Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Thị Hằng, khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết chế độ dinh dưỡng của trẻ em dựa trên nhu cầu khuyến nghị theo độ tuổi. Bữa ăn cần ăn đủ các nhóm chất dinh dưỡng carbohydrate, protein, chất béo, vitamin và khoáng chất. Bác sĩ giải thích một số lầm tưởng mà phụ huynh thường gặp khi nuôi dưỡng trẻ dưới đây.
Trẻ ăn càng nhiều càng tốt
Ở mỗi độ tuổi, cân nặng, thể trạng khác nhau, nhu cầu năng lượng của bé cũng khác nhau. Ép trẻ ăn quá mức dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa, nôn trớ, thậm chí hình thành tâm lý sợ ăn. Ngược lại, nếu để trẻ tự do ăn theo khả năng, năng lượng nạp vào nhiều so với nhu cầu khuyến nghị dễ dẫn đến thừa cân, béo phì.
Theo bác sĩ Hằng, khi con không ăn đủ khẩu phần, phụ huynh nên thay đổi cách chế biến để phù hợp với sở thích của bé. Nếu tình trạng không cải thiện, nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để tìm nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn.
Uống sữa có thể thay thế bữa cơm
Sữa giàu dinh dưỡng và canxi, nhưng nếu trẻ chỉ uống sữa lâu ngày mà không ăn thức ăn khác có thể thiếu chất, thiếu sắt, táo bón, chậm tăng cân và kém phát triển kỹ năng nhai nuốt. Bác sĩ Hằng khuyên nên cho trẻ uống sữa kết hợp bữa ăn đa dạng như cháo, phở, cơm; lượng sữa phù hợp khoảng 500-700 ml một ngày, cách bữa chính 2-3 giờ. Trẻ dưới 2 tuổi nên ưu tiên bú mẹ, còn trẻ dùng sữa công thức cần chọn loại phù hợp với độ tuổi và thể trạng.
Ăn dặm bằng bột ngọt kéo dài
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị nên cho trẻ bắt đầu ăn dặm khi được 6 tháng tuổi, khi hệ tiêu hóa đủ trưởng thành. Bên cạnh bột ngọt, rau xanh, bữa ăn cần bổ sung thêm nguồn đạm từ thịt. Phụ huynh cũng cần lưu ý cho thêm dầu ăn vào đồ ăn dặm cho trẻ. Dầu ăn không chỉ giàu năng lượng mà còn giúp bé dễ tiêu hóa, hòa tan các chất khác để cơ thể dễ hấp thu.
Ăn cháo hoặc thức ăn xay nhuyễn lâu sẽ dễ tiêu hóa
Phụ huynh thường nghĩ ăn cháo hoặc thức ăn xay nhuyễn lâu sẽ dễ tiêu hóa, nhưng thực tế có thể khiến trẻ chậm phát triển kỹ năng nhai nuốt và dễ kén ăn. Tập ăn thô tăng dần từ sau 8 tháng giúp trẻ nhai tốt, cảm nhận mùi vị và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh. Khi trẻ đã mọc răng và nhai được, cha mẹ nên cho ăn cơm mềm, thức ăn thái nhỏ thay vì kéo dài cháo xay.
Bác sĩ khoa Dinh dưỡng đang tư vấn cho một phụ huynh. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Trẻ thừa cân phải loại bỏ hoàn toàn chất béo khỏi chế độ ăn
Nhiều phụ huynh lo ngại cân nặng hoặc bệnh tim mạch nên hạn chế chất béo trong khẩu phần của trẻ. Song đây lại là dưỡng chất thiết yếu cho não bộ và hệ thần kinh. Trong 2 năm đầu đời, DHA và ARA đóng vai trò quan trọng, trẻ cần khoảng 30-40% năng lượng từ chất béo lành mạnh như dầu ô liu, dầu cá, quả bơ, các loại hạt. Thay vì cắt giảm, cha mẹ nên chọn và bổ sung chất béo tốt cho bữa ăn của con.
Cho trẻ ăn nhiều đồ ngọt
Trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, sữa đặc... dễ khiến bé ngang bụng, giảm ăn vào bữa chính, rối loạn tiêu hóa, tăng nguy cơ sâu răng, mắc bệnh lý tiểu đường, tim mạch. Tăng vị ngọt tự nhiên bằng các loại rau củ như cà rốt, bí đỏ, khoai lang hoặc trái cây tươi cho trẻ là cách lành mạnh.
Cho trẻ ăn nhiều đạm
Nhiều phụ huynh cho rằng trẻ gầy là do thiếu đạm nên tăng cường thịt, trứng, sữa, nhưng ăn quá nhiều đạm có thể gây quá tải thận và rối loạn tiêu hóa. Bữa ăn của trẻ cần đa dạng, kết hợp ít nhất 5 trong 8 nhóm thực phẩm; chất đạm chỉ nên chiếm khoảng 15-20% tổng năng lượng, còn lại là tinh bột, rau củ và chất béo tốt. Cha mẹ nên cho trẻ ăn tăng dần từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều theo độ tuổi.
Bác sĩ Hằng khuyên tạo bữa ăn hấp dẫn, không khí vui vẻ, làm gương cho trẻ, tránh ép ăn và khuyến khích vận động hằng ngày để trẻ ăn ngon miệng hơn.
| Độc giả gửi câu hỏi về nhi sơ sinh tại đây để bác sĩ giải đáp |
