Sai lầm vì sợ tăng độ cận, 'dại' mắt khi đeo kính
Ngày 10/11, tại Trường Tiểu học Đào Xá ( xã Tân Khánh, Thái Nguyên), Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 tổ chức chương trình khám cộng đồng “Giữ ánh sáng - Tỏa yêu thương”.
Trong tổng số 374 học sinh được khám, các bác sĩ phát hiện 108 em (chiếm 29,3%) mắc tật khúc xạ, trong đó có 26 em bị cận trên 2 độ. Đáng chú ý, 92 học sinh chưa từng đeo kính hoặc đây là lần đầu tiên đi khám mắt.
Tại buổi khám, có trường hợp học sinh được ông bà đưa đến khám, khi được chỉ định đeo kính, gia đình lại ngần ngại vì sợ “mắt dại”, ảnh hưởng thẩm mỹ. Tuy nhiên, các bác sĩ đã khẳng định, đeo kính đúng độ không làm mắt yếu đi, dại hay trố mà ngược lại, giúp hạn chế tiến triển cận thị.
Có gia đình lo lắng con sẽ tăng độ cận nên không muốn sử dụng đeo kính. Thực tế, tật khúc xạ không đeo kính, trục nhãn cầu sẽ giãn dài để bắt kịp hình ảnh. Mỗi 1mm trục nhãn cầu dài ra có thể làm tăng thêm 2-3 độ cận. Ngược lại, nếu được đo và đeo kính đúng độ, trẻ sẽ duy trì thị lực ổn định, tránh hậu quả của việc không điều chỉnh kịp thời.
Trong buổi khám, em N.T.D, học sinh lớp 5C, được phát hiện mắt phải cận 10 độ, loạn thị 2 độ, trục loạn 180 độ và có biểu hiện lác ngoài luân phiên. Đây là mức cận - loạn thị rất cao, khiến hình ảnh nhìn thấy mờ và méo.
Điều đáng nói là em D. vẫn cho rằng mình nhìn rõ, học tập và xem tivi bình thường. Bác sĩ lý giải trường hợp của D. do mắt trái có thị lực 10/10, nên khi hai mắt cùng mở, não bộ tự “bỏ qua” hình ảnh mờ của mắt phải, chỉ sử dụng hình ảnh rõ từ mắt trái. Hiện tượng này gọi là ức chế thị giác.
Khi não không nhận tín hiệu từ mắt yếu, thị lực mắt đó sẽ ngày càng giảm, dẫn đến nhược thị tiềm ẩn. Dù sau này trẻ có đeo kính đúng độ, việc phục hồi thị lực hoàn toàn rất khó. Gia đình em D. đã được tư vấn đưa con đi khám chuyên sâu để điều chỉnh và điều trị kịp thời.
Số trẻ có tật khúc xạ tăng nhanh
Theo bác sĩ Hoàng Thanh Nga, tỷ lệ trẻ mắc cận thị và các tật khúc xạ khác ngày càng tăng, không chỉ ở thành phố mà nông thôn cũng đang bị ảnh hưởng mạnh. Nhiều học sinh không được phát hiện sớm, dẫn tới nhược thị hoặc lác - những biến chứng có thể ảnh hưởng lâu dài đến chức năng thị giác.
Bác sĩ Nga nhấn mạnh, việc khám mắt cho trẻ cần được thực hiện chuyên sâu, bởi máy đo tự động không đủ chính xác. Với trẻ nhỏ, do khả năng điều tiết mắt cao, bác sĩ cần nhỏ thuốc giãn điều tiết trước khi đo để xác định đúng độ cận và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Các yếu tố góp phần gây nên tật khúc xạ ở học sinh bao gồm: Cường độ học tập cao, tư thế ngồi không đúng; thiếu ánh sáng học tập; sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều trong thời gian dài. Nếu trước đây tật khúc xạ học đường chủ yếu xuất hiện ở thành phố thì nay học sinh nông thôn cũng mắc ngày càng nhiều. Đáng lo ngại hơn, nhiều trẻ không được khám sớm, dẫn tới biến chứng nhược thị.
Theo bác sĩ Nga, “giai đoạn vàng” điều trị nhược thị là trước 8 tuổi, qua giai đoạn này việc phục hồi sẽ khó khăn hơn.
Bác sĩ Nga khuyến cáo, tật khúc xạ cần được sàng lọc định kỳ, không nên đợi đến khi trẻ có biểu hiện mỏi mắt hay đau nhức mới đi khám. Tốt nhất, phụ huynh nên cho trẻ khám mắt ít nhất một lần trước khi vào năm học mới.
Ngoài ra, cần khuyến khích trẻ tham gia hoạt động ngoài trời, ngồi học đúng tư thế, đủ ánh sáng, tránh cúi thấp hoặc học trong bóng tối. Hạn chế thiết bị điện tử cầm tay như điện thoại, máy tính bảng, nếu trẻ có biểu hiện nheo mắt, nháy mắt thì nên đi khám ngay.
