Hóa trị là một trong những phương pháp điều trị ung thư phổ biến. Người bệnh được truyền hoặc uống hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư, ngăn chặn quá trình tế bào ác tính phát triển, xâm lấn.
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tiến Sỹ, khoa Ung Bướu, Trung tâm Ung Bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết sau khi truyền hóa chất điều trị ung thư, bệnh nhân thường gặp tình trạng ức chế tủy xương. Hiện tượng này làm giảm khả năng sinh sản các tế bào máu chính của tủy xương, tăng nguy cơ chảy máu và bầm tím.
Bên cạnh ức chế tủy xương, hóa trị còn gây ra nhiều tác dụng phụ khác trên các hệ cơ quan, thường thấy là viêm niêm mạc dẫn đến lở miệng, đau khi nuốt, rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, suy kiệt toàn thân gồm mệt mỏi, mất ngủ, chán ăn, sụt cân, đau hoặc tê tay cũng như nhiều tác dụng phụ khác.
Bác sĩ Sỹ hướng dẫn người bệnh một số cách sau để hỗ trợ cơ thể phục hồi sau truyền hóa chất.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Người bệnh nên tập thói quen đi ngủ và thức dậy cùng thời điểm mỗi ngày để cơ thể làm quen với chu kỳ nghỉ ngơi. Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi đêm) và nghỉ ngơi bất cứ khi nào cảm thấy mệt mỏi. Ưu tiên những sở thích nhẹ nhàng như đọc sách, nghe nhạc, thư giãn để hỗ trợ giấc ngủ.
Bác sĩ Sỹ tư vấn cho người bệnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Uống nhiều nước
Uống đủ 1,5-2 lít mỗi ngày giúp tăng cường trao đổi chất, đào thải độc tố khỏi cơ thể, hỗ trợ chức năng tiêu hóa... Lượng nước có thể thay đổi tùy theo cân nặng, bệnh đi kèm của người bệnh. Có thể dùng nước ép hoa quả, nước hầm xương hoặc sinh tố nếu thấy nước lọc nhàm chán. Bác sĩ khuyên người bệnh gặp tác dụng phụ tiêu chảy, nôn mửa... khiến cơ thể mất nước nên bù nước bằng nước lọc, trà thảo mộc (không chứa caffein), nước trái cây ít đường, sữa...
Dinh dưỡng đầy đủ, khoa học
Người bệnh cần cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để nuôi dưỡng cơ thể, cải thiện hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình phục hồi. Nên ăn cân bằng các nhóm chất protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên rau xanh, trái cây, thịt nạc, cá, trứng, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, đậu... Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm nhiều đường, nước ngọt...
Vận động nhẹ nhàng
Các bài tập nhẹ, vừa sức hỗ trợ tăng cường lưu thông khí huyết và hệ miễn dịch, giúp ngủ ngon hơn, hạn chế mệt mỏi. Bạn có thể chọn những bài thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga, duy trì 20-30 phút mỗi ngày, lắng nghe cơ thể để có những điều chỉnh phù hợp.
Người bệnh nên tuân thủ lịch tái khám và điều trị. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng sức khỏe, thực hiện các xét nghiệm, chụp chiếu (xét nghiệm máu, chụp X-quang, CT...) nhằm xác định tình trạng bệnh (có tái phát hoặc di căn không), đồng thời có biện pháp kiểm soát các tác dụng phụ của hóa trị mà người bệnh đang gặp phải.
| Độc giả gửi câu hỏi về bệnh ung thư tại đây để bác sĩ giải đáp |
