Đối với hầu hết mọi người, sức khỏe sinh sản chỉ được quan tâm khi họ gặp khó khăn trong việc thụ thai. Nghiên cứu cho thấy, trong các cặp đôi, nam giới chỉ chịu trách nhiệm khoảng 20% trường hợp vô sinh, trong khi nữ giới góp phần khoảng 50% trường hợp.
Mặc dù các triệu chứng vô sinh nam thường âm thầm, nhưng cơ thể cũng phát ra những tín hiệu cảnh báo. Nhận biết sớm những dấu hiệu này có thể giúp can thiệp kịp thời và bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.
Dưới đây là 7 dấu hiệu sinh lý ở nam giới cần được chú ý, không chỉ khi bạn và bạn đời đang lên kế hoạch sinh con mà còn cả trong những trường hợp khác.
1. Đau tinh hoàn, sưng hoặc có khối u
Không nên bỏ qua mọi dấu hiệu đau nhức, sưng tấy hoặc sờ thấy khối u ở vùng tinh hoàn. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng hoặc các vấn đề về cấu trúc khác, tất cả đều có thể làm suy giảm khả năng sản xuất hoặc chức năng tinh trùng.
2. Rối loạn cương dương hoặc lượng xuất tinh thấp
Chức năng tình dục có liên quan chặt chẽ với sức khỏe sinh sản. Nam giới gặp khó khăn trong việc duy trì sự cương cứng, giảm ham muốn tình dục rõ rệt hoặc nhận thấy lượng tinh dịch xuất ra ít bất thường có thể có vấn đề tiềm ẩn về nội tiết tố hoặc giải phẫu. Mặc dù những vấn đề này phổ biến, nhưng khi chúng xuất hiện với tần suất nhiều thì cần được kiểm tra sức khỏe sinh sản.
3. Giảm lông trên cơ thể hoặc trên mặt, phát triển vú bất thường
Khi nồng độ hormone sinh dục nam giảm, hoặc khi có rối loạn nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter, những thay đổi về thể chất có thể bắt đầu xuất hiện.
Những thay đổi này có thể bao gồm ít lông mặt hoặc lông cơ thể hơn so với độ tuổi, hoặc thậm chí là vú to hoặc chứng nữ hóa tuyến vú. Những dấu hiệu này có thể chỉ ra rối loạn chức năng tinh hoàn, từ đó có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng.
4. Mất ham muốn tình dục
Giảm ham muốn tình dục đáng kể có thể là một trong những dấu hiệu dễ bị bỏ qua nhất của sự mất cân bằng nội tiết tố ở nam giới.
Nồng độ testosterone thấp do căng thẳng, béo phì hoặc sử dụng một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến cả ham muốn tình dục và sức khỏe tinh trùng ở nam giới.
Nam giới có nồng độ testosterone thấp hơn được chứng minh là có nồng độ và khả năng di chuyển của tinh trùng kém hơn. Mặc dù ham muốn thay đổi trong từng giai đoạn có thể là bình thường, nhưng nếu suy giảm kéo dài thì cần sớm đi khám để được bác sĩ khám và tư vấn.
5. Giãn tĩnh mạch thừng tinh
Nam giới vô sinh thường gặp phải tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh quanh tinh hoàn. Vì giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể làm tăng nhiệt độ bìu và cản trở sự phát triển của tinh trùng, vì vậy cần sớm phát hiện và điều trị tình trạng này. Trong một nghiên cứu lâm sàng, giãn tĩnh mạch thừng tinh được phát hiện ở 20–40% nam giới vô sinh.
6. Tăng cân, vòng eo lớn hoặc béo phì
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy lối sống và các yếu tố chuyển hóa ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của nam giới. Cân nặng dư thừa có thể làm mất cân bằng nội tiết tố, tăng nhiệt độ bìu hoặc làm suy giảm các số lượng và chất lượng tinh trùng.
7. Nhiễm trùng hô hấp hoặc nhiễm trùng toàn thân tái phát
Nhiễm trùng đường hô hấp tái phát hoặc các vấn đề sức khỏe khác có thể là dấu hiệu của rối loạn nội tiết hoặc di truyền, vốn cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ví dụ, tình trạng suy giảm sản xuất tinh trùng và các dấu hiệu toàn thân khác có thể cùng tồn tại.
Sự xuất hiện của những dấu hiệu này không hoàn toàn đồng nghĩa với vô sinh, nhưng nếu nhiều triệu chứng xuất hiện cùng lúc, bạn cần được đi khám càng sớm càng tốt. Các nghiên cứu cho thấy, chất lượng tinh dịch kém không chỉ liên quan đến việc khó thụ thai mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và chuyển hóa.
Tóm lại, sức khỏe sinh sản gắn kết chặt chẽ với sức khỏe tổng thể. Việc chăm sóc khả năng sinh sản không nên chỉ bắt đầu sau những lần thụ thai không thành công.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào được đề cập ở trên hoặc chỉ đơn giản là muốn hiểu rõ hơn về sức khỏe sinh sản của mình, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.
Các dấu hiệu thể chất thường phản ánh những thay đổi sinh học sâu hơn - hormone thay đổi, giảm sản xuất tinh trùng hoặc các vấn đề sức khỏe toàn thân. Một đánh giá toàn diện bao gồm phân tích tinh dịch, xét nghiệm hormone và khám sức khỏe tổng quát có thể giúp phát hiện và điều trị sớm trước khi vấn đề càng khó giải quyết hơn.
