Ảnh minh họa: Internet
Nhồi máu não là loại đột quỵ xảy ra do thiếu sự cung cấp máu lên não, khác với xuất huyết não bắt nguồn từ tình trạng chảy máu não.
Nhồi máu não chiếm từ 70-80% các trường hợp đột quỵ nhưng có thể chữa khỏi trong khi bệnh nhân bị xuất huyết não dễ tử vong hoặc tàn phế.
Đột quỵ nhồi máu não là quá trình mà động mạch não bị hẹp hoặc tắc khiến lưu lượng tuần hoàn tại vùng não do động mạch đó phân bố giảm trầm trọng gây hoại tử, chức năng vùng não đó bị rối loạn và biểu hiện các triệu chứng về thần kinh tương ứng với vùng não bị tổn thương.
Đối tượng có nguy cơ bị nhồi máu não:
- Người có nguy cơ cao bị nhồi máu não cấp thường là những người mắc những bệnh làm gia tăng khả năng hình thành huyết khối bất thường hoặc bệnh làm tổn thương lớp lót trong của động mạch não như: bệnh tim, bệnh mạch máu não, cao huyết áp, tiểu đường và chứng rối loạn đông máu
- Người hút thuốc lá, nghiện rượu bia
- Người có tiền sử bị béo phì, ít vận động, cholesterol cao, stress cũng dễ dẫn tới nhồi máu não kể cả với người trẻ.
Thấy 4 triệu chứng này vào buổi sáng thì cẩn thận nhồi máu não sắp xảy ra:
1. Chóng mặt và nhức đầu vào buổi sáng
Chóng mặt và nhức đầu là những triệu chứng rất quen thuộc của tình trạng mệt mỏi, thiếu ngủ. Tuy nhiên, nếu bạn đã ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi đầy đủ mà tình trạng vẫn không thuyên giảm, thậm chí tình trạng chóng mặt còn ngày càng nghiêm trọng thì cần nghĩ đến khả năng mắc các bệnh như cao huyết áp, nhồi máu não... Lý do là bởi vào buổi sáng, máu trở nên đặc hơn, huyết áp dao động lớn, tỉ lệ mắc nhồi máu não hoặc tắc mạch máu não sẽ cao hơn.
2. Ngủ dậy thấy tê bì tay chân
Khi bị tắc mạch máu não sẽ rất dễ gây ra hiện tượng tê bì chân tay, lúc đầu có thể là tê cục bộ như tê ở mặt, lưỡi, tay, chân nhưng càng về sau càng tê nhiều hơn cả ở cánh tay, bàn chân. Nếu sáng nào bạn cũng cảm thấy dấu hiệu này, rất có thể đây là dấu hiệu báo trước của một cơn nhồi máu não.
3. Ngủ dậy thấy mắt tối đen
Đã bao giờ mắt bạn đột nhiên tối sầm và mờ dần, một lúc sau mới dần dần trở về bình thường chưa? Nếu có thì phải đi khám ngay, vì đây có thể là dấu hiệu của chứng nhồi máu não nguy hiểm, hoặc nếu không thì nó cũng là triệu chứng của các bệnh liên quan đến thị lực. Việc mất thị lực do nhồi máu não xảy ra khi có sự tắc nghẽn trong mạch máu não. Nó làm tắc nghẽn các dây thần kinh thị giác, khiến máu cung cấp cho võng mạc không đủ, từ đó dẫn đến suy giảm thị lực.
4. Khó phát âm vào buổi sáng
Các biểu hiện phổ biến nhất của bệnh nhồi máu não đó là khó phát âm, giảm khả năng ngôn ngữ. Nếu bạn thấy mình thức dậy vào buổi sáng với tình trạng cứng lưỡi, hãy nghĩ đến khả năng mắc các bệnh nhồi máu não, xuất huyết não...
Phòng ngừa bệnh nhồi máu não
Tránh các yếu tố nguy cơ bằng cách xây dựng một lối sống lành mạnh và tích cực như: không hút thuốc lá, các chất kích thích, hạn chế rượu bia, duy trì một chế độ ăn lành mạnh nhiều rau, hoa quả cùng với tập thể dục thường xuyên để giảm nguy cơ béo phì, hạn chế ăn mặn và mỡ động vật
Cần điều trị triệt để hoặc kiểm soát tốt các bệnh lý như: đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ, bệnh lý tim mạch thông qua các biện pháp như đo huyết áp hằng ngày, kiểm soát đường và mỡ trong máu
Bệnh nhân và người nhà cần lưu ý những dấu hiệu cần để nhận biết tai biến mạch máu não đó làFAST (nhanh) là các chữ cái viết tắt của:
Face (mặt): bệnh nhân cười hoặc nhe răng, một bên không cử động
Arm (tay): cánh tay một bên yếu hơn bên kia khi đồng thời giơ cả hai tay lên
Speech (lời nói): nói đớ líu lưỡi, dùng từ không thích hợp hoặc câm lặng
Time (thời gian): nếu nghi ngờ có một trong các triệu chứng trên thì cần đưa bệnh nhân tới bệnh viện ngay và ghi nhớ thời gian khởi phát triệu chứng.
