Từ điểm xuất phát đó, cả cuộc đời của Hồ Chí Minh đã dấn thân, hóa thân trọn vẹn vào sự nghiệp cách mạng, để tìm đường, mở đường, đưa dân tộc Việt Nam đến độc lập, tự do, hạnh phúc.
Độc lập dân tộc theo con đường cách mạng vô sản là tiền đề giành lại hạnh phúc cho nhân dân
Hạnh phúc là giá trị thuộc về quyền con người, có nguồn gốc tự nhiên. Nhưng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, biến dân tộc ta thành "vong quốc nô" - kiếp đời nô lệ của một dân tộc mất nước. Lịch sử đặt ra một yêu cầu khách quan là phải tìm được con đường giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người, xây dựng xã hội mới không có áp bức, bóc lột, bất công. Hay theo cách Hồ Chí Minh lý giải giản dị, dễ hiểu, muốn sở hữu và thực hiện hạnh phúc không phải tự nhiên có được, mà phải thông qua "mưu cầu hạnh phúc", thực hiện cuộc đấu tranh cách mạng "để tranh lại thống nhất và độc lập cho Tổ quốc, tự do và hạnh phúc cho Nhân dân" 1.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc không chỉ giành lại chủ quyền quốc gia, mà còn là đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho Nhân dân. Ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa
ẢNH: T.L - TTXVN
Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc không chỉ giành lại chủ quyền quốc gia, mà còn là đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho Nhân dân. Trong đó, giá trị về hạnh phúc luôn được Người đánh giá cao - là thước đo của một nền độc lập và là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Vì vậy, ngay trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng do Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh soạn thảo, nêu rõ chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản. Cụ thể hóa mục tiêu đó, Đảng Cộng sản Việt Nam đã tập hợp, đoàn kết toàn dân đánh đuổi thực dân, đế quốc xâm lược, thực hiện mục tiêu dân tộc độc lập, thì mới giải phóng được nhân dân khỏi thân phận nô lệ, mang lại cuộc sống tự do, hạnh phúc cho Nhân dân.
Trong hai cuộc kháng chiến toàn dân chống thực dân, đế quốc, Hồ Chí Minh đã khẳng định chân lý thời đại: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do". Theo lời hiệu triệu của Người, Nhân dân Việt Nam đã tự nguyện dâng hiến, sẵn sàng hy sinh, kiên quyết đấu tranh để bảo vệ niềm hạnh phúc của con người tự do. Trong Di chúc, ở giai đoạn cuối cùng của cuộc đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn trăn trở về công việc "đầu tiên đối với con người", những lời căn dặn lại tuyệt nhiên không có gì ngoài sinh mệnh của Tổ quốc, hạnh phúc của Nhân dân. Từ đó để minh chứng rằng, thực tiễn cách mạng Việt Nam do Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh lãnh đạo đã khẳng định: Hạnh phúc là đích đến của cách mạng!
Hạnh phúc của nhân dân - thước đo giá trị của độc lập dân tộc
Với thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, qua bản Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã công bố trước toàn thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - với tiêu chí "Độc lập, tự do, hạnh phúc". Khi chính quyền cách mạng thuộc về đại đa số quần chúng Nhân dân, Người nêu rõ triết lý "Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì" 2. Hồ Chí Minh đã lãnh đạo thực hiện ngay những nhiệm vụ làm cho nhân dân hạnh phúc, xứng đáng với công dân tự do của một nước độc lập.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc không chỉ giành lại chủ quyền quốc gia, mà còn là đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho Nhân dân. Trong đó, giá trị về hạnh phúc luôn được Người đánh giá cao - là thước đo của một nền độc lập và là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Hạnh phúc, tự do của Nhân dân là một trong những mục tiêu chiến lược xuyên suốt trong đường lối cách mạng của Đảng. Trong ảnh: Tổng Bí thư Tô Lâm với người dân Hà Giang (nay là tỉnh Tuyên Quang)
ẢNH: TTXVN
Trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ Cách mạng lâm thời, ngày 3.9.1945 - ngay sau 1 ngày Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, đã nêu 6 nhiệm vụ cấp bách. Nhiệm vụ thứ nhất là diệt giặc đói, "chúng ta phải làm sao để người dân được no ấm?". Nhiệm vụ thứ hai là mở một chiến dịch để diệt giặc dốt, vì "một dân tộc dốt là một dân tộc yếu". Thứ ba "tổ chức càng sớm càng hay cuộc TỔNG TUYỂN CỬ với chế độ phổ thông đầu phiếu". Thứ tư "là phải giáo dục lại Nhân dân chúng ta" để tất cả người dân hưởng quyền tự do của một nước Việt Nam độc lập. Thứ năm, bỏ những thứ thuế vô lý. Thứ sáu, ra tuyên bố tự do tín ngưỡng và đoàn kết lương giáo, tập hợp được đông đảo chức sắc, tín đồ các tôn giáo hết lòng vì sự nghiệp cứu nước, kiến quốc 3.
