Bệnh nhân là anh N.V.D, 22 tuổi, bị tai nạn lao động nghiêm trọng khi vận hành máy cắt tại xưởng cơ khí. Trong lúc làm việc, do đeo găng tay bảo hộ quá rộng, tay trái của anh bị cuốn vào trục quay của máy, khiến lưỡi dao chém đứt đốt xa ngón trỏ – phần đầu ngón tay chứa nhiều mạch máu và dây thần kinh quan trọng.
Tại thời điểm nhập viện, phần ngón tay bị đứt gần như tách rời hoàn toàn, chỉ còn dính một lớp mô mỏng. Bác sĩ ghi nhận đầu ngón tay không có tuần hoàn, nhợt nhạt, xẹp, không đàn hồi và không chảy máu khi châm kim – dấu hiệu cho thấy mô đã bắt đầu hoại tử. Nếu không phẫu thuật kịp thời, nguy cơ mất hoàn toàn ngón tay là rất cao.
Can thiệp vi phẫu – cuộc chạy đua với thời gian
Theo TS. Dương Mạnh Chiến, chuyên gia phẫu thuật tạo hình và vi phẫu, các tổn thương đứt rời ở đốt xa ngón tay, đặc biệt là ngón trỏ là thách thức lớn trong chuyên ngành này. "Tại vị trí này, mạch máu rất nhỏ, chỉ bằng sợi tóc, cực kì khó tìm và dễ tắc nghẽn sau nối. Ngay cả với kĩ thuật cao, tỉ lệ thành công cũng không hề dễ dàng", bác sĩ Chiến cho biết.
Dù khó khăn, đội ngũ bác sĩ quyết định tiến hành phẫu thuật vi phẫu khẩn cấp nhằm bảo tồn ngón tay, bộ phận đóng vai trò thiết yếu trong lao động và sinh hoạt hằng ngày.
Ca mổ kéo dài nhiều giờ, đòi hỏi sự tập trung và kĩ năng cao độ. Dưới kính hiển vi công suất lớn, các bác sĩ khéo léo nối lại mạch máu, thần kinh và cố định xương bằng đinh xuyên. "Vi phẫu là nghệ thuật của sự tĩnh lặng. Tâm phải tĩnh thì tay mới vững", bác sĩ Chiến chia sẻ.
 |
Bác sĩ sử dụng kĩ thuật vi phẫu nối lại ngón tay cho bệnh nhân. |
Do đặc điểm mạch máu quá nhỏ và nguy cơ co thắt cao sau phẫu thuật, tuần hoàn ngón tay vẫn chưa ổn định ngay. Bệnh nhân được theo dõi sát sao và hỗ trợ tuần hoàn liên tục trong những ngày đầu.
Hai tuần sau mổ, các dấu hiệu phục hồi trở nên rõ ràng: đầu ngón tay hồng hào, đàn hồi tốt, có cảm giác trở lại. Các bác sĩ đánh giá kết quả khả quan, song bệnh nhân vẫn cần tiếp tục vật lí trị liệu để phục hồi chức năng cầm nắm, cảm giác tinh tế và phản xạ.
Từ trường hợp này, các bác sĩ một lần nữa cảnh báo người lao động cần tuyệt đối tuân thủ quy định an toàn khi làm việc với máy móc: găng tay phải vừa vặn, không dư vải; tóc dài, quần áo rộng hay dây đeo phải được buộc gọn gàng, tránh vướng vào thiết bị đang quay.
Xử trí đúng cách khi đứt rời chi thể
Đối với các tai nạn đứt rời ngón tay hoặc chi thể, việc sơ cứu và bảo quản đúng cách có thể quyết định khả năng sống còn của bộ phận bị đứt.
Cụ thể:
Bọc phần chi bị đứt vào gạc sạch, thấm ẩm.
Cho vào túi nilon kín, sau đó đặt túi này vào túi khác chứa hỗn hợp nước đá.
Không để bộ phận bị đứt tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh để tránh bỏng lạnh mô.
Đưa người bị nạn và phần chi thể đến bệnh viện càng sớm càng tốt, lí tưởng trong vòng 6 giờ, tối đa 24 giờ nếu được bảo quản lạnh đúng cách.
Ngón trỏ cùng ngón cái là hai ngón quan trọng nhất trên bàn tay, đảm nhận phần lớn chức năng cầm nắm, điều khiển và cảm giác. Việc mất một trong hai ngón có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lao động và chất lượng cuộc sống.
“Tai nạn có thể đến trong tích tắc, nhưng hậu quả để lại là lâu dài. Phòng tránh và xử trí đúng là cách tốt nhất để bảo vệ đôi tay của bạn”, bác sĩ Chiến nhấn mạnh.
