Chấn thương thể thao tưởng nhẹ hóa biến chứng nặng

ThS.BS.CKI Nguyễn Văn Lưu, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thông tin trên, thêm rằng phong trào tập luyện, chơi thể thao đang phát triển song kéo theo các chấn thương liên quan tăng cao vì người chơi chủ quan, không được điều trị đúng. Trong 3 tháng đầu năm, bệnh viện Tâm Anh tiếp nhận hơn 500 ca chấn thương do tập luyện thể thao. Có trường hợp nặng như nứt gãy xương, đứt dây chằng, đi khám sau một thời gian dài cố chịu đựng, tự điều trị bằng thuốc, massage, châm cứu, nắn kéo xương khớp.

"Nhiều trường hợp bị biến chứng như rách sụn chêm, mòn sụn, đẩy nhanh tốc độ thoái hóa khớp, đứt gân do viêm mạn tính", bác sĩ Lưu nói, cho biết nguyên nhân chấn thương chủ yếu do không khởi động kỹ, tập luyện quá sức hoặc sai tư thế, thiếu dụng cụ bảo hộ...

Như chị Thanh, 28 tuổi, thường chơi pickleball sau giờ làm. Hai tháng gần đây khuỷu tay sưng đau, chị nghĩ do bong gân nên mua thuốc bó, cơn đau dịu đi khi nghỉ ngơi nhưng nặng lên khi làm việc. Bác sĩ chẩn đoán chị bị viêm điểm bám gân vùng khuỷu tay, để lâu đối mặt nguy cơ cao phát triển thành mạn tính, dẫn đến xơ gân, đứt gân tự phát. Chị Thanh còn bị dị ứng da do bó thuốc.

Còn anh Lâm, 32 tuổi, chấn thương do tiếp đất sai khi đá bóng, tưởng trật khớp nên nhờ người nắn trật, dùng thuốc giảm đau. Sau hai tuần, đau nghiêm trọng hơn, đầu gối mất vững, cơ đùi teo nhỏ so với bên còn lại. Anh đi khám được chẩn đoán đứt dây chằng chéo trước.

Bác sĩ Lưu chẩn đoán điều trị chấn thương thể thao sai cách như chị Thanh, anh Lâm khiến tình trạng nghiêm trọng hơn. Ví dụ, nếu bị chấn thương khớp gối, phần mềm sưng nề, tụ máu trong khớp nhưng người bệnh xoa bóp, chườm nóng khiến đầu gối càng sưng, chảy máu trong nhiều hơn. Với đau nhức lưng, tự ý kéo nắn có thể khiến cột sống chấn thương tăng nặng.

Chị Thanh được điều trị chống viêm, mang đai vải phù hợp cho vùng khuỷu tay đồng thời bôi thuốc chữa dị ứng da, tái khám sau 10 ngày để bác sĩ đánh giá, điều chỉnh nếu cần. Chị cần nghỉ ngơi dài ngày, nếu tiếp tục chơi bóng, tần suất đau dày đặc hơn, lan rộng đến cẳng tay, cổ tay.

Anh Lâm tự ý nắn trật khớp gối nhưng may mắn chỉ làm tổn thương phần mềm, không gây biến chứng về mạch khoeo. Đây là mạch máu lớn phía sau khớp gối, chịu trách nhiệm nuôi dưỡng chân, nếu xảy ra dập tắc mạch khoeo có thể phải cắt đoạn chi.

Bác sĩ chỉ định tái tạo dây chằng chéo trước cho anh Lâm bằng gân chân ngỗng với kỹ thuật "all inside" bảo tồn gốc dây chằng. Kỹ thuật mổ nội soi ít xâm lấn nên người bệnh ít đau sau phẫu thuật, sớm tập vật lý trị liệu. Sau ba ngày, anh hồi phục, xuất viện. Bác sĩ tiên lượng sau 6 tháng anh có thể phục hồi khả năng vận động bình thường và trở lại chơi thể thao.

Để phòng tránh nguy cơ xảy ra chấn thương, bác sĩ Lưu khuyến cáo người chơi thể thao tuân thủ quy trình khởi động, đeo dụng cụ bảo hộ... Khi xảy ra chấn thương, cần đi khám nếu đau kéo dài và ngày càng dữ dội, vết thương sưng tấy, đổi màu da, vùng va chạm bị sưng, bầm tím hoặc có cảm giác tê, yếu. Hoặc khi có các dấu hiệu như không thể cử động bình thường, biến dạng khớp hoặc xương, mất ý thức, buồn nôn, chóng mặt, mất thăng bằng, mất phương hướng..., người bệnh cũng cần đi khám.

Các xét nghiệm, siêu âm xương khớp, chụp chiếu MRI 3 Tesla, CT 768 lát cắt, CT 1975 lát cắt hay CT 100.000 lát cắt giúp bác sĩ đánh giá đúng tình trạng và điều trị phù hợp, tránh kéo dài gây biến chứng.