“Lời khuyên” trên được một nhà sáng tạo nội dung B.T.V lan truyền trên mạng xã hội, nhận về nhiều luồng ý kiến trái chiều từ cả người dân lẫn giới chuyên môn y khoa trong nước. Theo đó, mọi người không ngừng đưa ra những quan điểm và thái độ khác nhau: Ủng hộ, phản bác, lên án và cả… trung lập.
Trào lưu “phơi nắng, đi chân trần, uống chanh muối hạt” không có cơ sở khoa học, lợi ích ít nhưng nguy hại nhiều
ẢNH: AI, CHỤP MÀN HÌNH
Phơi nắng, đi chân trần thật sự có lợi gì, rủi ro gì?
Bác sĩ chuyên khoa 2 Trương Thiện Niềm, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Gia An 115, cho biết, có đến khoảng 80% lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể được tổng hợp nhờ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Tuy nhiên, phơi nắng không đúng thời điểm, không đúng cách có thể gây tổn thương da.
“Tia UVA có trong ánh nắng mặt trời, kể cả những khi râm mát, chính là tác nhân gây đen da, lão hóa da, tàn nhang và làm tăng nguy cơ ung thư da. Đáng nói, loại tia này hoàn toàn không có khả năng tổng hợp vitamin D. Tia UVB là tia duy nhất có khả năng kích thích tiền chất vitamin D, hỗ trợ hấp thu canxi của cơ thể. Do đó thời điểm tắm nắng phù hợp để hấp thụ tia UVB là buổi sáng từ 6-9 giờ, khi tia UVA không quá gay gắt”, bác sĩ Thiện Niềm nói.
Về vấn đề tập đi chân trần, bác sĩ Niềm cũng chia sẻ rằng theo nghiên cứu sơ bộ, đi chân trần trên cỏ hoặc nền đất mềm có thể giúp giảm lo âu, ổn định nhịp tim nhờ tác động lên hệ thần kinh và lưu thông máu.
Mặc dù vậy, điều này cũng làm tăng nguy cơ chân tiếp xúc với các vi sinh vật, dẫn đến viêm loét da chân. Bề mặt cứng không tốt cho bàn chân, cuối cùng có thể gây đau gót chân và đầu gối, làm trầm trọng thêm các dị tật ở chân hiện có, thậm chí có thể ảnh hưởng đến các phần trên của cơ thể.
Nhiều ý kiến khác nhau được người dân đưa ra xoay quanh trào lưu uống chanh muối trị bệnh
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Cẩn trọng khi dùng chanh muối hạt
“Việc dùng chanh muối hạt và có các triệu chứng như ngứa châm chích, ngứa từng mảng, bồn chồn, cồn cào, nhói thượng vị, quặn bụng dưới,... là bình thường”. Đây là lời khẳng định mà anh V. đưa ra khi khuyên mọi người nên uống nước chanh muối hạt (2-3 ly/ngày) để trị bệnh, thanh lọc cơ thể.
Trước điều này, bác sĩ Thiện Niềm cho biết: “Cảm giác ngứa châm chích, cồn cào bụng, quặn đau, đi ngoài ra máu… khi uống chanh muối hạt hoàn toàn không phải là hiện tượng thải độc mà chính là biểu hiện tổn thương niêm mạc dạ dày kèm theo xuất huyết”.
Nước chanh muối hạt có chứa axit citric với tính axit mạnh và hàm lượng muối (natri clorid) cao. Khi uống thường xuyên với liều lượng lớn sẽ kích thích trực tiếp lên niêm mạc dạ dày-ruột, làm tăng tiết axit dịch vị, từ đó sẽ gây viêm dạ dày, viêm loét tá tràng, thậm chí xuất huyết tiêu hóa.
Về mặt sinh lý, việc dung nạp quá nhiều muối có thể dẫn đến tăng natri máu, gây rối loạn cân bằng điện giải. Hậu quả là tăng huyết áp, phù, suy tim nặng hơn ở người có bệnh tim mạch và rối loạn nhịp tim. Đồng thời, gánh nặng thải muối và axit làm tổn hại thận, đặc biệt ở những người vốn đã có bệnh nền thận hoặc gan.
“Việc coi những triệu chứng như đau bụng, chảy máu tiêu hóa, ngứa nổi mẩn là bình thường, không chỉ thiếu cơ sở khoa học mà còn nguy hiểm, vì đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Sử dụng chanh muối hạt liều cao kéo dài tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho hệ tiêu hóa, tim mạch, thận và toàn thân. Vì vậy không nên làm theo việc làm phản khoa học này”, bác sĩ Niềm cảnh báo.
Thêm nữa, các bệnh mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp hay rối loạn lipid máu có cơ chế phức tạp, cần được kiểm soát bằng thuốc theo phác đồ đã được chứng minh qua nhiều năm nghiên cứu. Việc tự ý bỏ thuốc có thể dẫn đến biến chứng nặng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay suy thận.
Do vậy theo bác sĩ Niềm, những trào lưu như “phơi nắng, đi chân trần, uống chanh muối hạt” không có cơ sở khoa học, lợi ích ít nhưng nguy hại nhiều. Người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh kết hợp điều trị đúng chỉ định của bác sĩ và tỉnh táo trước các phương pháp “chữa bách bệnh” lan truyền trên mạng xã hội mà chưa được kiểm chứng.
Thân nhiệt càng cao, hệ miễn dịch càng khỏe?
“Thân nhiệt càng cao, hệ miễn dịch càng cao, càng khỏe” là quan điểm mà nhà sáng tạo nội dung tên V. đưa ra, làm cơ sở cho lời khuyên “cần phơi nắng nhiều để chữa bệnh”. Nghe qua có vẻ khá hợp lý, nhưng thực chất không hẳn.
Nhiệt độ cơ thể là một trong những dấu hiệu sinh tồn quan trọng, phản ánh hoạt động chuyển hóa. Mức nhiệt độ bình thường khoảng 37°C, thân nhiệt thực tế có thể dao động trong khoảng 36,1°C đến 37,2°C,
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Trương Thiện Niềm: “Nhiệt độ cơ thể lớn hơn hoặc bằng 37,5°C là ngưỡng xác định sốt, thường là đáp ứng với tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc các nguyên nhân phản ứng khác. Ngưỡng nguy hiểm từ 39,4°C, cần được thăm khám y tế ngay, đặc biệt khi có xảy ra các triệu chứng bất thường. Do đó quan điểm “thân nhiệt càng cao, hệ miễn dịch càng cao, càng khỏe” là hoàn toàn sai lầm về mặt y học”.
