Trong những năm gần đây, xu hướng chăm sóc sức khỏe bằng các phương pháp tự nhiên và truyền thống đang ngày càng được ưa chuộng.
Trào lưu này nhanh chóng lan tỏa nhờ sự chia sẻ của các KOL, beauty bloggers (nhà sáng tạo nội dung mảng làm đẹp) và những người yêu thích lối sống lành mạnh, khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, hào hứng tìm hiểu và thử nghiệm.
Trên các nền tảng mạng xã hội, các trào lưu sử dụng trà dưỡng khí huyết được chế biến từ các nguyên liệu Đông y như táo đỏ, kỷ tử, đương quy, hoàng kỳ hay long nhãn cũng rất phổ biến.
Những loại trà này không chỉ thu hút bởi hương vị thơm ngon, dễ uống mà còn bởi công dụng được cho là giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường tuần hoàn máu và mang lại làn da hồng hào, rạng rỡ.
Với sự kết hợp hài hòa giữa y học cổ truyền và phong cách hiện đại, trà dưỡng khí huyết không chỉ là một thức uống mà còn trở thành biểu tượng của sự quan tâm đến sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tiềm năng, trào lưu này cũng đặt ra câu hỏi về tính khoa học và cách sử dụng phù hợp để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Các công thức trà bổ khí huyết lan truyền trên mạng xã hội (Ảnh chụp màn hình).
Thế nào là dưỡng khí huyết?
Trả lời Dân trí, bác sĩ Chu Thị Dung, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - cơ sở 3, cho biết, trong y học cổ truyền, khí huyết là hai yếu tố cốt lõi phản ánh trạng thái sức khỏe cơ thể.
Khí là năng lượng sinh học, điều phối chức năng tạng phủ, kinh lạc và tuần hoàn. Huyết là chất dinh dưỡng, nuôi dưỡng mô và cơ quan, duy trì độ ẩm và hoạt động bình thường.
Khí huyết đóng vai trò quan trọng trong dinh dưỡng và bảo vệ cơ thể, cung cấp năng lượng, chất nuôi dưỡng, hỗ trợ miễn dịch và trao đổi chất.
Ở phụ nữ, khí huyết ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt, thai nghén và sức khỏe sau sinh. Khi khí huyết thiếu hụt, cơ thể dễ rơi vào rối loạn tạng phủ, ảnh hưởng sức khỏe toàn diện.
"Lúc này, chị em rất dễ mệt mỏi, chóng mặt, mất ngủ, da khô, tóc rụng, móng giòn.
Ở phụ nữ, biểu hiện đặc trưng là kinh nguyệt không đều, lượng kinh ít, đau bụng kinh, giảm ham muốn, hoặc triệu chứng tiền mãn kinh như nóng bừng, khô hạn", bác sĩ chia sẻ.
Nguyên nhân thường do mất máu (kinh nguyệt, sinh nở), dinh dưỡng kém, lao lực hoặc stress kéo dài, đặc biệt, phụ nữ dễ gặp hơn do các giai đoạn sinh lý đặc thù.
Uống trà có bổ khí huyết?
Chia sẻ về trào lưu dưỡng khí huyết lan truyền trên mạng xã hội gần đây, bác sĩ Dung nhấn mạnh, trà dưỡng khí huyết từ táo đỏ, kỷ tử, hoàng kỳ, đương quy không phải mới xuất hiện mà đã được ghi chép trong các thư tịch cổ từ nhiều thế kỷ trước.
Táo đỏ có vị ngọt, tính ôn, quy kinh Tỳ và Vị, giúp bổ trung ích khí, dưỡng huyết an thần. Kỷ tử vị ngọt, tính bình, quy kinh Can và Thận, hỗ trợ bổ huyết, ích tinh, sáng mắt. Hoàng kỳ bổ khí, còn đương quy dưỡng huyết và hoạt huyết, là cặp đôi kinh điển trong y học cổ truyền .
