Lưới buồng trứng từ lâu được coi là vô dụng ở phụ nữ, nhưng nghiên cứu mới phát hiện nó có vai trò quan trọng trong sinh sản - Ảnh minh họa AI
Dù đã được phát hiện ở người từ năm 1870, lưới buồng trứng từng được xem là một "tàn tích tiến hóa" ở phụ nữ, nghĩa là từng có chức năng trong giai đoạn phôi thai nhưng không còn vai trò trong cơ thể trưởng thành.
Tuy nhiên, nghiên cứu của nhóm nhà khoa học tại Đại học Michigan (Mỹ), công bố trên tạp chí eLife, đã làm thay đổi quan điểm lâu nay.
Họ chứng minh rằng lưới buồng trứng không chỉ tồn tại đơn thuần, mà còn có thể giữ vai trò chủ động trong duy trì chức năng buồng trứng, điều hòa hormone và thậm chí là hỗ trợ khả năng sinh sản.
Qua phương pháp sắc ký khí khối phổ (mass spectrometry), các nhà khoa học đã phát hiện hàng ngàn loại protein có mặt trong các lớp lưới buồng trứng, trong đó có IGFBP2, một protein có thể liên quan đến chức năng buồng trứng và sự phát triển nang trứng.
Một loạt thí nghiệm khác cũng cho thấy chất lỏng bên trong lớp lưới buồng trứng di chuyển về phía buồng trứng. Đây là dấu hiệu cho thấy nó không chỉ là một cấu trúc tồn tại thụ động, mà còn có thể tham gia vào việc duy trì môi trường buồng trứng.
Lưới buồng trứng (Rete ovarii) là một mạng lưới hình móng ngựa gồm các ống nhỏ nằm bên dưới buồng trứng, tại vị trí các mạch máu và dây thần kinh đi vào cơ quan này - Ảnh: Apperson, K.D
Đáng chú ý, các tế bào của lưới buồng trứng còn thể hiện các gene mã hóa cho thụ thể của hormone estrogen và progesterone: hai hormone quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản nữ giới.
Giáo sư Adam Taylor (Đại học Lancaster, Anh) nhận định: "Lưới buồng trứng dường như có vai trò trong việc duy trì sự ổn định của buồng trứng, cảm nhận chuyển động chất lỏng xung quanh, và đặc biệt là chức năng nội tiết, điều mà trước đây giới khoa học chưa từng nghĩ tới".
Dù nghiên cứu mới được tiến hành trên chuột, nhưng do cấu trúc này cũng tồn tại ở nhiều loài động vật có vú khác như bò, chó, mèo, khỉ... và con người cũng có cơ chế phát triển cơ quan sinh dục tương tự chuột ở giai đoạn đầu, các nhà khoa học tin rằng những phát hiện này rất có thể áp dụng cho người.
"Giải phẫu hệ sinh dục nữ vẫn còn nhiều điều bí ẩn mà y học hiện đại chưa khám phá hết. Tôi hy vọng phát hiện lần này sẽ mở ra cánh cửa mới, giúp giới khoa học tiếp tục hành trình giải mã những cơ chế tinh vi đã bị bỏ quên suốt hàng thế kỷ", theo tiến sĩ Dilara Anbarci - tác giả chính của nghiên cứu.
Việc làm sáng tỏ vai trò của lưới buồng trứng không chỉ đặt dấu hỏi cho những quan điểm cũ trong giải phẫu học, mà còn có thể gợi mở hướng đi mới trong điều trị các bệnh lý liên quan đến hệ sinh sản nữ, đặc biệt là các rối loạn nội tiết, tình trạng hiếm muộn, và các rối loạn liên quan đến chức năng buồng trứng.
Phát hiện này cũng được đánh giá là viên gạch nền cho những bước tiến trong y học sinh sản hiện đại, từ việc hiểu rõ hơn về cơ chế sinh học của buồng trứng, cho đến phát triển các phương pháp hỗ trợ sinh sản chính xác và hiệu quả hơn trong tương lai.
