm người học được chăm sóc sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần.
Bộ Y tế sẽ nỗ lực để hoàn thiện dự thảo luật, báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp tháng 10 tới đây", TS Hà thông tin.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh, các kiến nghị tại hội thảo là cơ sở quan trọng để các bộ, ban, ngành liên quan tham mưu, xây dựng chính sách.
"Cần tập trung nghiên cứu, tham mưu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. đặc biệt là thế hệ trẻ”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
