Trong giai đoạn cuối năm 2022, đầu năm 2023, những người có tiền gửi tiết kiệm ghi nhận lãi lớn khi nhiều ngân hàng đưa ra mức lãi lên tới 10-12%/năm với kỳ hạn 12 tháng. Thậm chí với kỳ hạn 6-9 tháng, nhiều ngân hàng đưa ra biểu lãi suất hấp dẫn từ 8-10%/năm. Lãi tiết kiệm được các ngân hàng niêm yết ở mức cao nên trong những tháng đầu năm 2023, mỗi tháng có thêm hàng trăm nghìn tỷ đồng được người có tiền nhàn rỗi mang gửi ngân hàng để lấy lãi.
Để kiềm chế lãi tiết kiệm tăng mạnh, Ngân hàng Nhà Nước đã có 4 lần điều chỉnh lãi suất điều hành trong năm 2023, với mức giảm 0,5 - 2%/năm. Lần thứ nhất có hiệu lực từ giữa tháng 3/2023 và lần thứ tư vào tháng 6/2023. Sau lần giảm lãi suất điều hành gần đây nhất, biểu lãi tiết kiệm đã liên tục được các ngân hàng điều chỉnh giảm mạnh. Xu thế điều chỉnh giảm lãi tiết kiệm tiếp tục được các ngân hàng thực hiện trong tháng đầu tiên của năm 2024.
Hàng loạt ngân hàng điều chỉnh giảm mạnh lãi tiết kiệm trong tháng đầu tiên của năm 2024
Thống kê, trong tháng 1/2024, đã có 32 ngân hàng giảm lãi suất huy động gồm: BaoViet Bank, GPBank, Eximbank, SHB, Bac A Bank, KienLong Bank, LPBank, OCB, VIB, TPBank, ABBank, NCB, Viet A Bank, Vietcombank, PVCombank, SCB, HDBank, VietBank, Techcombank, Agribank, BIDV, VietinBank, VPBank, SeABank, MSB, Nam A Bank, MB, BVBank, Sacombank, OceanBank, PGBank, Saigonbank.
Trong đó, OCB, GPBank, VIB, Bac A Bank, VPBank, Eximbank, VietBank, HDBank, TPBank, BaoViet Bank, Agribank đã có 2 lần giảm lãi suất trong tháng 1. Ngân hàng SHB, NCB, đã giảm lãi suất tới 3 lần, trong khi Viet A Bank và KienLong Bank đã có tới 4 lần điều chỉnh giảm.
Bước sang tháng 2/2024, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) và Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt trở thành những ngân hàng đầu tiên hạ lãi suất huy động với mức giảm phổ biến từ 0,1%/năm đến 0,5%/năm. Trước đó, cả hai ngân hàng này đều đã có một lần giảm lãi suất huy động trong tháng 1. Hiện lãi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng đã được tất cả các ngân hàng hạ xuống dưới 6%/năm, giảm gần 50% so với cùng kỳ 2023. Trong khi kỳ hạn 1-3 tháng được nhiều ngân hàng niêm yết mức dưới 2%/năm.
Trước việc các ngân hàng liên tục điều chỉnh giảm mạnh lãi tiết kiệm trong tháng đầu tiên của năm 2024, trong báo cáo phân tích mới công bố, Chứng khoán KB (KBSV) dự báo mặt bằng lãi suất huy động sẽ tiếp tục đi ngang ở vùng thấp trong hầu hết cả năm 2024. KBSV dự báo mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng trong năm 2024 sẽ dao động trong khoảng 4,85%/năm - 5,35%/năm.
Theo Chứng khoán KB, những yếu tố khiến mặt bằng lãi tiết kiệm duy trì ở mức thấp trong cả năm 2024 là: Thứ nhất, cầu tín dụng nhiều khả năng sẽ phục hồi, tuy nhiên khó có đột biến. Do những khó khăn tồn đọng từ năm 2023 chưa thể được khắc phục triệt để trong năm sau. Kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ chỉ tăng trưởng quanh mức 6% với lĩnh vực bất động sản, khu vực có tỷ trọng đóng góp cao trong tăng trưởng tín dụng, chưa thể hồi phục mạnh mẽ. Vì vậy, áp lực lên mặt bằng lãi suất từ phía cầu sẽ chưa lớn. KBSV dự báo tăng trưởng tín dụng sẽ đạt mức quanh 13,5% - 14,5%, thấp hơn chỉ tiêu 15% mà NHNN giao trong năm 2024.
Thứ hai, chính sách điều hành của NHNN vẫn theo hướng nới lỏng khi mà áp lực lạm phát và tỷ giá hạ nhiệt. Cụ thể, với việc lạm phát đang có xu hướng giảm tốc ở hầu hết các nền kinh tế lớn trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc, 2 đầu tàu tăng trưởng kinh tế thế giới, được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại trong năm sau, KBSV cho rằng lạm phát toàn cầu sẽ tiếp tục xu hướng giảm trong năm 2024, hỗ trợ xu hướng ổn định lạm phát của Việt Nam. Đối với tỷ giá, việc FED đảo chiều hạ lãi suất trong năm 2024 sẽ giúp áp lực tỷ giá không còn là yếu tố quá rủi ro trong năm 2024.
Theo giới phân tích, các ngân hàng sẽ tiếp tục điều chỉnh giảm lãi tiết kiệm trong năm 2024
Cùng với đó, trong báo cáo phân tích của mình, các chuyên gia của VNDirect Research cũng nhận định lãi suất huy động dự kiến sẽ duy trì ở mức thấp kỷ lục như hiện nay trong suốt năm 2024 do Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu duy trì môi trường lãi suất thấp để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Đáng chú ý, VNDirect Research dự báo Ngân hàng Nhà nước có thể xem xét cắt giảm lãi suất điều hành thêm 0,5 điểm phần trăm trong quý 2/2024, đưa lãi suất tái cấp vốn về mức 4,0% và lãi suất chiết khấu về mức 2,5%. Do đó, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng bình quân dự kiến sẽ duy trì ở vùng thấp 4,5 - 5,0%/năm trong năm 2024.
Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng, hiện mặt bằng lãi suất huy động đã giảm sâu về mốc trước dịch Covid-19 và còn ít dư địa để giảm thêm. Nhưng trong giai đoạn nền kinh tế đang phục hồi, việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp sẽ được ưu tiên. Đồng thời, việc duy trì lãi suất huy động thấp trong thời gian đủ lâu cũng là điều kiện cần để kéo mặt bằng lãi suất cho vay đi xuống. VCBS kỳ vọng mặt bằng lãi suất cho vay có thể giảm thêm khoảng 1-1,5 % trong năm 2024.
Đồng quan điểm, chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán SSI cho biết, trong năm 2024, lãi suất huy động có thể tiếp tục duy trì ở mức thấp để hỗ trợ nền kinh tế. SSI cho rằng lãi suất huy động bình quân trong năm nay sẽ không có chênh lệch quá lớn so với hiện tại.
