Grac (viết tắt của từ Gom - Rác) là một trong những dự án về môi trường của Công ty Cổ phần Công nghệ Grac. Dự án phát triển song song trên 2 nền tảng: phần mềm ERP dành cho cơ quan quản lý nhà nước, công ty thu gom và ứng dụng Grac dành cho người dân.
Ông Nguyễn Trọng Minh, Giám đốc Công ty Grac cho biết phần mềm được xây dựng theo mô hình SaaS (Software As a Service) ERP (Enterprise Resource Planning) dựa trên nền tảng điện toán đám mây. "Đây là phần mềm quản trị công việc giống như phần mềm CRM (chăm sóc khách hàng), ERP đặc thù chuyên ngành, chạy song song với các phần mềm kế toán, chấm công, hoàn toàn không trùng lặp với các chức năng phần mềm khác", ông Minh chia sẻ.
Sản phẩm áp dụng các công nghệ Big Data - Cloud Server với hệ thống dữ liệu tập trung, đa nền tảng và được đồng bộ liên tục, cùng các công cụ phân tích dữ liệu khổng lồ và phức tạp, kết nối các cổng thanh toán, nhờ đó kết nối thông minh giữa người dân, chính quyền và đơn vị cung cấp dịch vụ. Theo các chuyên gia công nghệ, Big Data mang lại nhiều lợi ích cho việc quản lý rác thải, nhất là với mô hình thu gom, vận chuyển và xử lý rác của Việt Nam hiện nay. Công nghệ này giúp các cơ quan quản lý nhà nước có đầy đủ các dữ liệu để phân tích, hoạch định tốt hơn cho các chiến lược giảm thiểu rác thải cũng như phân loại rác tại nguồn.
Hệ thống SaaS ERP của Grac giúp số hóa cơ sở dữ liệu về hộ gia đình, chủ nguồn thải, chủ thu gom, vận chuyển và chủ xử lý chất thải rác sinh hoạt thông qua việc cập nhật danh sách lên phần mềm thay thế các phương pháp quản lý truyền thống (giấy tờ sổ sách hoặc bảng biểu excel).
Đối với người dùng là cơ quản quản lý nhà nước hoặc công ty thu gom, phần mềm hỗ trợ quản lý trực tuyến và trực tiếp các thông tin về khách hàng (hộ gia đình, cơ quan tổ chức theo nóc gia - địa chỉ) cũng như đơn vị thu gom, người thu gom rác thải trên địa bàn. Phần mềm cũng quản lý hợp đồng thu gom vận chuyển, giám sát giá tiền thu gom và vận chuyển theo quy định của nhà nước và thực tế. Bên cạnh đó, Grac còn có chức năng thu hộ tiền ngân sách (thu tiền online), đồng thời quản lý tiền thu gom, tiền vận chuyển, tiền xử lý rác thải từ hộ dân và chủ nguồn thải nộp ngân sách nhà nước, giúp giảm ngày công cho nhân viên thu ngân, kế toán...
Với người dân, hộ gia đình, chủ nguồn thải, phần mềm có thể tra cứu tiền rác và thanh toán online, gửi phản ánh khiếu nại online, đặt lịch thu rác cồng kềnh online, tích điểm đổi quà, hướng dẫn phân loại rác tại nguồn. Chủ nguồn thải có thể thực hiện tất cả các hoạt động này trên app và dữ liệu sẽ được đổ về tài khoản quản lý rác thải của phường hay công ty môi trường đô thị.
Học chuyên ngành môi trường và hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực này, ông Nguyễn Trọng Minh cho biết khi bắt đầu tham gia thu gom rác, ông tìm kiếm phần mềm phục vụ cho công việc này nhưng không thấy. "Hiện các đơn vị trong ngành quản lý danh sách các chủ nguồn thải một cách đơn lẻ, không đồng bộ. Vì vậy, nếu có vấn đề xảy ra tại một địa bàn nào đó, việc đi tìm thông tin rất khó khăn", ông Minh cho biết lý do phát triển Grac. Chưa kể, hiện nhiều bãi rác quá tải, ý thức phân loại rác thải trong cư dân còn thấp, hay nhu cầu về thanh toán online tiền rác của người dân... cũng là động lực để công ty phát triển Grac.
"Công ty mất nhiều tháng thử nghiệm và một thời gian dài không có doanh thu nhưng đổi lại, chúng tôi nhận được những phản ảnh và gợi ý của người dùng để cải tiến phần mềm", ông Minh cho hay.
CMS (hệ quản trị nội dung) và app trên điện thoại được ông Minh ra mắt lần đầu hồi tháng 11/2018. Phiên bản hiện tại là version thứ hai. Hiện Grac được triển khai tại 7 quận, huyện trên địa bàn TP HCM, trong đó có 4 đơn vị thu gom rác là Hợp tác xã môi trường quận 3, Tân Bình, Gò Vấp, Bình Chánh. Công ty đang tư vấn cho 9 quận huyện khác, thành phố Thủ Đức và 5 tỉnh lân cận.
Ông Nguyễn An Sang, chuyên viên quản lý môi trường, Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Bình Thạnh đánh giá, vận hành phần mềm khá đơn giản, việc update thông tin khá thuận tiện, các thao tác quản lý phù hợp với công tác quản lý của địa phương. Trước đây việc thống kê, dò tìm hay cập nhật thông tin chủ nguồn thải trên địa bàn đều khó khăn do lưu trữ bằng giấy tờ, thiếu đồng bộ. Việc đưa tất cả thông tin lên một hệ thống như Grac sẽ giúp quận quản lý chủ nguồn thải cũng như xử lý chất thải rắn dễ dàng hơn.
Mục tiêu của Grac là phầm mềm sẽ được triển khai tại hầu hết các đô thị Việt Nam vào năm 2025, 100% người dân thanh toán tiền rác online, từ đó gia tăng ý thức phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu rác tại bãi chôn lấp và nhà máy xử lý rác đô thị.