Chỉ mệt thoáng qua, không ngờ ngưng tim nguy kịch
Ngày 19/10, BS Nguyễn Minh Tiến – Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố (TPHCM) cho biết, bệnh nhi T.T.A. (11 tuổi, ngụ xã Thạnh Lộc, tỉnh An Giang) được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng tím tái, lơ mơ.
Bệnh nhi được các bác sĩ theo dõi, điều trị liên tục
Theo bệnh sử, khoảng một giờ trước khi đến bệnh viện cấp cứu, bé A. đang chạy thể dục buổi sáng với người thân. Khi chạy được khoảng 300m, bé than mệt, được người nhà đưa về thì nhanh chóng yếu dần, khó thở, rồi bất tỉnh.
Tại bệnh viện địa phương, các bác sĩ ghi nhận mạch và huyết áp của bệnh nhi không đo được, nồng độ oxy trong máu chỉ đạt 84% (bình thường trên 96%). Ngay lập tức trẻ phải đặt nội khí quản, thở máy và dùng cùng lúc ba loại thuốc vận mạch (Adrenaline, Noradrenaline, Dobutamin).
Trong lúc cấp cứu, bệnh nhi đã rơi vào tình trạng ngưng tim, nguy cơ tử vong. Các bác sĩ đã nỗ lực hồi sức giúp trẻ có nhịp tim trở lại. Kết quả xét nghiệm cho thấy, men tim của bệnh nhi tăng cao, phổi phù cấp, chức năng co bóp tim (EF) chỉ còn 33% – dấu hiệu điển hình của viêm cơ tim tối cấp kèm sốc tim.
Sau bốn ngày điều trị nhưng không cải thiện, bé được chuyển khẩn đến Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố. Tại đây, bác sĩ xác định bệnh nhi trong tình trạng rất nặng: tim suy nghiêm trọng, huyết áp thấp, phổi phù, nhịp tim nhanh trên 150 lần/phút.
Bệnh nhi được các bác sĩ chỉ định điều trị tích cực bằng thở máy, thuốc vận mạch, kháng sinh, điều chỉnh toan kiềm và lợi tiểu. Sau hội chẩn, các bác sĩ đã xem xét đến phương án sử dụng ECMO (tim phổi nhân tạo) cho bệnh nhi.
Sau gần hai tuần hồi sức, chức năng tim dần cải thiện, bé cai máy thở, ngưng thuốc vận mạch, tỉnh táo trở lại. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau, em lại tím tái và khó thở dữ dội, X-quang cho thấy phù phổi cấp tái phát, buộc phải thở máy trở lại.
Dị tật mạch vành hiếm gặp, nguyên nhân gây đột tử
Trước tình trạng nguy kịch tái diễn đe dọa tính mạng bệnh nhi, các bác sĩ đã thực hiện kiểm tra chuyên sâu để truy tìm nguyên nhân. Kết quả chụp mạch máu (CTA và DSA) cho thấy động mạch vành bên trái của bé xuất phát từ xoang mạch vành bên phải và đi xuyên trong thành động mạch chủ. Đây là một dạng dị tật mạch vành cực hiếm. Bất thường này khiến máu nuôi tim dễ bị tắc khi vận động mạnh, làm tim thiếu máu đột ngột, dẫn đến ngất hoặc ngưng tim.
Sau khi xác định nguyên nhân, ê kíp phẫu thuật tim nhi đã tiến hành mổ tái tạo đường đi của động mạch vành bên trái cho trẻ. Bác sĩ mở động mạch chủ, giải phóng đoạn mạch bị kẹt, sau đó khâu phục hồi thành động mạch chủ bằng kỹ thuật vi phẫu. Khi mở lại tuần hoàn, tim bé đập trở lại, co bóp tốt sau cú sốc điện điều chỉnh nhịp.
Sau phẫu thuật một tuần, bệnh nhi hồi phục tốt, tim hoạt động ổn định, thở khí trời, không cần thuốc vận mạch. Siêu âm tim sau mổ cho thấy dòng máu qua mạch vành trái thông suốt, chức năng tim trở lại bình thường.
Theo BS Nguyễn Minh Tiến, dị dạng động mạch vành trái xuất phát từ xoang đối bên của động mạch chủ (AAOCA) chỉ chiếm khoảng 0,1% dân số, nhưng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đột tử do tim ở trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt là khi gắng sức như chạy thể dục hay chơi thể thao. Trên thế giới đến nay mới chỉ ghi nhận khoảng 12 trường hợp trẻ mắc dị tật dạng này được báo cáo trong y văn.
Từ trường hợp trên, bác sĩ khuyến cáo, nếu trẻ than mệt, đau ngực, chóng mặt hoặc ngất khi chạy nhảy, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch nhi để siêu âm tim. Việc phát hiện sớm các dị tật mạch vành hoặc rối loạn dẫn truyền tim và điều trị kịp thời sẽ giúp trẻ tránh được nguy cơ đột tử tiềm ẩn.
