TP HCM vượt khó khi dạy học 2 buổi/ngày

Đầu tháng 8-2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã có công văn về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông theo Chỉ thị số 17/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, đồng thời cụ thể hóa chủ trương đổi mới căn bản GD-ĐT của Đảng và Nhà nước theo tinh thần Nghị quyết 29 của Trung ương.

Dạy 2 buổi/ngày không thu phí

Theo Bộ GD-ĐT, từ năm học 2025-2026, tổ chức dạy học 2 buổi/ngày nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ, bao gồm giáo dục đạo đức, giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống, giáo dục STEM/STEAM, giáo dục văn hóa đọc, văn hóa học đường, giáo dục thể chất, nghệ thuật, giáo dục tài chính; phát triển năng lực ngoại ngữ, năng lực số, năng lực trí tuệ nhân tạo (AI), năng lực thẩm mỹ… cho học sinh (HS); hình thành ý thức, thói quen học tập suốt đời.

Học sinh Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ (phường Xóm Chiếu, TP HCM) trong giờ sinh hoạt câu lạc bộ ở trường

Bộ GD- ĐT yêu cầu việc dạy học 2 buổi/ngày phải bảo đảm thực hiện hiệu quả mục tiêu chương trình Giáo dục phổ thông 2018, về thời lượng dạy các môn học và tổ chức các hoạt động giáo dục; không gây quá tải, phù hợp tâm sinh lý và sức khỏe HS… Việc dạy học 2 buổi/ngày được phân định rõ giữa buổi 1 và buổi 2 nhằm bảo đảm tính khoa học, linh hoạt và phát triển toàn diện HS. Trong đó, buổi 1 là thời gian thực hiện chương trình chính khóa, bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc (đối với các cấp học phổ thông), các môn học tự chọn, môn học lựa chọn, các chuyên đề nâng cao (đối với cấp THPT) theo quy định của Bộ GD-ĐT; đây là nội dung dạy học bắt buộc.

Buổi 2 là thời gian để tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ, phát triển năng lực, bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo HS chưa đạt… Việc tổ chức buổi 1, buổi 2 có thể linh hoạt về thời gian, cân đối về thời lượng, không cố định sáng là buổi 1 và chiều là buổi 2, phù hợp với điều kiện của từng nhà trường.

Tại TP HCM, tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đã được triển khai từ nhiều năm qua.

Theo Sở GD-ĐT TP HCM, dạy học 2 buổi/ngày nhằm mục tiêu giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục; đáp ứng nhu cầu của gia đình và xã hội trong quản lý, giáo dục HS; tăng cường giáo dục kỹ năng sống; thực hiện đổi mới việc dạy và học cho HS. Thời điểm trước hợp nhất, tỉ lệ dạy học 2 buổi/ngày ở bậc tiểu học đạt 92,98%; ở cấp trung học đạt 93%.

Thách thức về kinh phí

Dù quy định rõ ràng, cụ thể hơn so với các văn bản trước đây, song quy định mới cũng khiến không ít cơ sở giáo dục tâm tư trước những thách thức về cơ sở vật chất, đội ngũ, đặc biệt là kinh phí. Ông Đinh Phú Cường, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Văn Luông (phường Bình Phú, TP HCM), đánh giá văn bản lần này rõ hơn so với hướng dẫn năm 2010 vì đã nêu rõ chương trình buổi 1 và buổi 2 nhưng lại gây khó cho các trường trong thực hiện. Trước đây, khi dạy tăng tiết, trường có thể thu phí để trả cho giáo viên (GV). Nay trường không được thu, ngân sách lại chưa có hướng dẫn cụ thể. Vậy vấn đề đặt ra là kinh phí nào để trả và bồi dưỡng GV?

Từ khi triển khai chương trình Giáo dục phổ thông 2018, Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ (phường Xóm Chiếu, TP HCM) luôn rộn ràng các câu lạc bộ (CLB), là nơi để phát triển toàn diện các kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng "mềm", cho HS. Ngoài ra, những tiết phụ đạo, bồi dưỡng HS luôn được tổ chức đều đặn, phù hợp, nhờ vậy chất lượng giáo dục của nhà trường tăng đáng kể. Theo ông Đỗ Đình Đảo, Hiệu trưởng nhà trường, hiện trường đã tổ chức dự thảo kế hoạch năm học, trong đó vẫn quyết tâm dạy 2 buổi/ngày mặc dù theo quy định không thu phí. Theo ông Đảo, đây vừa là cái tâm của thầy cô vừa là trách nhiệm của nhà trường.

Ông Đỗ Đình Đảo cho biết ở buổi 1 là nội dung bắt buộc, không thu phí. Ở buổi 2 sẽ chia ra 2 nội dung bắt buộc phải thực hiện, gồm nội dung của chương trình 2 buổi/ngày không thu phí và nội dung chương trình nhà trường thu theo thỏa thuận.

Đối với các nội dung như giảng dạy STEM, kỹ năng sống, AI, tin học theo chuẩn quốc tế…, nhà trường không thể tự giảng dạy nên buộc phải thực hiện liên kết. Đây là những nội dung thuộc chương trình nhà trường, nếu tổ chức sẽ lấy ý kiến đồng thuận của phụ huynh. Còn với nội dung ở buổi 2 không thu phí theo quy định của Bộ GD-ĐT, nhà trường vẫn sẽ thực hiện, đó là tăng tiết ôn tập, phụ đạo cho HS, duy trì các CLB sinh hoạt cho HS. Trường đã tổ chức lấy ý kiến của GV và thực hiện theo hướng mỗi GV phụ trách 1 CLB, sau đó quy ra 1 buổi phụ trách CLB thì tương đương bao nhiêu tiết, số tiết này sẽ tính như các tiết nghĩa vụ của GV. Nếu dư tiết, thầy cô sẽ được hưởng thu nhập phụ trội.

Theo hiệu trưởng một trường THPT, thực tế nếu có cơ sở giáo dục nào chỉ dạy đúng số tiết theo quy định cũng không trách được, bởi trước đây, số kinh phí tổ chức buổi 2 được phép thu 300.000 đồng/HS/tháng cũng là nguồn thu để trả lương, bồi dưỡng GV. Nay nếu không có thu nhập, không phải tất cả GV đều đồng lòng. "Nên chăng, phải có quy định nếu trường nào đủ điều kiện dạy 2 buổi/ngày thì phải có trách nhiệm tổ chức, ngược lại sẽ có chế tài" - vị này nêu.

Bà Nguyễn Thị Thanh Trúc, Hiệu trưởng Trường THPT Dương Văn Thì (phường Tăng Nhơn Phú, TP HCM), thông tin kể từ khi trường thành lập đến nay đều tổ chức dạy 2 buổi/ngày. Đầu năm học, trường lấy ý kiến phụ huynh về tổ chức dạy 2 buổi/ngày và hầu như phụ huynh đều đồng ý, mức thu các năm trước đây thực hiện theo hướng dẫn.

Trước quy định không thu phí buổi 2 từ năm học mới, theo bà Trúc, thay vì để GV cùng tham gia CLB với HS, trường sẽ để các em tự đứng ra đăng ký, tổ chức, sinh hoạt theo nhu cầu. Trước mắt, trường vẫn thực hiện tăng tiết bồi dưỡng, phụ đạo cho HS khối 12, song phải đợi qua kỳ kiểm tra để biết các em còn yếu ở đâu và bồi dưỡng HS giỏi. Những nội dung này thực hiện ở buổi 2, số tiết tăng thêm sẽ tính vào tiết nghĩa vụ của GV, nếu dư thì sẽ được hưởng số tiết phụ trội theo quy định.