Những món ăn nên tránh để khỏi bị nhồi máu não
Thực phẩm có hàm lượng muối cao
Những người ăn quá nhiều muối trong thời gian dài, nguy cơ bị nhồi máu não và các bệnh lý mạch máu khác cao gấp nhiều lần so với những nhóm người khác.
Khi lượng muối đưa vào cơ thể quá cao, hàm lượng ion natri trong máu sẽ tăng cao, từ đó ảnh hưởng đến áp suất thẩm thấu huyết tương và gây nên tình trạng cao huyết áp. Ngoài ra, quá nhiều muối cũng sẽ gây kích thích mạnh đến thành mạch máu khiến thành mạch máu co thắt bất thường và làm hẹp lòng mạch. Trong trường hợp này, khả năng mắc một số bệnh cấp tính về tim mạch và mạch máu não sẽ rất cao.
Các thực phẩm chứa lượng muối lớn cần tránh đó là: thịt muối, cá muối, trứng muối...
Thực phẩm giàu axit béo chuyển hóa
Hầu hết các loại thực phẩm như kem hay bánh mì kẹp thịt, đều chứa rất nhiều axit béo chuyển hóa. Ăn quá nhiều chúng sẽ làm tăng độ nhớt và sự kết dính của máu, từ đó dễ gây ra sự hình thành cục máu đông – một yếu tố gây hại cho não.
Thức ăn kích thích
Các món ăn chứa cồn, chứa ớt... được coi là thức ăn dễ gây kích thích hơn. Nếu tiêu thụ một lượng lớn trong thời gian dài sẽ kích thích huyết áp, dẫn đến tim đập nhanh, ảnh hưởng nhất định đến tim mạch và mạch máu não. Ngoài ra, nếu tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này sẽ gây táo bón. Khi bị táo bón, áp lực ổ bụng tăng nhanh dễ dẫn đến nhồi máu não.
Thực phẩm nhiều đường
Các món tráng miệng dường như luôn được người tiêu dùng yêu thích, đặc biệt là các bạn nữ. Khi ăn một món tráng miệng có vị ngọt lúc tâm trạng không vui, họ có thể cảm thấy dễ chịu ngay lập tức cả về thể chất và tinh thần.
Không chỉ vậy, khi mức sống ngày càng được cải thiện, nhiều gia đình cũng đã hình thành thói quen ăn tráng miệng sau bữa ăn. Tuy nhiên, chúng ta nên bỏ qua món tráng miệng chứa nhiều đường bởi nếu ăn quá nhiều không chỉ ngăn cản cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng bình thường mà còn khiến lượng đường trong máu tăng cao, dễ dẫn đến các bệnh tim mạch và mạch máu não.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Các món ăn như thịt nướng, gà rán, thịt kho... thường có lượng dầu mỡ tương đối cao, nếu bạn ăn thường xuyên sẽ không chỉ gây ra độ nhớt của máu, xơ vữa động mạch mà theo thời gian, các vấn đề như tăng lipid máu và nhồi máu não có thể phát sinh.
Đặc biệt, với món nướng, thực phẩm vừa mất đi chất dinh dưỡng, vừa có thể sinh ra một số chất gây ung thư trong quá trình nướng, ăn thường xuyên sẽ không tốt cho sức khỏe. Khi thực phẩm được nướng ở nhiệt độ cao trực tiếp trên than sẽ rất dễ sinh ra lửa và khói. Đây chính là tác nhân sản sinh ra amin dị vòng và các hydrocacbon thơm đa vòng trong đồ nướng. Những chất này có khả năng gây đột biến gen và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao
Có nhiều thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao, chẳng hạn nội tạng động vật như tiết canh vịt, gan lợn, lòng gà... Sở dĩ nhóm thực phẩm này được ưa chuộng là vì chúng rất giàu chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, đây lại không phải là những món thích hợp để ăn thường xuyên và ăn nhiều.
Mặc dù cholesterol là chất dinh dưỡng không thể thiếu đối với cơ thể con người, nhưng cholesterol quá nhiều sẽ làm hẹp mạch máu, không có lợi cho sức khỏe tim mạch và mạch máu não. Thậm chí, lượng cholesterol vào cơ thể quá nhiều còn có thể gây đột quỵ, nhồi máu não và các bệnh khác.
Ngoài ra, trong loại thực phẩm này vẫn chứa nhiều chất béo, nếu không được tiêu thụ hết sẽ tích trữ trong cơ thể và làm trầm trọng thêm nguy cơ béo phì.
