Một người phụ nữ 55 tuổi tại Đài Loan (Trung Quốc) vừa khiến các bác sĩ ngỡ ngàng khi kết quả xét nghiệm cho thấy tốc độ lọc cầu thận (GFR) chỉ còn 45 điểm. Ở độ tuổi ngoài 50, chức năng thận của bà Từ đã thoái hóa tương đương với một cụ già 90 tuổi, chính thức bước vào suy thận mạn tính giai đoạn 3.
Điều đáng nói là bệnh nhân không hề có tiền sử tiểu đường, tăng huyết áp hay các bệnh lý nền phổ biến khác. Thậm chí bà còn cho biết mình là người cực kỳ quan tâm đến sức khỏe. Ăn gì, uống gì cũng đều xem có tốt cho sức khỏe hay không. Thậm chí gần chục năm nay bà không bao giờ ngủ sau 10 giờ tối, không uống rượu bia, không nhịn tiểu và còn tập thể dục 3 buổi mỗi tuần.
Vậy lý do khiến thận của người phụ nữ này "già trước tuổi", kiệt quệ là gì? Tiến sĩ Hung Yung Hsiang (Đài Loan, Trung Quốc) kể lại: "Bệnh nhân mở túi xách ra khiến tôi cũng phải giật mình. Thủ phạm nằm ngay trong đó".
Mệt mỏi kéo dài, thận đã suy quá mức trung bình
Tiến sĩ Hung – người trực tiếp thăm khám và điều trị cho bà Từ cho biết, bệnh nhân đến khám trong tình trạng mệt mỏi dai dẳng, tiểu nhiều bọt, nước tiểu sẫm màu như nước trà, đêm phải thức dậy nhiều lần để đi tiểu và đau thắt lưng dữ dội về đêm.
Đây đều là những dấu hiệu điển hình cho thấy chức năng lọc của thận đã suy giảm rõ rệt. Kết quả xét nghiệm xác nhận bà Từ bị suy thận mạn giai đoạn 3, tức mức suy giảm chức năng thận ở mức trung bình – nặng, có nguy cơ tiến triển nhanh nếu không can thiệp kịp thời.
Khi nghe chẩn đoán, bà Từ không tin nổi. Bà bật khóc nức nở, liên tục khẳng định mình không hề mắc bệnh nền, không bị tiểu đường, tăng huyết áp hay bệnh thận trước đó.
“Thủ phạm” nằm trong túi xách
Quá trình khai thác tiền sử dùng thuốc đã làm rõ nguyên nhân. Bà Từ tuy không mắc bệnh mạn tính, nhưng suốt nhiều năm qua ngày nào cũng uống cả nắm thuốc – chủ yếu là thuốc bổ và thực phẩm chức năng.
Khi được hỏi cụ thể, bà mở túi xách, lấy ra hàng loạt túi nhỏ chứa viên nang, chai uống liền đủ loại: vitamin tổng hợp, viên thải độc gan, thực phẩm chức năng cho tim mạch và não bộ, viên bổ sung estrogen, kali, sắt… Đông y, Tây y đều có, uống song song mỗi ngày suốt gần 5 năm.
Theo Tiến sĩ Hung, chính việc bồi bổ vô tội vạ này đã khiến thận phải làm việc quá tải trong thời gian dài, dẫn đến tổn thương và suy kiệt chức năng. Không chỉ thận, gan của bà Từ cũng bị ảnh hưởng, suy giảm chức năng ở mức độ nhẹ.
Thuốc bổ không vô hại như nhiều người nghĩ
Các chuyên gia cảnh báo, thận là cơ quan chịu trách nhiệm lọc và đào thải phần lớn các chất đưa vào cơ thể, bao gồm cả thuốc và thực phẩm chức năng. Khi sử dụng quá nhiều sản phẩm cùng lúc, đặc biệt là kéo dài trong nhiều năm, thận phải hoạt động liên tục ở cường độ cao, làm tăng nguy cơ tổn thương không hồi phục.
Nguy hiểm hơn, nhiều người tin rằng thực phẩm chức năng “chỉ là bổ sung”, “không phải thuốc”, nên tự ý dùng mà không có chỉ định y tế, không xét nghiệm định kỳ để theo dõi chức năng gan thận.
Thực tế, không ít loại thực phẩm chức năng chứa khoáng chất, vitamin tan trong mỡ hoặc các hoạt chất sinh học, nếu dư thừa sẽ trở thành độc chất đối với cơ thể.
May mắn phát hiện kịp thời
Sau hơn một tháng điều trị, kết hợp ngưng hoàn toàn thực phẩm chức năng, uống đủ nước, điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện phù hợp, chỉ số lọc cầu thận (GFR) của bà Từ đã hồi phục lên gần 60. Dù không thể trở lại mức của người khỏe mạnh, nhưng đây là tín hiệu tích cực, giúp bà tránh nguy cơ phải chạy thận trong tương lai gần.
Bà Từ thừa nhận, điều khiến bà hối hận nhất không phải là bệnh tật, mà là sự chủ quan: tin vào quảng cáo, lời truyền miệng và tâm lý “có uống còn hơn không”, để rồi đánh đổi bằng sức khỏe của chính mình.
Bài học cảnh tỉnh
Các bác sĩ nhấn mạnh: không có loại thuốc bổ nào phù hợp với tất cả mọi người. Cơ thể khỏe mạnh không đồng nghĩa với việc cần uống thật nhiều thứ để “phòng bệnh”. Ngược lại, việc lạm dụng thực phẩm chức năng có thể khiến gan, thận “già” hơn tuổi thật hàng chục năm.
Bảo vệ thận không nằm ở việc uống bao nhiêu loại thuốc bổ, mà ở lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, vận động hợp lý và khám sức khỏe định kỳ. Trong chăm sóc sức khỏe, đôi khi bớt đi một viên thuốc lại là cách tốt nhất để giữ lại một quả thận khỏe mạnh.
