Một loại bánh Việt Nam từ món ăn dân dã đến đặc sản đạt kỷ lục châu Á, vươn ra thế giới

Bánh tét Trà Cuôn là món ăn dân dã xuất phát từ một xóm nhỏ mang tên Trà Cuôn (xã Kim Hòa, huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh), nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống. Loại bánh này đã vượt xa vai trò của một món ăn truyền thống để trở thành đặc sản tiêu biểu của Việt Nam, được Tổ chức Kỷ lục châu Á vinh danh vào tháng 12/2023.

Bánh tét Trà Cuôn bắt đầu từ người phụ nữ Khmer tên Thạch Thị Lết. Những đòn bánh bà gói bán trong xóm không chỉ giúp bà nuôi sống gia đình, mà còn đặt nền móng cho sự hình thành một làng nghề gắn bó với cộng đồng suốt nhiều thập kỷ.

Bánh nổi bật nhờ hương vị đặc trưng và kích thước lớn – mỗi đòn bánh dài hơn một gang tay nhưng đầy đặn, chắc tay và nặng trên 1kg.

Khác với nhiều loại bánh tét phổ biến, bánh Trà Cuôn được làm từ nếp sáp dẻo thơm, đậu xanh nấu nhuyễn, thịt ba rọi và mỡ heo ướp đậm đà. Màu sắc bánh cũng đa dạng nhờ sử dụng nguyên liệu tự nhiên như lá cẩm (tím), nước cốt gấc (đỏ), lá bồ ngót già (xanh), không chỉ tạo màu sắc bắt mắt mà còn mang đến hương thơm dịu nhẹ và vị tươi mới.

Theo một chủ cơ sở bánh tại Trà Cuôn, bánh tét truyền thống trước đây chỉ gồm nếp, đậu xanh và mỡ heo, nhưng ngày nay đã được cải tiến với phần nhân có thêm thịt, trứng muối, thậm chí là phiên bản "bánh tét ba màu" độc đáo. Sự sáng tạo này giúp sản phẩm ngày càng được ưa chuộng cả trong nước lẫn quốc tế.

Hiện nay, làng nghề bánh tét Trà Cuôn có khoảng 7 cơ sở sản xuất, với gần 20 hộ dân theo nghề, tạo việc làm ổn định quanh năm cho 7–10 lao động mỗi cơ sở. Vào dịp Tết, không khí sản xuất trở nên nhộn nhịp gấp nhiều lần.

Theo một chủ cơ sở bánh tại Trà Cuôn, ngày thường cơ sở sản xuất khoảng 300 đòn bánh, nhưng vào cao điểm Tết, con số có thể tăng lên 3.000–5.000 đòn/ngày. Thu nhập của thợ làm bánh trong những ngày lễ Tết cũng tăng từ 2 đến 4 lần so với ngày thường.

Không chỉ phổ biến trong nước, bánh tét Trà Cuôn đã khẳng định được vị thế trên thị trường quốc tế. Sản phẩm hiện đã có mặt tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác, phục vụ cộng đồng người Việt xa xứ và người nước ngoài yêu thích ẩm thực Việt.

Đặc biệt, bánh tét Trà Cuôn không chỉ chinh phục khẩu vị người Việt mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng du khách quốc tế. Một blogger người Pháp đã từng nhận xét: “Tôi đã thử nhiều loại bánh gạo ở châu Á, nhưng bánh tét Trà Cuôn mang lại cảm giác hoàn toàn khác biệt – đậm đà và có chiều sâu về vị”.  Trong khi đó, một du khách người Úc chia sẻ trong video đánh giá ẩm thực bánh tét Trà Cuôn: “Kết cấu dẻo vừa phải, vị mặn ngọt cân đối rất tuyệt”

Từ món ăn dân dã trong xóm nhỏ Trà Cuôn, bánh tét giờ đây đã trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực, niềm tự hào của Trà Vinh nói riêng và Việt Nam nói chung, minh chứng cho sự hòa quyện giữa truyền thống, sáng tạo và nỗ lực không ngừng của người dân địa phương đưa ẩm thực Việt vươn tầm quốc tế.