"Nhượng bộ trường hợp này sẽ phải nhượng bộ trường hợp khác"
Lùm xùm liên quan đầu tư dự án khu phức hợp thông minh Thủ Thiêm Eco Smart City (P.An Khánh, TP.HCM) đang thu hút khá nhiều sự quan tâm của dư luận.
Tại buổi làm việc giữa Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được với Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) ngày 3.10, để tiếp tục triển khai dự án, đại diện Tập đoàn Lotte giữ nguyên 3 kiến nghị, gồm: cho phép điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần giữa các công ty thành viên trong tập đoàn; cho phép thu hút nhà đầu tư bên ngoài với tỷ lệ tối đa 35%; miễn áp dụng mức thuế bổ sung 5,4%.

Vị trí khu đất triển khai dự án Thủ Thiêm Eco Smart City (P.An Khánh, TP.HCM)
ẢNH: N.H
UBND TP.HCM rất nỗ lực trong việc đồng hành cùng nhà đầu tư tháo gỡ vướng mắc của dự án, đã gửi văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó nêu rõ các kiến nghị của nhà đầu tư. Hiện Chính phủ cũng đã gửi văn bản yêu cầu các bộ, ngành báo cáo, cho ý kiến về các kiến nghị, đề xuất.
Thực chất, những kiến nghị nêu trên vốn được Lotte đề cập nhiều lần trước đó, song đều chưa được đáp ứng. Do đó, công ty này đã thông báo chấm dứt hợp đồng thực hiện dự án Thủ Thiêm Eco Smart City.
Có thể thấy rất rõ, hành động đơn phương đề nghị chấm dứt thực hiện dự án từ phía Lotte đã tạo không ít áp lực lên chính quyền, dẫn tới việc UBND TP.HCM quyết định gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ để giữ chân nhà đầu tư.
Xung quanh câu chuyện tại dự án Thủ Thiêm Eco Smart City nói riêng và bàn rộng ra vấn đề thu hút vốn đầu tư nói chung, GS-TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, nguyên Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân, cho rằng việc xem xét riêng cho 1 dự án cụ thể, những kiến nghị vướng mắc mang tính cá biệt phải cân nhắc rất kỹ lưỡng để tránh tình trạng xin - cho. Cơ chế xin - cho hiện nay không ai ủng hộ.
"Phải xem những thứ họ đề nghị có phù hợp hay không. Nếu những quy định hiện hành đang không phù hợp, thứ họ kiến nghị là các vấn đề bất hợp lý nói chung thì cần nghiên cứu để điều chỉnh chung", ông Cường nhấn mạnh.
Theo chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu, trong dự án Thủ Thiêm Eco Smart City, điều đầu tiên là phải truy trách nhiệm chậm trễ thuộc về bên nào. Nếu trách nhiệm chính thuộc về chính quyền TP.HCM thì cũng có thể xem xét các động thái đồng hành, hỗ trợ thiện chí cho chủ đầu tư, nhưng phải hợp lý.
Ông Hiếu khá lo ngại khi nhà đầu tư nước ngoài có những yêu sách, đề xuất mang tính thuận lợi nhiều cho họ, nếu chấp thuận có thể tạo tiền lệ, không công bằng cho cả nhà đầu tư trong nước và các nhà đầu tư nước ngoài khác.
"Nếu nhượng bộ trường hợp này thì có thể sẽ phải nhượng bộ nhiều trường hợp khác trong tương lai, đây là điều khó có thể chấp nhận. Quốc gia phải có những quy định chặt chẽ, thông suốt, nhất quán, không vì tạo thuận lợi cho nhà đầu tư lớn mà phá vỡ thông lệ", ông Hiếu nói.
Thu hút đầu tư sòng phẳng, cạnh tranh theo cơ chế thị trường
Với các kiến nghị cụ thể của Lotte, ông Hiếu nghiêng về phương án không chấp thuận toàn bộ. Dù Lotte là nhà đầu tư lớn, song cũng phải nhìn tổng thể để có chính sách mang tính công bằng cho tất cả nhà đầu tư.

Theo Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Hoàng Văn Cường, hiện nay, trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, bất động sản, không có gì nhà đầu tư Việt Nam không làm được
ẢNH: NGỌC THẮNG
"Hiện nay, ngoài Lotte có thể còn có nhiều nhà đầu tư khác, trong đó không ít nhà đầu tư Việt đủ sức đảm đương dự án, cứ tiến hành thu hút đầu tư minh bạch. Lỡ bước với Lotte không có nghĩa là lỡ hẹn với dự án", vị chuyên gia nhấn mạnh.
Ông Cường phân tích thêm, ở thời điểm hiện tại, nếu dựa vào lý do "vì chỉ anh có khả năng nên tôi phải chiều theo mọi ý của anh" thì sẽ làm mất đi môi trường đầu tư minh bạch, cạnh tranh bình đẳng.
"Không có nhà đầu tư nước này thì có nhà đầu tư nước khác, không có nhà đầu tư nước ngoài thì có nhà đầu tư trong nước.
Trong các lĩnh vực công nghệ cao, mới nổi, công nghệ cốt lõi thì có thể nhà đầu tư Việt Nam chưa theo kịp các nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, bất động sản, không có gì nhà đầu tư Việt Nam không làm được. Cần thu hút đầu tư sòng phẳng, cạnh tranh theo cơ chế thị trường", ông Cường nhìn nhận.
Lotte Eco Smart City tọa lạc tại khu chức năng số 2A, khu đô thị mới Thủ Thiêm, với tổng diện tích 7,45 ha. Dự án sẽ đầu tư khu thương mại, dịch vụ tổng hợp và dân cư đa chức năng, gồm 11 tòa tháp cao 5 - 50 tầng.
Hợp đồng ký kết thực hiện dự án được ký ngày 26.7.2017.
Ngày 2.9.2022, Tập đoàn Lotte đã tổ chức lễ động thổ dự án với vốn đầu tư 20.100 tỉ đồng, bao gồm các hạng mục khách sạn, khu dân cư, khu thương mại…
Đến nay, sau nhiều năm động thổ, dự án vẫn án binh bất động, chưa thể triển khai do chưa đóng được tiền sử dụng đất. Sau khi khu đất được san lấp mặt bằng xong, do không xây dựng nên bên trong dự án khu phức hợp thông minh Thủ Thiêm Eco Smart vẫn là bãi đất trống với cỏ dại mọc um tùm.