Những nhiệm vụ cấp bách đó là làm sao cho người dân "ai cũng có cơm ăn, ai cũng được học hành", đó chính là giá trị đích thực của độc lập tự do. Bởi, nước độc lập thì dân phải được hưởng hạnh phúc, tự do.
Với 6 nhiệm vụ cấp bách được Hồ Chí Minh nêu trên, đã phản ánh rõ sự thống nhất biện chứng giữa giải quyết các vấn đề thiết yếu của đời sống Nhân dân với việc định hình con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội Việt Nam. Hồ Chí Minh cũng khẳng định: "Chúng ta tranh được tự do, độc lập rồi mà dân cứ chết đói, chết rét thì tự do, độc lập cũng không làm gì. Dân chỉ biết giá trị của tự do, của độc lập khi mà dân được ăn, mặc đủ" 4.
Vì vậy, Người đề nghị phải làm cho dân có ăn, có mặc, có chỗ ở và được học hành; cao hơn nữa, người dân là người chủ thật sự, được sống trong tự do, được tôn trọng phẩm giá, đó là mục đích mà chúng ta phải đi tới để củng cố tự do độc lập và để xứng đáng với tự do độc lập. Bởi, khi mỗi người dân được tôn trọng, thì niềm hạnh phúc ấy sẽ không chỉ là đích đến, mà trở thành mạch nguồn vô tận, chuyển hóa thành động lực phi thường, thôi thúc hàng triệu người dân huy động cả trái tim và khối óc để cống hiến, dựng xây và kiên cường bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
Chính từ thực tiễn cách mạng Việt Nam đã minh chứng rằng, độc lập, tự do của dân tộc, hạnh phúc của Nhân dân là động lực làm nên mọi thắng lợi. Từ khát vọng về một cuộc sống tự do, ấm no đã biến thành ngọn lửa trong Cách mạng Tháng Tám, tạo bước ngoặt có ý nghĩa vĩ đại nhất trong tiến trình lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc; thành ý chí sắt đá qua hai cuộc kháng chiến thần thánh và là kim chỉ nam cho công cuộc đổi mới hôm nay. Mỗi chặng đường lịch sử gian lao mà vinh quang đó, đều được soi chiếu bởi chân lý bất biến trong tư tưởng Hồ Chí Minh "Độc lập, tự do, hạnh phúc".
Bảo đảm hạnh phúc của nhân dân - mục tiêu chiến lược, xuyên suốt của Đảng
Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc của Nhân dân, về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội không chỉ là tầm nhìn, mà còn là yêu cầu của dân tộc, là khát vọng của mỗi người dân để xây dựng một nước Việt Nam thật sự độc lập, tự do, hùng cường.
Thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, để xác định đặc trưng của mô hình xây dựng đất nước, đặc trưng thứ tư của Cương lĩnh năm 1991 đã chỉ rõ: Con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo lao động, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân. Đến Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) được thông qua tại Đại hội lần thứ XI, đặc trưng thứ năm, Đảng đã khẳng định: Con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.
