Hầu hết những người ở độ tuổi 90 đều rất vui mừng nếu còn có thể tự đi bộ đến cửa hàng tạp hóa hoặc leo cầu thang mà không cần sự trợ giúp. Nhưng Emma Maria Mazzenga, một cựu giáo viên hóa học 92 tuổi đến từ Padua, Italy, vẫn là một ngôi sao điền kinh đích thực.
Năm 2024, bà Mazzenga ghi tên mình vào lịch sử khi là người chạy nhanh nhất từ trước đến nay cho nội dung chạy nước rút 200 m ngoài trời dành cho nữ vận động viên từ 90 tuổi trở lên, hoàn thành chặng đua trong 51,47 giây, theo tờ The Washington Post.
Thành tích đáng nể của cụ thu hút sự quan tâm từ giới khoa học, những người muốn tìm hiểu vì sao một cụ bà cao tuổi lại có thể duy trì phong độ thi đấu như người trẻ.
Cụ Emma Maria Mazzenga. Ảnh: Washington Post
Phát hiện của các nhà nghiên cứu
Một nhóm nghiên cứu người Italy đã mời cụ tham gia nghiên cứu điển hình nhằm tìm hiểu sự thay đổi thể chất theo tuổi tác. Theo New York Post, Mazzenga trải qua các bài kiểm tra sức bền trên xe đạp và bài tập gối. Các chuyên gia cũng lấy mẫu sinh thiết cơ đùi của cụ để phân tích.
Kết quả cho thấy hệ tim mạch của cụ Mazzenga hoạt động khác thường, cơ thể bà bơm oxy hiệu quả tương đương phụ nữ 50 tuổi. Ngoài ra, sinh thiết cũng chỉ ra tế bào của bà có sức mạnh ty thể cao hơn mức trung bình và cơ bắp chứa nhiều sợi cơ co chậm "có kích thước đặc biệt lớn" - yếu tố quyết định sức bền.
Kết hợp với kết quả về tuần hoàn, các nhà nghiên cứu cho biết chức năng cơ bắp của Mazzenga gần như tương đương với người ở độ tuổi đôi mươi - tức chỉ bằng 1/5 tuổi thật.
"Nhờ yếu tố di truyền, lối sống, hoặc sự kết hợp của cả hai, cụ có thể duy trì sự kết nối giữa não bộ, hệ thần kinh và cơ bắp ở mức độ khỏe mạnh hơn nhiều so với những gì chúng tôi thường thấy ở một người 90 tuổi", Tiến sĩ Chris Sundberg, đồng tác giả nghiên cứu và nhà khoa học tại Đại học Marquette, nói với Washington Post.
Chế độ sinh hoạt, ăn uống của cụ Mazzenga
Cuối tuổi thiếu niên và đầu 20, Mazzenga từng là một vận động viên điền kinh xuất sắc trước khi lập gia đình rồi rời xa thể thao. Vài thập kỷ sau, ở tuổi 53, cụ tái ngộ đồng đội cũ, trở lại tập luyện và thi đấu. Cụ duy trì thói quen ấy cho đến nay.
"Tôi chưa bao giờ ở trong nhà suốt một ngày", cụ Mazzenga tiết lộ. "Thể thao đã mang lại cho tôi rất nhiều. Có thể nói nó cứu sống tôi. Tôi không thích chỉ ngồi chờ hoàng hôn buông xuống. Tôi cần vận động".
Không chỉ luyện tập trên đường chạy, chế độ ăn cũng góp phần vào phong độ của cụ. Mazzenga cho biết thực đơn hằng ngày rất đơn giản, gồm các loại protein như cá, thịt bò, trứng chiên, cùng "một ít pasta, một ít cơm".
Cụ Mazzenga khi chạy bộ ở tuổi 90. Video: Reuters
Lợi ích với quá trình lão hóa khi bắt đầu rèn luyện thể chất
Các nhà khoa học không ngạc nhiên khi sự kiên trì tập luyện của cụ Mazzenga mang lại thành quả rõ rệt.
"Việc tập luyện thể thao suốt đời có thể giúp duy trì hiệu suất phi thường và giữ thể trạng ở mức cao ngay cả khi bước sang thập niên thứ chín của cuộc đời", Colosio cho biết.
Tuy nhiên, những người chỉ bắt đầu rèn luyện từ tuổi trung niên hoặc giai đoạn đầu tuổi già vẫn có thể nhận được lợi ích đáng kể nếu duy trì nỗ lực một cách đều đặn.
"Rất nhiều tác động tiêu cực của quá trình lão hóa có thể được giảm đáng kể nếu chúng ta duy trì mức độ vận động thể chất ở mức rất cao", Tiến sĩ Bas Van Hooren, trợ lý giáo sư ngành dinh dưỡng và khoa học vận động tại Đại học Maastricht (Hà Lan), nói với Washington Post.
Ông cho biết trước đây từng nghiên cứu những vận động viên điền kinh ở tuổi 70, tất cả đều bắt đầu tập luyện khi đã lớn tuổi, cho thấy có nhiều bằng chứng khẳng định "không bao giờ là quá muộn để bắt đầu".
"Rất nhiều tác động tiêu cực của quá trình lão hóa có thể được giảm đáng kể nếu chúng ta duy trì mức vận động thể chất rất cao", Van Hooren kết luận.
