Nam thanh niên nhập viện vì đánh pickleball 3 tiếng mỗi ngày

Nhập viện vì tập quá đà

N.V.H (23 tuổi, trú ở Hà Nội) nặng 100kg. Vì muốn giảm cân, H. đã đi tập gym mỗi ngày 2 tiếng nhưng cân nặng vẫn giữ nguyên. Vì áp lực cơ thể nặng nề, anh đã tập thêm 3 tiếng pickleball. Sau một thời gian, anh giảm được 14kg nhưng người mệt mỏi, chán ăn, kiệt sức kèm theo đau các khớp ở chân.

Nam thanh niên này đến một bệnh viện ở Hà Nội khám. Bác sĩ chỉ định làm các xét nghiệm máu, ghi nhận nồng độ axit uric, chỉ số men gan đều cao. Đặc biệt, men cơ creatine Kinase (CK) cao tới 13.319 U/L, gấp hơn 100 lần ngưỡng trung bình ở nam giới. Bác sĩ chẩn đoán H. mắc bệnh gout cấp kèm tiêu cơ vân cấp do luyện tập quá độ.

Trường hợp này nếu không phát hiện và cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy thận cấp, toan chuyển hóa thậm chí suy đa tạng và tử vong. Các bác sĩ nhanh chóng điều trị kháng viêm kết hợp truyền dịch tĩnh mạch để thải trừ độc tố, theo dõi lượng dịch vào - ra và phòng ngừa các rối loạn điện giải, thăng bằng kiềm toan đi kèm.

Cẩn trọng với đau kéo dài sau luyện tập

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ - Trưởng Đơn vị điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, tiêu cơ vân xảy ra khi các sợi cơ bị tổn thương nghiêm trọng do luyện tập quá sức, dẫn đến tế bào cơ chết và giải phóng các chất độc hại vào máu.

Trong quá trình tập luyện cường độ cao, đặc biệt là các bài tập eccentric (cơ bị kéo giãn dưới lực kháng lớn, như hít đất, xuống tấn, gập người kéo tạ, duỗi chân, đẩy tạ vai, cuốn chân), cơ bắp chịu áp lực lớn và không đồng đều, gây ra các vết rách siêu nhỏ. Nếu tổn thương vượt quá khả năng phục hồi, tiêu cơ vân có thể xảy ra.

Các bài tập với cường độ cao và tính cạnh tranh là "thủ phạm" phổ biến, đặc biệt ở người mới tập, do họ dễ tập quá sức để đạt thành tích. Các nhóm cơ thường bị ảnh hưởng nhất là vai, lưng dưới, đùi và bắp chân.

Ngoài ra, các yếu tố khác góp phần gây tiêu cơ vân bao gồm tập luyện quá mức, đặc biệt khi cơ thể không được cung cấp đủ năng lượng (chế độ ăn ít calo, nhịn đói kéo dài, ăn kiêng low-carb). Mất nước trong môi trường nóng hoặc khi tập luyện kéo dài, cường độ cao. Người sử dụng chất kích thích như rượu, doping, một số thuốc chống viêm không kê đơn có thể làm tăng nguy cơ.

Các triệu chứng của tiêu cơ vân bao gồm đau nhức cơ nghiêm trọng, cảm giác cơ yếu, mất sức, đau kéo dài hơn 3 ngày sau tập luyện, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển, cơ sưng và chuột rút. Người bệnh có thể nôn ói, đi tiểu nước màu nâu do thận không lọc được độc tố.

Bác sĩ Vũ cho biết nếu sau khi tập luyện, người bệnh thấy dấu hiệu đau kéo dài trên 3 ngày không giảm cần đi khám để loại trừ tiêu cơ vân.

Tiêu cơ vân cần được điều trị tại bệnh viện. Bệnh nhân sẽ được truyền dịch tĩnh mạch giúp duy trì lưu lượng nước tiểu và loại bỏ độc tố khỏi thận. Sử dụng thuốc điều chỉnh nước tiểu để tăng tính kiềm và thải nước tiểu để bảo vệ thận.

Một số trường hợp nặng bị suy thận phải lọc máu giúp loại bỏ chất thải và cho thận thời gian phục hồi. Hồi phục hoàn toàn có thể mất vài tháng đến vài năm, tùy mức độ nghiêm trọng.

Để phòng ngừa, bác sĩ Vũ khuyến cáo mọi người cần tập luyện đúng cách, tăng dần cường độ, duy trì dinh dưỡng hợp lý. Tránh rượu, doping, cẩn thận với thuốc chống viêm không kê đơn. Người mới tập nên có hướng dẫn, giám sát của huấn luyện viên để tránh quá sức, giảm nguy cơ và tối ưu hóa hiệu quả tập luyện.