Như vậy, hạnh phúc, tự do của Nhân dân là một trong những mục tiêu chiến lược trong đường lối cách mạng của Đảng, được thể hiện xuyên suốt từ Cương lĩnh chính trị đầu tiên (năm 1930) đến Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Đây còn là một trong những nhiệm vụ quan trọng của quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội, các cấp chính quyền không chỉ chăm lo cho con người, mang lại cuộc sống ấm no về vật chất cho nhân dân, mà còn tạo mọi điều kiện để con người phát triển toàn diện, được lao động, được cống hiến và được thụ hưởng thành quả lao động của mình. Đó là ý nghĩa lớn lao của cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc của mỗi người dân.
Đến Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng, cụm từ HẠNH PHÚC xuất hiện với tần suất nhiều, thể hiện ở tất cả các nội dung của Văn kiện. Bởi, hạnh phúc, ấm no của Nhân dân là mục tiêu phấn đấu của Đảng, của cả hệ thống chính trị. Khi xác định mục tiêu tổng quát, Văn kiện Đại hội lần thứ XIII khẳng định "Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại" 5. Có thể khẳng định, hạnh phúc của Nhân dân là điểm nhấn trong Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng thể hiện tính con người, tính nhân văn đậm hơn.
Hướng tới Đại hội lần thứ XIV, quan điểm của Đảng một lần nữa khẳng định tính nhất quán, quyết tâm trong định hướng phát triển tại Dự thảo văn kiện "Mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phải thật sự xuất phát từ nhu cầu, nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân; lấy hạnh phúc, sự hài lòng của Nhân dân làm thước đo và mục tiêu phấn đấu".
Đặc biệt, phát biểu tại cuộc họp báo quốc tế ngay sau lễ nhậm chức sáng 3.8.2024, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, sẽ kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, lấy hạnh phúc của Nhân dân là niềm vui, lẽ sống; chăm lo đầy đủ và sâu sắc đến đời sống Nhân dân.
***
Đất nước sau gần 40 năm đổi mới, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế đã được nâng lên một tầm cao mới, vươn tới những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Từ một nước nghèo, lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá, bị bao vây, cô lập, đến nay Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình, hội nhập sâu, rộng vào nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu, nền văn minh nhân loại, đảm nhiệm nhiều trọng trách quốc tế, phát huy vai trò tích cực tại nhiều tổ chức quốc tế, diễn đàn đa phương quan trọng…
Quy mô nền kinh tế năm 2024 đã đạt trên 470 tỉ USD, đứng thứ 32 thế giới và nằm trong nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài. Đời sống của người dân được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, hiện chỉ còn 1,93% (theo chuẩn đa chiều) so với mức 60% năm 1986 6.
Báo cáo Hạnh phúc thế giới năm 2025 cho thấy Việt Nam đứng thứ 46, cải thiện tích cực so với vị trí 54 của năm 2024, vị trí thứ 65 của năm 2023 và chỉ đứng sau Singapore tại khu vực Đông Nam Á 7.
Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử đó là kết quả của cả quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, khẳng định Nhân dân là chủ thể của công cuộc đổi mới, là trung tâm của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Bắt đầu từ mục đích ra đi tìm đường cứu nước của người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành, đến Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, cho đến Di chúc thiêng liêng Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho muôn đời sau, đầu tiên và cuối cùng cũng đều vì "Độc lập, tự do, hạnh phúc" cho con người, vì con người. Đó chính là mệnh lệnh của cuộc sống để triệu triệu trái tim hồng, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng tự cường, tự tin, tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
1 Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, HN.2011, t8, tr.272
2 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, T4, tr.64
3 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t4, tr.6-7
4 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 4, tr. 175
5 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, NXBCTQG Sự thật, t1, tr.111 - 112
6 Xem bài viết Rạng rỡ Việt Nam của Tổng Bí thư Tô Lâm
7 https://baochinhphu.vn/viet-nam-tang-vuot-bac-ve-chi-so-hanh-phuc-102250320112059904.htm
