Trong thời gian gần đây, thông tin về các loại gia vị giả như mì chính, hạt nêm, bột canh, thậm chí dầu ăn dùng trong chăn nuôi được “phù phép” để bán cho người tiêu dùng đã gây hoang mang dư luận.
Tác hại từ gia vị giả
Theo bác sĩ Nguyễn Thu Hà, Hội Dinh dưỡng Lâm sàng TPHCM, sử dụng gia vị giả hoặc kém chất lượng trong thời gian dài có thể gây ra nhiều hệ lụy, từ ngộ độc cấp tính đến các bệnh mạn tính nguy hiểm.
1. Nguy cơ ngộ độc cấp tính
Gia vị giả thường chứa các thành phần không rõ nguồn gốc như phụ gia công nghiệp, phẩm màu, hương liệu tổng hợp, thậm chí kim loại nặng. Những chất này có thể gây buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt. Trong trường hợp nghiêm trọng, ngộ độc vượt ngưỡng có nguy cơ dẫn đến co giật hoặc hôn mê.
2. Tổn thương gan thận
Gan và thận, hai cơ quan chính chịu trách nhiệm lọc độc tố, dễ bị tổn thương do tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại từ gia vị giả. Sự tích tụ này có thể gây suy gan, suy thận, tăng nguy cơ ung thư gan và thận.
3. Ngộ độc mạn tính
Bệnh tim mạch: Hàm lượng natri cao hoặc chất béo chuyển hóa trong gia vị giả có thể gây tăng huyết áp và xơ vữa động mạch.
Rối loạn chuyển hóa: Chất tạo ngọt nhân tạo hoặc đường công nghiệp có thể dẫn đến béo phì, tiểu đường.
Ung thư: Một số phụ gia và phẩm màu công nghiệp có nguy cơ gây biến đổi tế bào, làm tăng khả năng mắc ung thư.
Bác sĩ Hà nhấn mạnh, tác hại của gia vị giả không xuất hiện ngay mà âm thầm tích tụ, gây tổn hại cho gan, tim và hệ tiêu hóa. Trẻ em, người cao tuổi và những người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.
4 cách nhận biết và phòng ngừa
Để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức và cẩn trọng khi chọn mua gia vị.
Thứ nhất, không ham rẻ
Gia vị có giá quá thấp so với thị trường thường tiềm ẩn nguy cơ kém chất lượng. Người tiêu dùng nên tránh mua hàng trôi nổi, đặc biệt từ các kênh bán online không rõ nguồn gốc. Ưu tiên các siêu thị, cửa hàng uy tín hoặc nhà phân phối chính hãng.
Thứ hai, người dùng nên kiểm tra nhãn mác
Thông tin sản phẩm: Gia vị chính hãng phải ghi rõ tên sản phẩm, nhà sản xuất, thành phần, hạn sử dụng.
Chất lượng bao bì: Bao bì đạt chuẩn có đường hàn phẳng, không nổi bọt. Ngày sản xuất và hạn sử dụng được in dập nổi, sắc nét với 6 chữ số.
Dấu hiệu hàng giả: Đường hàn méo mó, mực in mờ, thông tin thiếu hoặc không rõ ràng.
Thứ ba, kiểm tra trọng lượng
Sản phẩm chính hãng có trọng lượng đúng như ghi trên bao bì. Nếu sản phẩm nhẹ hơn đáng kể, có thể là hàng giả hoặc bị pha trộn.
Thứ tư, quan sát hình thái
| Loại gia vị | Thật | Giả |
| Mì chính | Hạt trong, đều, hơi dài, dạng hình thoi. | Hạt ngắn, vỡ vụn, màu đục, có thể lẫn tạp chất. |
| Bột canh | Bột mịn, đồng đều, không vón cục. | Bột thô, mùi lạ, độ mịn không đều, dễ vón. |
| Hạt nêm | Hạt khô, đều, mùi thơm tự nhiên. | Hạt ẩm, vón cục, mùi hắc hoặc mùi hóa chất. |
| Dầu ăn | Có màu vàng trong và tươi sáng khi nhìn bằng mắt thường. | Có màu sậm (vàng nâu, vàng sậm hay hơi đen), không có độ tươi sáng mà hơi xỉn màu. |
Bác sĩ Hà lưu ý, gia vị giả ngày càng tinh vi, dễ đánh lừa cả thị giác và khứu giác. Các mẹo trên chỉ mang tính tham khảo, không đảm bảo phát hiện hoàn toàn. Nếu phát hiện sản phẩm có màu sắc, mùi vị bất thường hoặc bao bì kém chất lượng, người tiêu dùng nên ngưng sử dụng ngay để bảo vệ sức khỏe.
