CTCP Đầu tư Tập đoàn Phương Trang (FUTA Group) thông tin HĐND tỉnh Lâm Đồng chưa quy định áp dụng cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu đối với dự án cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương do FUTA Group làm nhà đầu tư theo hình thức PPP đã gây nhiều khó khăn, vướng mắc cho việc triển khai dự án.
Theo FUTA Group, đặc thù các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông có tổng mức đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn kéo dài nên tiềm ẩn nhiều rủi ro khi triển khai theo phương thức PPP. Quá trình triển khai các dự án đầu tư theo phương thức PPP trong thời gian vừa qua, đặc biệt quá trình kêu gọi đầu tư các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông cho thấy việc thu hút nguồn lực xã hội rất khó khăn, trong đó nguyên nhân chủ yếu chưa có các cơ chế phù hợp giảm thiểu rủi ro như cơ chế chia sẻ doanh thu của dự án.
Tại dự án cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương thực hiện theo phương thức PPP, nhà đầu tư cần huy động nguồn vốn chủ sở hữu và vốn tín dụng rất lớn (theo báo cáo cuối kỳ dự án là khoảng 10.200 tỷ đồng). Sau khi làm việc với một số ngân hàng, các đơn vị đều yêu cầu dự án phải được áp dụng cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu phù hợp theo quy định của Luật PPP thì mới có cơ sơ xem xét tiếp các điều kiện tài trợ vốn cho dự án.
Nhà đầu tư đánh giá Luật PPP ra đời quy định cơ chế chia sẻ tăng, giảm doanh thu là một bước tiến bộ lớn về thể chế, đưa quan hệ công và tư trong dự án PPP về thể cân bằng hơn, là tiêu chí rất quan trọng để lược bỏ lo ngại của dư luận và ngân hàng về nợ xấu của các dự án thực hiện theo phương thức PPP trước kia, tăng tính hấp dẫn cho dự án hiện nay, thu hút các nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng tham gia tài trợ vốn và thực hiện đầu tư dự án, nhất là trong bối cảnh các tổ chức tín dụng hạn chế cho vay đối với các dự án BOT/ PPP hiện nay.
Các quy định về chia sẻ doanh thu không nhằm tăng sử dụng ngân sách Nhà Nước cho dự án mà thực tế có xác suất 50% Nhà Nước thu được thêm ngân sách nhờ cơ chế này.
Khoản 1 Điều 82, Luật PPP quy định khi doanh thu thực tế đạt cao hơn 125% mức doanh thu trong phương án tài chính tại hợp đồng dự án PPP, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP chia sẻ với Nhà nước 50% phần chênh lệch giữa doanh thu thực tế và mức 125% doanh thu trong phương án tài chính.
Cơ chế chia sẻ phần doanh thu giảm chỉ nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư với tư cách là một đối tác trong dự án, cân bằng với việc chia sẻ phần doanh thu tăng.
(Ảnh minh họa: Báo Lâm Đồng).
Hiện tại, các dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc theo hình thức PPP đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư dự án như: Cao tốc Dầu Giây - Tân Phú; dự án Đường Vành Đai 4 - TP Hà Nội; dự án đầu tư cảng hàng không Sapa (Lào Cao); dự án Cao tốc TP HCM - Mộc Bài (Tây Ninh) và TP HCM; dự án Cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua tỉnh Nam Định và Thái Bình; dự án Cao tốc TP HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, Bình Dương; dự án Đường Vành đai 4 - TP HCM đoạn từ cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn... đều áp dụng cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu phù hợp Luật PPP.
Do đó, FUTA Group đã có kiến nghị về việc áp dụng cơ chế chia sẻ giảm doanh thu đối chodự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương theo phương thức PPP (giai đoạn 1).
Trước đó vào cuối tháng 12 năm ngoái, Bộ Tài chính đã có văn bản phản hồi về kiến nghị của nhà đầu tư trong việc áp dụng cơ chế chia sẻ doanh thu giảm đối với dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương theo phương thức PPP, dự án xây dựng đường bộ cao tốc đoạn Tân Phú – Bảo Lộc theo phương thức PPP.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 17, khoản 3 Điều 82 Luật PPP, cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu là một nội dung trong quyết định chủ trương đầu tư. Đồng thời, việc cho phép áp dụng cơ chế chia sẻ doanh thu giảm có thể dẫn đến việc bổ sung vốn Nhà nước tham gia dự án.
Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng cả hai dự án nói trên đều cần thiết áp dụng cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu và đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư.
Còn theo ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, theo chủ trương đã được phê duyệt, hai dự án cao tốc đoạn Tân Phú - Bảo Lộc và đoạn Bảo Lộc - Liên Khương không áp dụng cơ chế chia sẻ phần doanh thu giảm so với phương án tài chính của từng dự án.
Trong trường hợp bổ sung cơ chế này, Bộ đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng nghiên cứu quy định tại Điều 18 Luật PPP để điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án PPP để có cơ sở triển khai.
Mới đây, UBND tỉnh Lâm Đồng đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Giao thông vận tải, Ban Quản lý dự án giao thông tỉnh và đơn vị có liên quan xem xét nội dung đề xuất của FUTA Group; tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh trước ngày 25/5/2024.
Điều 82 Luật PPP quy định về cơ chế chia sẻ doanh thu như sau:
Khi doanh thu thực tế cao hơn 125% doanh thu trong phương án tài chính, doanh nghiệp dự án chia sẻ với Nhà nước 50% số chênh lệch tăng vượt quá mức 125% này sau khi đã điều chỉnh mức giá phí dịch vụ (giảm), điều chỉnh thời gian hợp đồng (giảm) và được Kiểm toán nhà nước kiểm toán phần tăng doanh thu.
Khi doanh thu thực tế thấp hơn 75% mức doanh thu trong phương án tài chính, Nhà nước chia sẻ 50% phần chênh lệch giữa mức 75% này và doanh thu thực tế chỉ áp dụng đối với hợp đồng BOT, BTO; lý do giảm doanh thu được xác định do quy hoạch, chính sách, pháp luật thay đổi; đã điều chỉnh tăng giá, phí, tăng thời gian hợp đồng song vẫn chưa đảm bảo đạt mức 75% doanh thu theo phương án tài chính; được Kiểm toán nhà nước kiểm toán phần giảm doanh thu.
Nguồn xử lý chia sẻ doanh thu của Nhà nước từ dự phòng ngân sách các cấp.
