Theo bản tin thị trường tuần 3 tháng 5 của VARS, tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, hiện tượng căn hộ tái định cư bị bỏ hoang không còn hiếm gặp. Nhiều tòa căn hộ khu tái định cư có tỷ lệ lấp đầy rất thấp, thậm chí không có người ở.
Tại Hà Nội, theo báo cáo UBND Hà Nội, hiện trên địa bàn có 174 khu nhà tái định cư được sử dụng với tổng số hơn 14.200 căn hộ và khoảng 4.000 căn chung cư bỏ hoang.
Tại TP Hồ Chí Minh, thống kê từ Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho biết có hơn 14.000 căn hộ tái định cư bỏ trống, tập trung nhiều nhất tại khu Bình Khánh (quận 2) với hơn 12.000 căn hộ và khu Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh) với hơn 2.000 căn hộ.
Những căn hộ tái định cư bị bỏ hoang, không người đến ở đã tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng ngân sách Nhà nước để bảo trì, bảo dưỡng mỗi năm.
Dữ liệu nghiên cứu của VARS chỉ ra, kể từ năm 2018 tới nay, nguồn cung nhà ở, đặc biệt là phân khúc căn hộ đang sụt giảm nghiêm trọng.
Theo đó, số lượng dự án Bất động sản được phê duyệt mới ngày càng khan hiếm trong khi các dự án đang triển khai "chật vật" bởi các vướng mắc, liên quan đến pháp lý và nguồn vốn. Trung bình mỗi năm, ước tính mỗi đô thị đặc biệt thiếu hụt ít nhất 50.000 căn hộ.
Đâu là nguyên do cho những căn hộ trống?
Lý giải thực trạng trên, VARS cho rằng vị trí của các khu tái định cư xa trung tâm, thiếu tiện ích và dịch vụ công cộng. Từ đó gây khó khăn cho người dân trong việc di chuyển và sinh hoạt. Một số dự án tái định cư gặp vấn đề về chất lượng xây dựng như vật liệu kém chất lượng, thiết kế không hợp lý và thi công không đạt chuẩn. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến an toàn của cư dân mà còn làm giảm giá trị căn hộ, khiến người dân không muốn chuyển đến.
Bên cạnh đó, nhiều khu tái định cư thường thiếu hạ tầng cơ bản như trường học, bệnh viện, chợ, và hệ thống giao thông, làm giảm chất lượng sống và sự tiện lợi cho cư dân.
Ngoài ra, mức đền bù chưa thỏa đáng và chính sách tái định cư theo Luật đất đai hiện hành còn chưa hợp lý khiến nhiều người dân không muốn chuyển đến nơi ở mới hoặc không đủ khả năng để sống tại khu định cư do số tiền đền bù không đủ để mua suất tái định cư được giao.
Giải pháp "đánh thức" căn hộ tái định cư bỏ hoang
VARS cho rằng, cần thực hiện một loạt các biện pháp cụ thể để giải quyết tình trạng căn hộ tái định cư bị bỏ hoang.
Thứ nhất, Nhà nước cần có kế hoạch chọn vị trí xây dựng khu tái định cư hợp lý. Các khu vực này cần đầy đủ hạ tầng, dịch vụ công cộng và các tiện ích khác.
Thứ hai, các dự án tái định cư cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn xây dựng để đảm bảo chất lượng và an toàn, đồng thời cơ quan cần giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng.
Thứ ba, thúc đẩy thời gian có hiệu lực của Luật Đất đai mới về các quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đảm bảo quyền lợi của người bị thu hồi đất. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng cơ chế đảm bảo công bằng giữa các đối tượng thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất.
Thứ tư, khuyến khích người dân được tham gia vào quá trình quy hoạch và phát triển các dự án tái định cư để đảm bảo các dự án tái định cư được phát trển phù hợp với nhu cầu thực tế và đạt được sự đồng thuận trong cộng đồng.
