Theo khảo sát của VnExpress tại TP HCM và các tỉnh thành phía Nam, hàng nghìn môi giới nhà đất đang nhập đường đua thi lấy chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản khi có các quy định mới siết lại việc quản lý lao động ngành này. Những người học là môi giới tại các doanh nghiệp địa ốc và những người muốn ra mở công ty kinh doanh riêng.
Chương trình học để thi chứng chỉ này gồm có hệ thống các quy định pháp luật về ngành bất động sản: Luật Nhà ở, Đất đai, Xây dựng, Kinh doanh bất động sản, Thương mại và Bộ Luật Dân sự. Bên cạnh đó còn có nội dung tổng quan về dịch vụ môi giới bất động sản, đạo đức, các quy định về chống rửa tiền, các thủ tục pháp lý trong quá trình giao dịch bất động sản, cách soạn thảo hợp đồng, kỹ năng môi giới (thẩm định giá, bán hàng: quảng cáo, giới thiệu, khuyến mãi, hậu mãi), các yếu tố tác động đến bất động sản như quy hoạch...
Tại một trường cao đẳng có đào tạo ngành quản lý bất động sản trên địa bàn TP HCM, tháng 1/2022 chỉ có hơn 100 thí sinh dự thi lấy chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Nhưng đến cuối quý I, con số này lên hơn 1.000 người, tăng gấp 10 lần so với đầu năm.
Ông Lê Phương Đông, Trưởng văn phòng đại diện Hội môi giới Bất động sản Việt Nam khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (gồm 13 tỉnh thành phía Nam), cho biết số thí sinh dự kỳ thi chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản ngày 15/5 lên đến 576 người, gấp đôi so với kỳ thi năm 2020 và đa số là môi giới tại Cần Thơ và các tỉnh miền Tây. Riêng năm ngoái, do Covid-19 bùng phát khu vực Đồng bằng sông Cửu Long không tổ chức thi.
Trong khi đó, thống kê tại Học viện Nguồn lực Bất động sản Mogin (cơ sở tại quận 1, TP HCM), lượng học viên đăng ký học và dự thi chứng chỉ hành nghề cũng tăng đột biến vài tháng qua. Tháng 1/2022, học viện tiếp nhận 55 người đăng ký thi thì đến tháng 3 ghi nhận 150 người đăng ký, tăng gần gấp 3 lần.
Một doanh nghiệp chuyên phân phối bất động sản nghỉ dưỡng có 200 nhân sự cũng vừa đặt hàng Học viện Mogin đào tạo cho cả lãnh đạo lẫn nhân viên học và thi chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Còn theo CEO một sàn địa ốc tại TP Thủ Đức quy mô hơn 100 nhân sự cho biết, hiện chưa đến 50% sale có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản nên công ty đang tạo điều kiện để các nhân viên còn lại học và thi cấp tốc trong 3 tháng tới.
Phó tổng giám đốc một doanh nghiệp môi giới bất động sản tại TP HCM có quy mô 700 sales cho biết, đến tháng 5, đơn vị này có hơn 60% nhân viên bán hàng thuộc biên chế đã học và thi chứng chỉ hành nghề môi giới. Tuy nhiên ông nhìn nhận, tỷ lệ người lao động có chứng chỉ hành nghề này không cố định vì sales địa ốc thường biến động giữa mùa cao điểm và thấp điểm bán hàng.
Theo chia sẻ của lãnh đạo doanh nghiệp này, công ty thường tuyển nhân viên trẻ về đào tạo nên đầu vào đa phần không có chứng chỉ hành nghề. Tuy nhiên, công ty đang đưa ra quy định sau 6 tháng nhân sự mới sẽ phải hoàn tất kỳ thi lấy chứng chỉ mới được tiếp tục làm việc.
Bà Lương Đình Thúy Vân, CEO Học viện Nguồn lực Bất động sản Mogin cho hay, trong những tháng đầu năm nay, lượng người đăng ký học và thi chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản tăng vọt là do các quy định pháp luật đang siết lại việc quản lý nhân sự ngành này.
Bà Vân giải thích, Luật Kinh doanh Bất động sản quy định, từ ngày 1/7/2015 là thời điểm cơ quan quản lý Nhà nước bắt buộc môi giới nhà đất phải có chứng chỉ hành nghề. Các chứng chỉ môi giới bất động sản đã được cấp trước ngày luật có hiệu lực, có giá trị pháp lý trong 5 năm, hết thời hạn này đều phải học và thi lại.
"Năm 2021 là thời điểm các chứng chỉ được cấp năm 2015 đã hết hạn nhưng vướng dịch Covid-19 nên nhiều người dồn sang năm nay thi lấy chứng chỉ mới", bà Vân cho hay.
Một nguyên nhân khác, theo bà Vân là Nghị định 16 có hiệu lực trong năm 2022 đang siết lại trật tự của thị trường địa ốc. Điển hình nhất là môi giới bất động sản không có chứng chỉ hành nghề bị phạt 60 triệu đồng, bên cạnh các hành vi sai phạm khác có mức phạt lên đến hàng trăm triệu đồng.
Ông Phạm Lâm, Phó chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam, cho biết việc hàng nghìn người cấp tập học, thi chứng chỉ này một phần xuất phát từ yêu cầu của luật nhưng cũng là yêu cầu thực tiễn từ các doanh nghiệp địa ốc muốn nâng cao chất lượng nhân sự trong thời gian gần đây.
Nhiều người đăng ký thi chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản nhưng bị loại do chưa tốt nghiệp phổ thông trung học. Ông Lâm cho rằng đây là bước sàng lọc cần thiết, giúp nâng mặt bằng trình độ của nhân sự ngành lên cao hơn.
Phó chủ tịch Hội môi giới Bất động sản Việt Nam giải thích, vì các sản phẩm nhà, đất có giá trị rất lớn nên người tư vấn bán hàng cũng đòi hỏi trình độ nhất định, đồng thời cũng cần phải có chuẩn mực về kiến thức và đạo đức.
"Những người không có kế hoạch học và thi lấy chứng chỉ là không tuân thủ pháp luật. Họ không gắn bó với ngành nghề này, chỉ làm việc qua loa tạm bợ, sẽ từng bước bị loại ra khỏi thị trường", ông Lâm nhấn mạnh.
Trước đó, nhiều chuyên gia đầu ngành bất động sản từng nhìn nhận, môi giới là một trong những tác nhân gây nhiễu loạn thị trường nhà đất, tạo sốt ảo, thao túng giá nhà đất thời gian qua, cần được chấn chỉnh sớm. Nghị định 16 là văn bản đưa nhiều mức phạt với môi giới bất động sản có hiệu lực từ cuối tháng 1/2022, được kỳ vọng có thể tác động tích cực đến việc siết lại các hoạt động dùng chiêu trò, tiểu xảo, thổi giá, tạo sốt ảo khi bán bất động sản.
Ngoài bị phạt 40-60 triệu đồng nếu không có chứng chỉ hành nghề, môi giới có thể bị phạt 200-250 triệu đồng nếu không cung cấp hoặc thiếu trung thực thông tin về hồ sơ, bất động sản mà mình môi giới.