Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ - Trưởng Đơn vị điều trị Ban ngày (Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3), rau mồng tơi phổ biến ở cả ba miền. Không chỉ là món ăn thơm ngon, mồng tơi còn là vị thuốc dân gian với vô vàn công dụng, đặc biệt nổi bật nhờ hàm lượng sắt cao, bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể.
Bác sĩ Vũ nhấn mạnh, rau mồng tơi là nguồn cung cấp sắt non-heme dồi dào, lý tưởng cho người ăn chay hoặc muốn đa dạng hóa thực đơn.
Trong 100g rau mồng tơi tươi, hàm lượng sắt dao động từ 1,5-2mg chỉ kém 100g thịt bò hàm lượng nhỏ (2,2 - 3,1mg sắt), đáp ứng khoảng 15% nhu cầu khuyến nghị hằng ngày. Điều này giúp khắc phục tình trạng thiếu máu thiếu sắt, đặc biệt ở phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi.
Nhờ sắt phong phú, mồng tơi còn được xếp vào danh sách thực phẩm hỗ trợ phòng ngừa loãng xương, tăng cường sức khỏe xương khớp bằng cách thúc đẩy hấp thụ canxi.
Ngoài ra, mồng tơi chứa đa dạng dưỡng chất: protein, canxi, vitamin A, B, C và chất nhầy tự nhiên. Vitamin C dồi dào giúp tối ưu hóa chức năng tuyến tụy, hỗ trợ sản xuất insulin, đồng thời tăng khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm.
Chất nhầy và chất xơ cao trong rau còn có tác dụng hạ đường huyết hiệu quả, làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu sau bữa ăn, ngăn ngừa tăng đường huyết đột ngột. Các nghiên cứu khoa học xác nhận, hàm lượng chất xơ này góp phần điều chỉnh mức đường huyết ổn định, rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường loại 2.
Theo Đông y, mồng tơi có vị ngọt chua, tính hàn, công năng thanh nhiệt, hóa tràng, lương huyết, giải độc. Loại rau này thường được dùng chữa táo bón, tiểu tiện khó, tiêu chảy ra máu, da nổi ban, mụn nhọt. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian phổ biến từ mồng tơi:
Tốt cho xương khớp: Hầm mồng tơi với chân giò heo và chút rượu, ăn hằng ngày để giảm đau nhức xương.
Chữa táo bón: Nấu canh mồng tơi 500g với mắm, muối, tương, giấm; ăn vài ngày sẽ thông đại tiện. Phụ nữ mang thai bị táo bón có thể dùng thay thuốc nhuận tràng, nhờ chất nhầy và xơ hòa tan thúc đẩy tiêu hóa.
Thanh nhiệt, giải độc: Nấu canh mồng tơi ăn hằng ngày để thông đại tiện, giảm táo bón.
Tiểu tiện không thông: Sắc 70-100g mồng tơi tươi uống thay trà. Xay nhuyễn lá, vắt nước cốt hòa nước nguội và muối uống sáng; đắp bã lên bụng dưới.
Lợi sữa cho sản phụ: Hầm gà ác với đậu đen, thêm mồng tơi nấu 5 phút; ăn nóng để tăng sữa, bổ sắt, vitamin, ngăn táo bón, dưỡng da, giảm rụng tóc.
Dù tốt nhưng bác sĩ Vũ vẫn đưa ra lưu ý khi sử dụng loại thực phẩm này. Mồng tơi có tính hàn, người tỳ vị hư hàn không nên ăn nhiều. Các món từ mồng tơi nên ăn hết trong ngày, hâm nóng trước khi dùng, tránh để qua đêm gây biến chất, ngộ độc.
