Bác sĩ Ngô Kỳ Dĩnh (Trung Quốc) cho rằng người Nhật không phải “miễn nhiễm” với bệnh tiểu đường. Thực tế, cùng với sự Tây hóa trong ăn uống, tỷ lệ mắc bệnh tại Nhật cũng đang tăng. Tuy nhiên, so với mặt bằng chung toàn cầu, con số trên vẫn ở mức thấp.
Theo Liên đoàn Tiểu đường Quốc tế, Nhật có khoảng 11 triệu người mắc bệnh tiểu đường (2021). Số người bị tiền tiểu đường là 10 triệu. Như vậy, cứ 13 người Nhật có 1 người mắc tiểu đường và 1 người bị tiền tiểu đường.
Hai nguyên nhân
Tiểu đường tuýp 2 thường bắt nguồn từ tình trạng dư thừa năng lượng, nhất là từ đường và chất béo trong các món ăn nhanh, chiên rán. Khi những loại thực phẩm này được ăn cùng cơm trắng, người ta dễ hiểu lầm rằng cơm là "thủ phạm”. Thực tế, vấn đề nằm ở cách ăn và thực phẩm đi kèm.
Người Nhật thường ăn cơm trắng thuần túy, kết hợp với các món luộc, hấp hoặc nấu nhạt. Trong khi đó, người dân một số quốc gia châu Á lại chuộng các món cơm thịt kho, cơm chiên, cơm xối mỡ - những món chứa nhiều dầu mỡ, gia vị, khiến tổng năng lượng vượt mức cần thiết. Chính sự kết hợp này mới là nguyên nhân dẫn đến tăng đường huyết và tăng cân, chứ không phải cơm trắng.
Ngoài chế độ ăn, lối sống năng động là yếu tố quan trọng giúp người Nhật duy trì sức khỏe. Theo bác sĩ Ngô, đa số người Nhật đi bộ rất nhiều, đặc biệt khi đi làm hoặc đi học. Việc đi bộ hằng ngày giúp ổn định đường huyết, tăng cường hoạt động cơ bắp, giảm mỡ nội tạng và hạn chế nguy cơ mắc tiểu đường.
Phòng ngừa bệnh tiểu đường
Theo TVBS, để phòng và kiểm soát tiểu đường, bác sĩ Ngô khuyến nghị 4 nguyên tắc quan trọng:
- Ăn uống lành mạnh: Hạn chế đường, dầu mỡ, tinh bột tinh chế; tăng cường rau xanh và chất xơ.
- Tập thể dục đều đặn: Duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất mỗi tuần với cường độ vừa phải.
- Khám sức khỏe định kỳ: Theo dõi đường huyết thường xuyên để phát hiện sớm bất thường.
- Kiểm soát cân nặng: Nếu thừa cân, mọi người nên giảm mỡ một cách an toàn dưới hướng dẫn của bác sĩ; việc này có thể giúp đảo ngược tiến trình bệnh.
Một mẹo nhỏ nhưng rất hiệu quả được bác sĩ Ngô nhấn mạnh là “đừng ngồi ngay sau khi ăn”. Với người có đường huyết cao hoặc đang mắc bệnh tiểu đường, chỉ cần đứng dậy đi lại nhẹ nhàng sau bữa ăn cũng giúp giảm đường huyết và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Dù chỉ là đi bộ chậm, bước tại chỗ hay chạy siêu chậm, điều quan trọng là giữ cơ thể hoạt động để thúc đẩy quá trình chuyển hóa.
Cuối cùng, bác sĩ khuyên người bệnh nên tái khám định kỳ để đảm bảo đường huyết luôn được kiểm soát ổn định. Ăn uống điều độ, duy trì vận động hằng ngày và giữ cân nặng hợp lý - đó chính là bí quyết giúp người Nhật có thể ăn cơm trắng mỗi ngày mà vẫn giữ được sức khỏe và hạn chế nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
