1. Vì sao đột quỵ thường tăng vào mùa lạnh?
Thống kê tại các bệnh viện ở Việt Nam cho thấy, số ca bệnh nhân đột quỵ tăng khoảng 15% - 20% vào mùa đông. Một số nghiên cứu về nhịp sinh học chỉ ra rằng đột quỵ thường xuất hiện nhiều hơn vào buổi sáng; trong nhiều báo cáo có tỷ lệ khởi phát giữa 6 giờ sáng và trưa chiếm phần đáng kể. Đây là lúc huyết áp tăng nhanh khi cơ thể chuyển từ trạng thái nghỉ sang hoạt động, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc vỡ mạch.
Vào mùa lạnh, cơ thể tăng tiết hormon catecholamine, gây co mạch và tăng huyết áp – điều này làm tăng nguy cơ đột quỵ. Đồng thời, người cao tuổi thường khó thích ứng nhiệt độ; khi ra khỏi chăn ấm hoặc tiếp xúc lạnh đột ngột, mạch co, huyết áp tăng, có thể dẫn đến tai biến mạch máu não.
Vị trí huyệt Dũng Tuyền.
Hơn nữa, trong thời tiết lạnh, số lượng hồng cầu và tiểu cầu trong máu có thể tăng, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch, nhất là ở người cao tuổi có xơ vữa động mạch hoặc mỡ máu cao. Mùa lạnh cũng khiến chúng ta lười vận động hơn, ăn uống ít lành mạnh, dẫn đến tăng cân, tăng mỡ, và huyết áp cao – tất cả đều làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Theo y học cổ truyền, chứng đột quỵ (trúng phong) ở người cao tuổi chủ yếu xuất phát từ tình trạng Can – Thận mất điều hòa do ăn uống, sinh hoạt hoặc tình chí không điều độ. Khi Can Thận âm suy, hư phong nội động dễ phát; thêm hàn lạnh mùa đông làm trở trệ kinh lạc, bít tắc thanh khiếu, gây ra các triệu chứng đột quỵ.
Huyệt Túc Tam Lý.
2. Một số biện pháp phòng ngừa đột quỵ vào mùa lạnh
Để dự phòng đột quỵ trong mùa lạnh, mỗi người nên thực hiện lối sống lành mạnh:
- Hạn chế tiêu thụ mỡ động vật, thực phẩm nhiều muối và đường.
- Tránh rượu bia, hạn chế hút thuốc lá để kiểm soát huyết áp.
- Giữ ấm: Mặc đủ ấm, mang găng tay, sử dụng tất chân.
- Tránh mở cửa phòng hoặc ra ngoài đột ngột khi nhiệt độ thấp để tránh nhiễm lạnh.
- Giải tỏa căng thẳng, tránh stress.
- Thường xuyên luyện tập thể thao, chọn các bài tập vừa sức.
Huyệt Thái Khê.
Ngoài ra, có thể áp dụng thêm một số phương pháp y học cổ truyền rất hữu ích trong mùa lạnh:
2.1. Bấm huyệt nâng cao sức đề kháng
Khi kích thích các huyệt vị giúp tăng tuần hoàn khí huyết, cân bằng khí bên trong và bên ngoài cơ thể. Các huyệt khuyên dùng: Dũng Tuyền, Túc Tam Lý, Thái Khê, Tam Âm Giao, Phong Trì. Mỗi huyệt bấm, day theo chiều kim đồng hồ khoảng 30 lần.
Vị trí các huyệt:
- Dũng Tuyền: Nằm ở điểm nối của 1/3 trước và 1/3 giữa của lòng bàn chân.
- Túc Tam Lý: Úp lòng bàn tay vào giữa đầu gối, đầu ngón tay giữa chạm vào xương ống chân (xương chầy), từ đó đo ra 1 thốn (khoảng 2,5 cm).
- Thái Khê: Nằm ngay sau mắt cá chân trong, tại vùng lõm gần với gót chân.
- Tam Âm Giao: Chỗ lõm bờ xương chày, trên mắt cá chân đo lên 3 thốn.
- Phong Trì: Ở chỗ lõm của bờ trong cơ ức đòn chũm và bờ ngoài cơ thang bám vào đáy hộp sọ.
Huyệt Tam Âm Giao.
2.2. Bài tập làm ấm cơ thể mỗi sáng sớm
Ngồi trên gót chân, hai đầu gối rộng bằng hông. Cúi người về trước, hai tay vươn dài trên giường, trán chạm nhẹ mặt sàn. Hít thở sâu và cảm nhận sự thư giãn lan tỏa khắp cơ thể trong khoảng 30 giây, lặp lại 10 lần.
Huyệt Phong Trì.
2.3. Sử dụng trà gừng tía tô giúp làm ấm cơ thể
Nguyên liệu:
- Lá tía tô (tô diệp): 1 nắm nhỏ
- Gừng tươi (sinh khương): ½ củ
- 600 ml nước
- Đường phèn: Vừa đủ để dễ uống
Cách dùng:
- Rửa sạch lá tía tô, đập dập hoặc thái nhỏ.
- Gừng rửa sạch (có thể giữ vỏ), đập dập.
- Cho tía tô và gừng vào nồi, nấu với nước trong 10 - 20 phút (5 phút đầu lửa lớn vừa).
- Uống khi trà còn ấm.
