Khó thở hơn hai tuần mới biết nhồi máu cơ tim

ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội Tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết chức năng co bóp của tim (EF) của bệnh nhân chỉ còn khoảng 20%, kèm rối loạn nhịp tim hoàn toàn. Kết quả điện tâm đồ, siêu âm tim và xét nghiệm máu cho thấy bệnh nhân có dấu hiệu nhồi máu cơ tim cũ. Trước đó, ông có tiền sử tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim nhiều năm nhưng không tầm soát tim mạch định kỳ.

Theo bác sĩ Kiều, nhồi máu cơ tim xảy ra khi một hoặc nhiều động mạch vành bị hẹp nặng hoặc tắc hoàn toàn khiến dòng máu nuôi tim suy giảm đột ngột. Bệnh thường biểu hiện bằng cơn đau thắt ngực, khó thở, vã mồ hôi, buồn nôn... Tuy nhiên, ở một số trường hợp, đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh nền, triệu chứng có thể không điển hình, thoáng qua hoặc tự giảm, khiến người bệnh chủ quan bỏ qua.

"Nhờ cơ chế tự bù trừ, các mạch vành còn lại, hệ mạch bàng hệ có thể tăng cường tưới máu cho cơ tim. Vì vậy, cơn nhồi máu cơ tim 'âm thầm trôi qua' mà người bệnh không biết", bác sĩ Kiều lý giải.

Dù tổn thương mạch vành nghiêm trọng, bệnh nhân chưa thể can thiệp ngay do đang trong giai đoạn suy tim cấp, huyết động chưa ổn định. "Can thiệp trong thời điểm này có thể làm tăng nguy cơ sốc tim và biến chứng nguy hiểm", bác sĩ Kiều cho biết.

Các bác sĩ ưu tiên điều trị nội khoa tối ưu gồm thuốc lợi tiểu, ARNI, thuốc chẹn beta, thuốc ức chế SGLT-2, thuốc chống kết tập tiểu cầu và statin liều cao. Sau 5 ngày, bệnh nhân hết đau ngực, giảm khó thở, sinh hiệu ổn định.

7 ngày sau, chức năng tim cải thiện, bệnh nhân được lên lịch chụp mạch vành. Kết quả cho thấy nhánh liên thất trước hẹp khít 90-99% do xơ vữa. Động mạch vành phải tắc mạn tính nhiều đoạn, kèm vôi hóa thành mạch. Động mạch mũ xơ vữa rải rác, hẹp 30-40%. Tình trạng này làm giảm nghiêm trọng tưới máu cơ tim, là nguyên nhân trực tiếp gây suy tim cấp và suy giảm chức năng co bóp tim. Bệnh nhân được đặt stent mạch vành, giải quyết tận gốc nguyên nhân gây suy tim.

Theo PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh, Phó chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, tầm soát tim mạch sớm có thể giúp phát hiện 60-80% các bệnh lý tim mạch phổ biến, từ đó thay đổi tiên lượng bệnh.

"Các phương tiện hiện đại như điện tâm đồ, siêu âm tim, xét nghiệm dấu ấn sinh học tim mạch, cùng với CT mạch vành đa lát cắt và MRI tim, cho phép phát hiện sớm hẹp mạch vành, xơ vữa hoặc tổn thương cơ tim ngay cả khi người bệnh chưa có triệu chứng", PGS Vinh cho biết. Hiện nay, điều trị bệnh tim mạch được tiếp cận theo hướng đa mô thức và cá thể hóa, kết hợp giữa điều trị nội khoa tối ưu. Can thiệp mạch vành và các kỹ thuật phẫu thuật tim ít xâm lấn mang lại hiệu quả lâu dài cho người bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu toàn cầu, chiếm khoảng 31% tổng số ca tử vong, trong đó nhồi máu cơ tim là nguyên nhân chính. Tại Việt Nam, theo Bộ Y tế, khoảng 25% người trưởng thành mắc bệnh tim mạch, gây ra khoảng 200.000 ca tử vong mỗi năm.

Theo PGS Vinh, 80% ca tử vong sớm do bệnh tim mạch có thể phòng ngừa nếu duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và tầm soát tim mạch định kỳ. Người dân nên duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên, không hút thuốc lá, hạn chế căng thẳng, ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, giảm muối, đường và chất béo xấu. Khi có các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, hồi hộp, rối loạn nhịp tim, ngất xỉu, cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi