Lần đầu tiên ở đất nước này có một cựu tổng thống bị đưa ra xét xử trước một tòa án hình sự. Lần đầu tiên có một cựu tổng thống bị bồi thẩm đoàn đánh giá là có tội mà lại còn có tội ở tất cả cáo buộc từ phía công tố.
Bản chất vụ việc thật ra không có gì là ghê gớm và to tát ở nước Mỹ. Ba lần hầu tòa hình sự tới của ông Trump còn nghiêm trọng hơn rất nhiều. Nhưng việc ông Trump bị kết tội lại rất được chú ý bởi ông đang tranh cử tổng thống và không phải là không có triển vọng trở lại Nhà Trắng trong cuộc bầu cử vào đầu tháng 11.
Từ giác độ pháp lý, phán xử nói trên là một thất bại rất nặng nề đối với ông Trump, tạo tiền đề tư pháp nói chung và có tác động không hề nhỏ tới diễn biến và kết cục của 3 phiên tòa còn lại. Nước Mỹ bước vào thời kỳ các tòa án can dự nhiều hơn, sâu rộng và trực tiếp hơn vào diễn biến chính trị - xã hội.
Về tình hình nội bộ, diễn biến trên khích lệ những người ủng hộ ông Trump thêm đoàn kết và gia tăng xu hướng thái quá hóa quan điểm chính sách và hành động ở Đảng Cộng hòa. Những điều này làm cho sự phân rẽ trên chính trường và trong nội bộ xã hội nước Mỹ càng thêm sâu sắc.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cuộc họp báo ở TP New York - Mỹ hôm 31-5 Ảnh: REUTERS
Cả hai lĩnh vực tác động và hệ lụy trên hiện đều không được trong và ngoài nước Mỹ để ý đến nhiều bằng tác động của phiên tòa tới cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. Cụ thể là câu hỏi về triển vọng tái đắc cử của ông Trump.
Theo luật pháp Mỹ, phán quyết trên không ngăn cản ông Trump tiếp tục ứng cử và vận động tranh cử. Thậm chí cả khi phải ngồi tù, ông vẫn có thể tiếp tục vận động tranh cử và lãnh đạo đất nước.
Nhưng án phạt này chắc chắn gây bất lợi cho ông Trump trong cuộc đấu tay đôi với Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden thuộc Đảng Dân chủ. Có bộ phận cử tri nhất định ở phe Đảng Cộng hòa sẽ không bầu cho ông Trump và đương nhiên cũng không bỏ phiếu cho ông Biden, do đó những người này sẽ không tham gia bầu cử. Trong khi đó, ông Trump tiếp tục không chinh phục được lá phiếu của cử tri truyền thống của Đảng Dân chủ.
Bộ phận cử tri hiện vẫn chưa quyết định bầu ai và tỉ lệ cử tri tham gia bầu cử sẽ quyết định phần thắng giữa ông Biden và ông Trump.
Án phạt trên khiến ông Trump khó chinh phục lá phiếu bầu của diện cử tri này hơn nữa, song cũng không có nghĩa là ông Biden đương nhiên nhận được số phiếu này.
Vì thế, bất lợi đối với ông Trump cũng chỉ trong giới hạn nhất định, trừ khi đội ngũ ông Biden không tập trung khai thác thất bại pháp lý vừa nêu của ông Trump mà chuyên tâm nhiều hơn tới những vấn đề cử tri Mỹ quan tâm trong cuộc sống hằng ngày và tương lai của họ.
Ông Biden dường như đã nhận thức được điều này trong khi ông Trump tiếp tục khai thác việc bị đưa ra xét xử trước tòa theo cách cũ.
