"Muốn cơ bắp to nhanh, uống thêm vài muỗng whey protein là được" – Đây là suy nghĩ phổ biến của không ít người trẻ tập gym. Tuy nhiên, mới đây, một chàng trai 25 tuổi sống tại Phúc Kiến, Trung Quốc đã phải trả giá đắt cho niềm tin này: nhập viện vì tổn thương thận nghiêm trọng chỉ sau 6 tháng uống bột protein quá nhiều.
Hậu quả nghiêm trọng khi uống bột protein quá nhiều
Được biết, anh Trương là một gymer trẻ tuổi sống tại thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến đang nỗ lực "đốt cháy giai đoạn" trong quá trình tăng cơ. Để đạt được mục tiêu này, anh không chỉ tuân thủ một thực đơn giàu đạm với các thực phẩm như ức gà, thịt bò, trứng và sữa, mà còn bổ sung thêm 5 muỗng protein mỗi ngày, tương đương khoảng 150g bột protein.
Lúc đầu, anh cảm thấy cơ thể khỏe mạnh, cơ bắp cũng có dấu hiệu phát triển. Nhưng chỉ sau nửa năm, cơ thể bắt đầu “lên tiếng” như nước tiểu nổi đầy bọt, lâu tan bất thường, đau lưng âm ỉ, vùng thắt lưng nhức mỏi thường xuyên, cảm giác mệt mỏi kéo dài, ngủ bao nhiêu cũng không thấy khỏe lại.
Ảnh minh hoạ.
Lo ngại về sức khỏe, anh Trương đã quyết định đến Bệnh viện Đại học Phúc Kiến để kiểm tra. Kết quả xét nghiệm khiến bác sĩ không khỏi bất ngờ: chỉ số creatinine trong máu, một chỉ dấu quan trọng cho thấy tổn thương thận, đã tăng vọt lên 165μmol/L. Bên cạnh đó, xét nghiệm nước tiểu cũng cho thấy dương tính với đạm (1+), điều này cho thấy chức năng lọc của thận đang suy giảm.
May mắn thay, Trương đã kịp thời phát hiện và điều trị tích cực. Sau 3 tháng điều chỉnh chế độ ăn, giảm bổ sung đạm và sử dụng thuốc theo chỉ định, tình trạng của anh dần ổn định.
Bác sĩ cảnh báo rằng: "Nhiều bạn trẻ lầm tưởng rằng việc tiêu thụ nhiều protein sẽ giúp tăng cơ hiệu quả. Tuy nhiên, đối với những người có vấn đề về thận tiềm ẩn, điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và không thể khắc phục".
Bác sĩ Trần Phân Yến từ Bệnh viện Đại học Phúc Kiến cảnh báo rằng, việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Khi protein được chuyển hóa trong cơ thể, nó tạo ra nhiều chất thải nitơ, gây áp lực lớn lên thận - cơ quan chính chịu trách nhiệm đào thải độc tố.
Nếu thận phải làm việc quá sức do quá tải protein, chức năng của chúng có thể bị suy giảm, thậm chí dẫn đến suy thận. Hơn nữa, việc sử dụng protein kéo dài có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe khác, bao gồm:
- Gút, do nồng độ axit uric trong máu tăng cao.
- Loãng xương, do mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa canxi.
- Tăng cân và tích tụ mỡ nội tạng nếu không có chế độ vận động hợp lý.
Người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng về lượng protein trong chế độ ăn uống của mình để bảo vệ sức khỏe thận và toàn bộ cơ thể.
3 nhóm người tuyệt đối không được tùy tiện dùng protein liều cao
- Người cao tuổi, thận suy giảm theo tuổi tác
- Bệnh nhân cao huyết áp, tiểu đường, có nguy cơ sẵn về tổn thương thận
- Người đang dùng thuốc điều trị đặc biệt (như thuốc Parkinson), protein có thể giảm hiệu quả thuốc nếu dùng không đúng thời điểm
Các đối tượng này nên tham khảo ý kiến bác sĩ/dược sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là protein.
Tăng cơ là mục tiêu của nhiều gymer, tuy nhiên, cần lưu ý rằng trong khi cơ bắp có thể được xây dựng lại, tổn thương thận có thể là vĩnh viễn. Việc bổ sung dinh dưỡng cần được thực hiện đúng cách, đúng liều lượng và đúng thời điểm, thay vì chỉ đơn thuần là "càng nhiều càng tốt". Hãy lắng nghe cơ thể của bạn; đừng chờ đến khi có dấu hiệu đau đớn mới bắt đầu điều chỉnh chế độ tập luyện và dinh dưỡng.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bình thường chỉ cần tiêu thụ từ 0.8 đến 1.2 gram protein cho mỗi kilogram cân nặng mỗi ngày. Đối với hầu hết mọi người, nhu cầu này có thể được đáp ứng thông qua chế độ ăn uống hădng ngày nếu đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.
Tuy nhiên, bột protein chỉ nên được sử dụng trong một số trường hợp cụ thể, bao gồm:
- Vận động viên chuyên nghiệp cần bổ sung protein để hỗ trợ quá trình tập luyện.
- Người ăn chay có thể thiếu nguồn đạm từ thực phẩm.
- Khi có chỉ định từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Việc sử dụng bột protein không phải là cần thiết cho tất cả mọi người, và nên được cân nhắc kỹ lưỡng.
