Lưu ký vàng là một trong những dịch vụ tài chính mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh New York cung cấp cho các ngân hàng trung ương, chính phủ và các tổ chức quốc tế. Theo đó, kho vàng của Fed New York được xây dựng vào đầu những năm 1920, nằm ở tầng hầm của tòa trụ sở chính tại Manhattan. Đây được xem là nơi cất trữ vàng lý tưởng và an toàn cho những "khách hàng" giàu có.
Trên thực tế, không có lượng vàng nào cất giữ trong kho thuộc về Fed hay Fed chi nhánh New York. Fed New York đóng vai trò là người bảo vệ và quản lý vàng cho chủ nhân của nó, bao gồm chính phủ Mỹ, chính phủ nước ngoài, ngân hàng trung ương khác và các tổ chức quốc tế chính thức. Đặc biệt, không có cá nhân hoặc tổ chức tư nhân nào được phép cất giữ vàng trong kho này.
Theo số liệu năm 2019, kho vàng 3 tầng chứa khoảng 540.000 miếng vàng với tổng trọng lượng khoảng 6.190 tấn thuộc 48 ngân hàng trung ương nước ngoài và 12 tổ chức quốc tế như Quỹ tiền tệ Quốc tế hay Ngân hàng Thanh toán quốc tế. Hoa Kỳ có khoảng 5% lượng vàng được cất giữ tại đây.
Phần lớn vàng trong hầm được chuyển đến trong và sau Thế chiến thứ hai do nhiều quốc gia muốn cất trữ vàng dự trữ của họ ở một địa điểm an toàn. Lượng vàng được cất giữ trong kho liên tục tăng và đạt đỉnh điểm vào năm 1973 với 12.000 tấn vàng, ngay sau khi Hoa Kỳ đình chỉ việc chuyển đổi đô la thành vàng đối với các chính phủ nước ngoài.
Kể từ thời điểm đó, hoạt động gửi và rút vàng ít đi và lượng vàng dự trữ trong kho cũng giảm đi nhiều. Dẫu vậy, kho vàng này cho đến nay vẫn được biết đến là nơi lưu trữ nhiều vàng nhất trên thế giới. Tính đến năm 2019, kho vàng này chứa khoảng 497.000 thỏi vàng, với tổng trọng lượng khoảng 6.190 tấn.
Để chịu được một khối lượng vàng khổng lồ, căn hầm được thiết kế nằm trên nền đá của đảo Manhattan với diện tích bằng 1/2 sân bóng, nằm dưới lòng đất ở độ sâu gần 24m và thấp hơn 15m so với mực nước biển. Kho có 122 khoang chứa vàng, mỗi khoang thuộc về một tài khoản cũng như nhiều giá khác để cho những người có tài khoản nhỏ hơn. Fed rất kín tiếng về việc ai sở hữu số lượng vàng. Các khoang được đánh số thay vì để tên để đảm bảo thông tin mật của chủ sở hữu.
Các thỏi vàng được vận chuyển bằng thang máy từ mặt phố xuống tầng hầm. Khi đã ở trong kho, tài sản này sẽ được kiểm soát bởi một nhóm gồm ba người quản lý: 2 nhân viên kho vàng và một nhân viên kiểm toán nội bộ của Fed New York. Họ phải có mặt bất cứ khi nào vàng được di chuyển hoặc mở một ngăn trong hầm—ngay cả khi thay bóng đèn. Điều này giúp đảm bảo vàng vẫn an toàn và được bảo mật tối đa.
Tất cả các thỏi vàng được đưa vào kho đều được cân đo cẩn thận và kiểm tra độ tinh khiết để đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu. Những thông tin quan trọng sẽ được ghi đầy đủ và cẩn thận vào hồ sơ của Fed New York. Bước này rất quan trọng vì Fed New York sẽ trả lại chính xác số vàng mà khách hàng đã gửi trước đó.
Sau quá trình xác minh, vàng được chuyển đến một trong 122 khoang của kho tiền, trong đó mỗi khoang sẽ tương ứng số vàng của 1 chủ sở hữu. Điều này có nghĩa là vàng giữa các chủ sở hữu sẽ không bị lẫn lộn. Mỗi khoang được bảo vệ bằng một ổ khóa móc, 2 khóa kết hợp và con dấu của kiểm toán viên. Các tài khoản tương ứng với các khoang chỉ được xác định bằng số, không phải bằng tên.
Fed New York sẽ tính phí đối với các giao dịch vàng, bao gồm cả khi vàng vào hoặc rời kho hoặc chuyển quyền sở hữu (di chuyển giữa các khoang), nhưng không tính phí lưu trữ vàng. Giá trị thị trường của một thỏi vàng phụ thuộc vào trọng lượng, độ tinh khiết của nó và giá vàng hiện hành trên thị trường. Thay vì định giá thị trường dao động hàng ngày, Fed New York sử dụng mức giá chính thức của Hoa Kỳ là 42,2222 USD/ ounce để định giá cho vàng ở trong kho.
"Pháo đài" vàng được bảo vệ như thế nào?
Kho vàng này được bảo vệ bởi một hệ thống an ninh đa lớp toàn diện, nổi bật là trụ thép nặng 90 tấn bảo vệ lối vào duy nhất của kho vàng, đây là cánh cửa thép xoay rất dày. Khối trụ này được đặt trong một khung thép và bê tông nặng 140 tấn, khi đóng lại sẽ tạo ra một lớp đệm kín khí và kín nước. Khi hết giờ làm việc, 4 thanh thép được đưa vào các lỗ trên hình trụ và khóa loại cho đến ngày làm việc tiếp theo. Điều đặc biệt là cả hệ thống đều hoạt động bằng sức người, không sử dụng máy móc.
An ninh ở đây cũng được tăng cường và chặt chẽ hơn bất cứ nơi nào. Xung quanh, các sĩ quan được trang bị vũ khí hạng nặng thường xuyên đi tuần. Tính đến nay chưa vụ đột nhập cướp vàng nào xảy ra thành công.
Hàng năm, hàng chục nghìn du khách từ khắp nơi trên thế giới đến thăm kho vàng trong chuyến tham quan miễn phí của Fed New York. Khi vào toà nhà, du khách phải trải qua quá trình kiểm tra an ninh nghiêm ngặt, để các vật dụng cá nhân bên ngoài, đồng thời không được phép chụp ảnh bên trong. Thậm chí các vật dụng như sổ tay ghi chép, balo... cũng phải để ở ngoài. Kho vàng có hệ thống bảo vệ nghiêm ngặt gồm thiết bị theo dõi âm thanh, cảm biến chuyển động, camera được bố trí khắp nơi.
(Theo Newyorkfed.org)
