Câu chuyện 1 (cổ tích)
Ở ngôi làng nọ ven rừng có hai anh em sinh đôi hàng ngày vào rừng đốn củi để sống. Một hôm họ tìm thấy hai cây gỗ quý kích cỡ giống nhau. Thế mỗi người chịu trách nhiệm đốn một cây.
Vì phải đốn củi hàng ngày nên lưỡi rìu của cả hai đã bị cùn. Người anh lo sợ không đủ thời gian để đốn nên vội vã lo đốn cây với lưỡi rìu cùn. Trong khi ấy người em thoái mái lấy viên đá ra ngồi mài lưỡi rìu.
Thấy em bỏ thời gian lo mài rìu, người anh la: "Cây gỗ này cứng quá anh đốn cả hơn tiếng rồi mà không được bao nhiêu. Trời gần xế chiều rồi mà em còn ngồi đấy mài rìu là sao?"
Cậu em cười bảo: "Anh sao mà lo xa. Cây của anh thì anh lo mà đốn hơi nào lo cho tôi". Sau khi mài xong, với lưỡi rìu bén một nhát có thể ăn sâu mấy lần lưỡi cùn, chẳng mấy chốc người em đã đốn ngã cây gỗ trong khi người anh vẫn còn chưa xong.
Câu chuyện 2 (thời hiện đại)
Một công ty phần mềm nọ giao trách nhiệm phát triển sản phẩm cho hai người lập trình viên giỏi trong công ty. Sản phẩm là một phần mềm đã được phát triển lâu năm qua nhiều đời lập trình viên nên đã có một số chức năng. Tuy nhiên vì sản phẩm sử dụng nền tảng công nghệ đã lâu đời nên hiệu suất rất thấp.
Anh An làm việc rất chăm chỉ để xây dựng thêm chức năng mới nhưng cũng khá chật vật vì lệ thuộc vào công nghệ quá cũ kỹ.
Chị Tân thì có suy nghĩ khác. Chị bỏ thời gian để học hỏi các công nghệ mới và thí nghiệm ứng dụng vào việc phát triển sản phẩm của mình.
Sau một thời gian anh An và chị Tân trình bày thành quả phát triển sản phẩm trước buổi họp công ty. Anh An trình bày sản phẩm dựa trên nền tảng công nghệ cũ với vài chức năng mới. Chị Tân trình bày một prototype của sản phẩm dựa trên nền tảng công nghệ mới với chỉ một vài chức năng chính đủ để chứng minh hiệu suất được nâng cao nhiều lần.
Ông chủ thăng chức chị Tân lên làm quản lý sản phẩm và xây dựng đội ngũ để hoàn thành sản phẩm mới.
Câu chuyện 3 (cá nhân)
Năm đầu tiên ở cao học tôi chia sẻ căn hộ với một người bạn tên Mike học cùng khóa. Mike học giỏi và nỗi tiếng chăm chỉ. Mỗi ngày anh ta học đến rất khuya.
Trong thời gian ấy, tuy lịch học dày đặc, tôi tranh thủ đi tập khiêu vũ nghệ thuật ở một câu lạc bộ sinh viên của trường mỗi tối thứ 3 và 5 và rất chăm chỉ cho hoạt động này cho dù ngày hôm sau có thi! Muốn có thời gian đi khiêu vũ, tôi phải tập trung học cho xong trước 5PM vào những ngày có tập.
Cũng nhờ vào hoạt động khiêu vũ và tinh thần tôi thoải mái không cảm thấy nhiều áp lực từ việc học và nghiên cứu. Trái ngược Mike ngày càng trở nên căng thẳng.
Một hôm tôi nói với bạn ấy "Sắp thi mà tôi thấy bạn quá căng thẳng rồi đấy. Bỏ tí thời gian đi dạo, tập gym, khiêu vũ như tôi hay hẹn hò đi". Bạn ấy trả lời: "Tôi không thể làm như bạn được. Tôi không thể đi khiêu vũ khi biết ngày mai thi. Chẳng những thế tôi không thể đi ngủ sớm coi chuyện mai thi không là gì. Nếu tôi có đi dạo đi nữa thì tôi cũng cảm thấy hối hận bởi suy nghĩ thời gian ấy mình nên tập trung để học!"
Tôi cười to và bảo với Mike: "Bởi mai thi nên hôm nay tôi đi khiêu vũ và ngủ sớm. Good night, Mike và chúc hai ta may mắn trong cuộc thi ngày mai".
Hiệu quả học tập và nghiên cứu của tôi duy trì tốt trong suốt 5 năm cao học trong khi ấy thì Mike càng ngày càng tệ ra.
