Bạn có nghĩ rằng đột quỵ (nhồi máu não) giống như một tia sét bất ngờ, bất ngờ giáng xuống bạn? Bạn đã nhầm. Nó giống như một "âm mưu" được lên kế hoạch tỉ mỉ, âm thầm diễn ra trong cơ thể bạn. Chỉ trong 3 ngày trước khi phát bệnh, hầu hết bệnh nhân đều vô tình bước vào cùng một "vùng nguy hiểm", một trong số đó có thể bạn đang lặp lại thường xuyên mà không hề hay biết.
Nhồi máu não là một loại đột quỵ thiếu máu cục bộ. Khi một mạch máu trong não bị tắc nghẽn, mô não cục bộ sẽ bị thiếu oxy và hoại tử do nguồn cung cấp máu bị gián đoạn. Đây không phải là một thảm họa đột ngột, mà là hậu quả tích lũy của một loạt các bất thường tiềm ẩn trong cơ thể. Thống kê của Hiệp hội Đột quỵ Trung Quốc năm 2023 rất đáng báo động: Hơn 3 triệu bệnh nhân đột quỵ mới được chẩn đoán tại Trung Quốc mỗi năm, gần 70% trong số đó bị đột quỵ thiếu máu cục bộ.
Theo thông tin trên trang Aboluowang, các bác sĩ đã có một khám phá đáng ngạc nhiên trong thực hành lâm sàng: Có tới 90% bệnh nhân đột quỵ đã có những hành vi cụ thể trong vòng ba ngày trước khi cơn đột quỵ khởi phát. Những hành vi này, tưởng chừng như bình thường, thực chất giống như một sự đếm ngược đến ngày sức khỏe của họ suy sụp.
Thứ nhất là những đêm thức trắng
Những đêm thức trắng liên tục làm rối loạn nhịp sinh học. Nhiều người, dựa vào tuổi trẻ và sự tự tin vào khả năng phục hồi của mình, coi việc "thức khuya" là một phần bình thường của cuộc sống. Tuy nhiên, hệ thần kinh của chúng ta sợ nhất sự gián đoạn nhịp sinh học. Khi thức khuya, hệ thần kinh giao cảm vẫn bị kích thích, huyết áp tăng cao, mạch máu co thắt không tự chủ và độ nhớt của máu tăng cao.
Một khi lipid máu cao hoặc xơ vữa động mạch đã tiềm ẩn trong cơ thể, các cục máu đông có thể âm thầm phát triển như những "quả bom hẹn giờ". Ban đêm vốn đã là "thời kỳ ẩn náu" nguy cơ cao đối với đột quỵ, với lưu lượng máu chậm lại và độ nhớt máu vốn đã cao. Kết hợp với các rối loạn nội tiết do thức khuya, điều này dễ dàng dẫn đến tắc nghẽn các mạch máu nhỏ trong não gây tử vong. Vô số bệnh nhân đã ngã quỵ âm thầm vào sáng sớm, chỉ để được gia đình phát hiện vào ngày hôm sau.
Thứ hai là thiếu vận động
Tình trạng "khóa tư thế" kéo dài, đặc biệt là "lối sống ít vận động" là một "thói quen hàng ngày" quen thuộc với tất cả mọi người. Dù khom lưng trên máy tính ở văn phòng hay dán mắt vào điện thoại trên ghế sofa, sự tĩnh lặng kéo dài sẽ làm chậm lưu lượng máu tĩnh mạch ở chi dưới, cản trở máu hồi lưu. Giống như phù sa tích tụ dưới sông, máu ứ đọng dễ hình thành cục máu đông khó tan.
Tệ hơn nữa, tình trạng không vận động kéo dài có thể làm tổn thương chức năng nội mô mạch máu và làm tăng tiết các yếu tố gây viêm trong cơ thể, tạo ra "môi trường lý tưởng" cho đột quỵ. Các bác sĩ nhấn mạnh rằng ngay cả những người trẻ tuổi có sức khỏe thể chất tốt cũng dễ bị đột quỵ nếu họ ngồi lâu, thừa cân hoặc có xu hướng huyết áp cao. Đừng cho rằng đột quỵ chỉ dành riêng cho người cao tuổi, ngày càng nhiều người trẻ tuổi đang âm thầm gia nhập nhóm nguy cơ cao.
Thứ ba là cảm xúc cực đoan
Những cơn bộc phát cảm xúc cực đoan không kiểm soát. Nghiên cứu y học cho thấy những biến động cảm xúc dữ dội là một yếu tố kích hoạt đáng kể gây đột quỵ. Khi cảm xúc dao động mạnh, hệ thần kinh giao cảm sẽ ngay lập tức giải phóng một lượng lớn adrenaline, gây tăng huyết áp đột ngột và nhịp tim bất thường. Nếu có mảng bám hoặc hẹp thành mạch máu, những mảng bám này rất có thể vỡ ra, hình thành cục máu đông.
Một khi cục máu đông vỡ ra và trôi vào mạch máu não, ngay cả một cục máu đông chỉ vài milimet cũng có thể gây tắc nghẽn dẫn đến tử vong. Thống kê cho thấy khoảng 15% bệnh nhân đột quỵ đã trải qua những cuộc cãi vã dữ dội hoặc chấn thương tâm lý nghiêm trọng trước khi bị đột quỵ. Đây không phải là ngẫu nhiên, mà là "lời cảnh báo" trực tiếp nhất từ cơ thể dưới áp lực cao.
Không nên bỏ qua "tín hiệu cảnh báo sớm" của cơ thể!
Điều đáng sợ không phải là bản thân cơn đột quỵ, mà là việc nhiều người vô tình đẩy mình từng bước đến bờ vực nguy hiểm. Ba "điều nhỏ nhặt" tưởng chừng như không đáng kể trên trong cuộc sống hàng ngày lại chính là những tác nhân gây tử vong dễ bị bỏ qua nhất.
Trước khi đột quỵ xảy ra, cơ thể không phải lúc nào cũng không có dấu hiệu báo trước.
"Dấu hiệu cảnh báo" điển hình nhất là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), còn được gọi là "đột quỵ nhỏ". Nó biểu hiện bằng những khoảng thời gian ngắn mờ mắt, yếu chân tay và nói lắp, thường tự khỏi trong vòng vài phút đến vài giờ. Tuy nhiên, nhiều người nhầm lẫn nó với tình trạng mệt mỏi thông thường, do đó bỏ lỡ thời điểm tối ưu để can thiệp.
Một cuộc khảo sát dịch tễ học của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc cho thấy khoảng 30% bệnh nhân đột quỵ gặp phải các triệu chứng TIA trong vòng một tháng trước khi bị đột quỵ, cho thấy cơ thể liên tục phát ra những "tín hiệu nguy hiểm", mà hầu hết mọi người đều chọn cách bỏ qua.
"Di chứng" của nhồi máu não là cuộc sống vẫn tiếp diễn, nhưng chất lượng cuộc sống giảm mạnh.
Nhồi máu não không chỉ đe dọa tính mạng mà còn có thể để lại di chứng lâu dài như rối loạn ngôn ngữ, liệt nửa người, suy giảm nhận thức và khó nuốt. Một khi những chức năng sống còn này bị mất đi, dù có kéo dài sự sống, chất lượng cuộc sống cũng sẽ giảm sút đáng kể. Dữ liệu cho thấy có tới 60% số người sống sót sau đột quỵ sẽ bị tàn tật ở các mức độ khác nhau.