Các loại trà này hỗ trợ bồi bổ khí huyết nhẹ nhàng, phù hợp cho người suy nhược. Tuy nhiên, chúng không thể thay thế thuốc thang hoặc điều trị y khoa đối với tình trạng khí huyết hư nặng, cần can thiệp chuyên sâu hơn.
Bác sĩ Dung cũng nhấn mạnh, trà Đông y lành tính, nhưng sử dụng sai cách, sai liều có thể gây tác dụng phụ.
Đương quy, kỷ tử dùng nhiều dễ gây tích nhiệt, dẫn đến nóng trong, nổi mụn hoặc táo bón. Đương quy còn có thể tăng nguy cơ chảy máu nếu dùng chung với thuốc chống đông.
Bên cạnh đó, nếu người dân mua phải dược liệu kém chất lượng, nhiễm nấm, tạp chất hoặc kim loại nặng cũng gây hại cho sức khỏe, đặc biệt táo đỏ, kỷ tử, đương quy dễ bị làm giả hoặc xử lý bằng lưu huỳnh, gây kích ứng hô hấp, tổn thương gan thận nếu dùng lâu dài.
Phụ nữ mang thai, người huyết áp cao cần thận trọng, không nên tự ý dùng trà Đông y. Để an toàn, nên mua dược liệu tại các cơ sở uy tín, tránh hàng trôi nổi trên mạng xã hội.
Theo bác sĩ Dung, để bồi bổ khí huyết hiệu quả và an toàn, việc kết hợp dinh dưỡng hợp lý, thói quen sống lành mạnh và các phương pháp hỗ trợ theo y học cổ truyền là vô cùng quan trọng.
Cụ thể, trong chế độ dinh dưỡng, mọi người nên bổ sung các thực phẩm bổ huyết gồm thịt bò, gan gà, trứng, long nhãn, đậu đen, hạt sen; thực phẩm bổ khí gồm khoai lang, nấm hương, gạo lứt, sâm, táo tàu. Nên tránh đồ sống, lạnh, rượu bia, cà phê để không làm tổn hại khí huyết.
Bên cạnh đó, cần duy trì lối sống tốt bao gồm ngủ đúng giờ, vận động nhẹ nhàng, giảm stress giúp cải thiện khí huyết hiệu quả.
Ngoài ra, mọi người cũng có thể kết hợp thêm các phương pháp hỗ trợ như châm cứu, bấm huyệt; ngâm chân với ngải cứu, gừng tươi hoặc dùng bài thuốc cổ theo đơn bác sĩ để nhận lại hiệu quả bền vững.
Một số loại trà bổ khí huyết có thể làm tại nhà
Bác sĩ Dung cũng gợi ý một số loại trà bổ khí huyết mọi người có thể tự làm tại nhà.
Trà táo đỏ - kỷ tử gồm 10g táo đỏ và 10g kỷ tử, hãm với 500ml nước sôi, uống ấm trong ngày. Đây là bài trà đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp dùng hàng ngày.
Trà hoàng kỳ - đương quy gồm 10g hoàng kỳ, 5g đương quy, 5g táo đỏ, sắc với 500ml nước còn 200ml, chia uống 2 lần/ngày. Bài trà này giúp bổ khí và dưỡng huyết hiệu quả.
Thang Tứ vật (biến thể nhẹ) bao gồm đương quy, thục địa, bạch thược, xuyên khung (mỗi thứ 5–10g), sắc uống, dùng 5–7 ngày/tháng. Đây là bài thuốc truyền thống, hỗ trợ khí huyết toàn diện.
Bác sĩ Dung cũng lưu ý, dược liệu cần mua tại hiệu thuốc Đông y uy tín, rửa sạch, có thể sao vàng để tăng hiệu quả. Trà nên dùng theo đợt 7-14 ngày, nghỉ 3-5 ngày để tránh lạm dụng.
Người thể nhiệt, dễ nổi mụn, táo bón nên hạn chế dùng táo đỏ, kỷ tử thường xuyên. Những người có bệnh lý nền như tim mạch, huyết áp, rối loạn đông máu cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