***
Qua ba câu chuyện trên cho thấy trong cuộc sống hằng ngày chúng ta thường bị áp lực bởi quá nhiều công việc, trách nhiệm hay các hoạt động khác làm chúng ta quên đi bản thân của mình như lưỡi rìu ngày càng cùn đi sau mỗi nhát chém, như một thiết bị chạy 24/7/365 ngày đêm không nghỉ nên ngày càng kém hiệu quả, ….
Nếu bạn chịu dành thời gian thường xuyên để mài lưỡi rìu bằng cách làm mới chính mình bởi kiến thức hay tập luyện thì hiệu suất công việc cũng như chất lượng cuộc sống sẽ tốt hẳn lên.
Có ba khía cạnh mà chúng ta cần phải chăm sóc và tự cải thiện thường xuyên đó là: Thể xác, tinh thần, và cảm xúc.
Thể xác
Thể dục: Nếu bạn chưa có thói quen tập thể dục thì đây có thể là một thói quen quan trọng nhất cần có vì khoa học đã chứng minh thể dục không những giúp cải thiện sức khỏe mà còn làm bạn thông minh hơn, tinh thần thoải mái và cảm xúc hạnh phúc.
Thực phẩm: Thức ăn là nguyên liệu cho mọi hoạt động của cơ thể do đó bạn cũng nên quan tâm đến chất lượng và số lượng của thực phẩm tiêu thụ hàng ngày. Giảm bớt chất béo, chất bột, nước ngọt thay thế vào đó bằng rau, củ, quả. Giảm tiêu thụ những chất gây hại như thuốc lá và rượu.
Giấc ngủ: Giấc ngủ cần thiết để cơ thể làm các công tác bảo trì, tái tạo những tế bào cần thiết cũng như sửa chữa những chức năng bị hỏng, não bộ xử lý những thông tin mới. Ngoài ra khoa học đã chứng minh giấc ngủ tốt giúp nâng cao khả năng tập trung, kháng thể, và hiệu quả công việc, cũng như hiệu suất của cơ thể. Còn giấc ngủ kém nâng cao khả năng tăng cân và các bệnh như đau tim, tiểu đường, và kể cả trầm cảm. Nó còn ảnh hưởng đến tâm trạng và từ đó đến các quan hệ với mọi người xung quanh.
Do đó muốn duy trì thể lực tốt bạn cần phải quan tâm đến việc tập thể dục thường xuyên, thực phẩm có đủ dinh dưỡng và chất lượng, và có giấc ngủ tốt hàng ngày.
Tinh thần
Sức khỏe tinh thần có hai phần đó là trí tuệ và tâm linh.
Trí tuệ: Hoạt động của não bộ cũng như thể xác cũng cần được "tập thể dục". Khoa học đã chứng minh hoạt động của não bộ ngày càng suy yếu với tuổi tác. Tất cả những hoạt động như đọc sách, học hỏi kiến thức mới, kể cả việc học môn thể thao mới đều kích thích não bộ hoạt động tốt hơn. Do đó lúc nào cũng nên học một kiến thức hay kỷ năng mới để tập thể dục cho trí tuệ"
Tâm linh: Nếu bạn có tôn giáo thì các hoạt động tôn giáo đều giúp cho tâm linh mình được nhẹ nhàng. Ngoài ra các hoạt khác như nghe nhạc, hòa mình với thiên nhiên, thiền hay yoga... những giây phút trầm lắng đều tốt cho khía cạnh này.
Cảm xúc
Nghiên cứu khoa học sau nhiều năm tìm thấy chất lượng cuộc sống của con người cũng như cảm xúc hạnh phúc không lệ thuộc vào thu nhập, tài sản, danh tiếng, … mà là ở chất lượng của những mối quan hệ lâu dài. Do đó việc xây dựng, nuôi dưỡng và duy trì các mối quan hệ thân thiết với gia đình, bạn bè và xã hội sẽ giúp cho sức khỏe cảm xúc của bạn ngày càng tốt hơn.
Giảm thiểu các quan hệ xấu ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần. Thiết lập các mối quan hệ mới như tham gia các câu lạc bộ về những hoạt động mình yêu thích, các hoạt động thiện nguyện...
Trong cuộc sống hàng ngày tất bật với muôn ngàn thử thách trong công việc, trong tình cảm, trong các mối quan hệ,... chúng ta thường quên đi việc chăm sóc bản thân mình, cứ mải miết như bác tiều phu cứ lo sử dụng lưỡi rìu cùn để đối đầu với cuộc sống. Tôi nhớ, Tổng thống Mỹ Abraham Lincohn từng nói "Nếu có 6 giờ để đốn cây thì tôi sẽ bỏ ra 4 giờ đầu để mài rìu". Còn bạn, có mài lưỡi rìu của mình thường xuyên không?
