Gout (gút) là bệnh do nồng độ acid uric trong máu cao quá mức (tăng urate), dẫn đến tinh thể urat lắng đọng ở khớp, gây viêm, sưng đau dữ dội. Trong chế độ ăn dành cho người gout, việc hạn chế thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, phủ tạng, hải sản là điều rất phổ biến. Tuy nhiên, không ít người vẫn giữ thói quen uống bia — một "kẻ phá đám" nguy hiểm mà nhiều người xem nhẹ. Uống bia khi đã kiêng thịt là "giảm mỡ nhưng lại đổ thêm dầu": phản tác dụng, làm tăng acid uric và khởi phát các đợt gout.
Vì sao bia là "độc dược" đối với người gout?
1. Bia chứa nhiều purin
Bia là loại rượu chứa purin cao — gần như là loại rượu có hàm lượng purin cao nhất so với rượu vang hay rượu mạnh. Purin trong bia, khi phân hủy trong cơ thể, sẽ chuyển thành acid uric. Điều này làm tăng lượng acid uric trong máu, gia tăng nguy cơ tinh thể urat tích tụ tại khớp.
2. Rượu ức chế thải acid uric
Khi uống rượu, cơ chế bài tiết acid uric qua thận bị ức chế. Nói cách khác, uống bia khiến thận khó thải acid uric ra khỏi cơ thể, dẫn đến ứ đọng trong máu. Kết hợp với việc nạp thêm purin từ bia, trạng thái tăng acid uric (hyperuricemia) càng trở nên nặng hơn.
Người bệnh gout cần tuyệt đối tránh bia và rượu để kiểm soát tốt nồng độ acid uric trong máu. Hình minh họa AI.
3. Kích hoạt đợt gout cấp nhanh chóng
Các nghiên cứu cho thấy uống bia có thể kích hoạt cơn gout cấp chỉ trong vòng 24 giờ. Thậm chí uống với lượng vừa phải cũng làm tăng nguy cơ gout tái phát. Bia thường được xem là "thủ phạm hàng đầu" so với các loại rượu khác.
4. Uống bia đè nặng gánh trên thận và chuyển hóa
Ngoài ảnh hưởng đến acid uric, việc uống bia kéo dài còn gây áp lực lên chức năng thận, tạo gánh nặng xử lý cặn bã, làm giảm khả năng loại bỏ chất độc và muối urat. Đồng thời, bia còn chứa cồn gây viêm, tăng stress trao đổi chất và giảm hiệu quả điều trị gout.
Kiêng thịt mà vẫn uống bia khiến gout bùng phát
Nhiều người nghĩ rằng nếu bỏ thịt đỏ, phủ tạng thì uống bia "có còn đáng lo?" — đáp án là có, cụ thể:
- Việc kiêng thịt chỉ loại bỏ một nguồn purin, nhưng nếu bia vẫn được nạp, purin từ bia có thể vượt "mức cho phép".
- Uống bia thường là thói quen sinh hoạt, diễn ra vào cuối tuần hoặc tiệc tùng — những thời điểm dễ gây gout bùng phát.
- Khi uống bia, người bệnh có thể tiêu thụ thêm các món ăn giàu purin (kết hợp đồ nhậu), làm phản ứng tích hợp gia tăng acid uric.
- Nói cách khác: bỏ thịt mà uống bia vẫn như "trồng cây chỉ hứng nắng" — mất nhiều mà lợi ít.
Cơn đau gout cấp tính có thể bùng phát chỉ sau vài giờ uống bia, dù trước đó đã kiêng thịt nghiêm ngặt.
Lời khuyên từ bác sĩ và chuyên gia
Các bác sĩ chuyên khoa chuyển hóa, thấp khớp đưa ra những khuyến nghị rõ ràng:
Hạn chế hoặc bỏ hẳn bia và rượu có cồn
Trong thời kỳ gout cấp, tuyệt đối không uống rượu; giữa các đợt, nếu vẫn muốn uống, nên chọn rượu vang với liều rất thấp và rất hiếm — nhưng chỉ khi bác sĩ cho phép.
Uống nhiều nước để hỗ trợ thải acid uric
Uống đủ từ 2–3 lít nước mỗi ngày giúp đẩy acid uric qua đường tiết niệu, giảm nồng độ trong máu. Đặc biệt sau khi uống bia hoặc trong ngày có nguy cơ gout.
Kết hợp thực phẩm hạ uric
Sữa ít béo, sữa chua, các loại trái cây giàu vitamin C, cherry, cà phê — một số thực phẩm được chứng minh giúp hỗ trợ giảm acid uric. Đồng thời, cá có purin vừa phải, đậu hạt (theo khuyến nghị) vẫn được xem là lựa chọn thay thế so với thịt đỏ.
Theo dõi acid uric định kỳ và điều trị dự phòng
Nếu bạn mắc gout mạn và thường xuyên tái phát, bác sĩ có thể chỉ định thuốc hạ acid uric (allopurinol, febuxostat...) để giữ nồng độ urate trong ngưỡng an toàn. Trong tình huống bạn vẫn uống bia, việc theo dõi sẽ quyết định có điều chỉnh thuốc hay không.
Giải quyết thói quen uống bia và hỗ trợ lối sống lành mạnh
Người bệnh gout cần được tư vấn để thay đổi hành vi: hạn chế uống bia trong giao tiếp xã hội, thay thế bằng nước lọc, nước trái cây không đường; kết hợp vận động, duy trì cân nặng hợp lý; kiểm soát các bệnh đồng mắc như tăng huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường vì chúng làm tình trạng gout trở nên khó kiểm soát hơn.
Bỏ thịt là một phần trong chế độ ăn gout hợp lý, nhưng nếu vẫn uống bia thì bạn đang tự "gánh thêm gánh nặng". Bia chứa purin, ức chế bài tiết acid uric và kích hoạt cơn gout cấp — là yếu tố rủi ro rõ ràng. Cho nên, người bệnh gout nên tuyệt đối tránh bia, duy trì chế độ ăn hạn chế purin thật sự, uống nhiều nước và dùng thuốc hợp lý theo chỉ dẫn bác sĩ.
