Trong bối cảnh chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump dự định áp đặt mức thuế nhập khẩu lên tới 49% đối với hàng hóa từ Campuchia - mức cao nhất trong khu vực Đông Nam Á - các quan chức Campuchia đã chỉ ra chiến lược để "sống sót": Tận dụng tối đa Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) nhằm duy trì ổn định thương mại và giảm thiểu tác động tiêu cực từ các biện pháp bảo hộ của Mỹ.
Trong phát biểu mới đây, Tân Hoa Xã trích lời một quan chức Bộ Thương mại Campuchia nhấn mạnh vai trò then chốt của RCEP trong việc bảo vệ nền kinh tế quốc gia trước các biến động từ bên ngoài. Ông cho biết: "Trong khi Mỹ tăng thuế nhập khẩu, kể cả với các đồng minh, thì RCEP loại bỏ tới 90% thuế quan nội khối và chuẩn hóa các quy tắc về hải quan, thương mại điện tử”.
Theo báo cáo của Bộ Thương mại Campuchia, kim ngạch xuất khẩu sang các nước thành viên RCEP năm 2024 đạt 9,06 tỷ USD, tăng 12,8% so với năm 2023. Thị trường RCEP chiếm 33,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của Campuchia.
Trước đó, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố áp mức thuế 49% đối với hàng hóa Campuchia, chủ yếu là dệt may và giày dép - hai ngành chiếm gần 38% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này sang Mỹ. Đây là mức thuế cao nhất trong khu vực.
Bộ Thương mại Campuchia đã bác bỏ cáo buộc từ phía Mỹ rằng nước này áp dụng mức thuế 97% đối với hàng hóa Mỹ, khẳng định mức thuế thực tế chỉ khoảng 29,4% và tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Campuchia đã bắt đầu các cuộc đàm phán với Mỹ
Theo Reuters, Campuchia đã bắt đầu các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm giảm thiểu tác động của mức thuế mới. Vòng đàm phán đầu tiên diễn ra vào giữa tháng 5 tại Washington, với sự tham gia của Phó Thủ tướng Sun Chanthol, Bộ trưởng Thương mại Cham Nimul và Đại diện Thương mại Mỹ Sarah Ellerman. Dù chưa đạt được thỏa thuận cụ thể, hai bên đã thống nhất tiếp tục đàm phán vào đầu tháng 6.
Trong khi đó, ASEAN đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Bộ trưởng Thương mại Malaysia, ông Zafrul Aziz, cho biết các nước trong khu vực đang phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc duy trì quan hệ với cả Mỹ và Trung Quốc, trong bối cảnh hai cường quốc này ngày càng gia tăng cạnh tranh.
Trước áp lực từ Mỹ, Campuchia đã tăng cường quan hệ với Trung Quốc. Trong chuyến thăm gần đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký 37 thỏa thuận hợp tác với Campuchia, bao gồm các lĩnh vực tài chính, y tế, cơ sở hạ tầng và quốc phòng. Đáng chú ý, dự án kênh đào Funan Techo trị giá 1,156 tỷ USD đã được tái khởi động với sự hỗ trợ từ Trung Quốc.
Theo Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), tăng trưởng GDP của Campuchia dự kiến đạt 6,1% trong năm 2025, được thúc đẩy bởi sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu và du lịch. Ngành công nghiệp được kỳ vọng sẽ tiếp tục dẫn đầu với mức tăng trưởng 9,3%, trong khi lĩnh vực dịch vụ dự kiến tăng 4,4%, nhờ vào sự gia tăng của khách du lịch quốc tế, đặc biệt là từ khu vực Đông Nam Á. Ngành nông nghiệp dự kiến tăng 1,0%, được hỗ trợ bởi các thỏa thuận thương mại song phương với Trung Quốc và Hàn Quốc, cũng như sự tham gia vào Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)
Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới đưa ra dự báo thận trọng hơn, dự kiến tăng trưởng GDP của Campuchia năm 2025 ở mức 5,5%, phản ánh những rủi ro từ chính sách thương mại toàn cầu và sự phục hồi không đồng đều giữa các lĩnh vực. Ngân hàng này cảnh báo rằng các ngành sản xuất xuất khẩu sử dụng nhiều lao động, đặc biệt là dệt may, hàng du lịch và giày dép, có thể bị ảnh hưởng đáng kể bởi các chính sách thuế quan mới của Mỹ, vì những ngành này chiếm khoảng một nửa tổng xuất khẩu sang Mỹ và sử dụng khoảng một triệu lao động, 80% trong số đó là phụ nữ.
