Trong suy nghĩ của nhiều người, việc thiết kế một ngôi nhà dường như là công việc chỉ dành riêng cho những kiến trúc sư được đào tạo bài bản. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ai cũng có thể bắt đầu hành trình thiết kế tổ ấm cho riêng mình, miễn là đủ kiên nhẫn để tìm hiểu, lắng nghe chính mình và có một kế hoạch cụ thể.
Khởi điểm từ chính cuộc sống thường nhật
Thay vì vội vàng tìm hình ảnh nhà đẹp trên mạng và lưu lại những mẫu thiết kế theo phong cách từ châu Âu đến châu Á, đầu tiên bạn cần làm là quan sát lại chính nhịp sống hàng ngày của bản thân. Việc thiết kế một ngôi nhà không nên bắt đầu từ hình ảnh lý tưởng hóa, mà phải xuất phát từ nhu cầu thực tế.
Ví dụ, bạn hãy quan sát lại xem buổi sáng mình thường thức dậy lúc mấy giờ, bước ra khỏi giường và làm việc gì đầu tiên. Buổi tối, bạn dành thời gian đọc sách hay thư giãn bằng cách xem phim. Bạn thích tụ họp bạn bè thường xuyên hay ưa không gian riêng tư yên tĩnh.
Tất cả những hành vi tưởng chừng nhỏ nhặt đó đều ảnh hưởng trực tiếp đến việc phân chia không gian, thiết kế nội thất và lựa chọn vật liệu trong ngôi nhà tương lai.
Mỗi người đều sống theo một nhịp điệu riêng. Có người thích mở mắt ra là đón ánh nắng sớm, có người cần một góc thật tĩnh để làm việc, có người lại cần một phòng thay đồ riêng vì quần áo chiếm khá nhiều diện tích. Nếu không bắt đầu từ nhu cầu của bản thân, bạn dễ thiết kế nhà theo hình mẫu nào đó nhưng cuối cùng lại không phù hợp với cuộc sống thực tế của mình.
Từ thói quen đến bản danh sách các không gian cần thiết
Sau khi đã nhìn lại các thói quen sống, bước tiếp theo là chuyển những nhu cầu đó thành một danh sách các phòng và không gian chức năng cần có. Đây là giai đoạn quan trọng giúp bạn định hình rõ ràng trong căn nhà thực sự cần những gì.
Nếu bạn thích nấu ăn, căn bếp là nơi cần được đầu tư kỹ lưỡng cả về diện tích, ánh sáng lẫn cách sắp đặt. Nếu bạn thường xuyên làm việc tại nhà, một góc làm việc yên tĩnh và có ánh sáng tự nhiên là không thể thiếu. Còn nếu bạn sống một mình và ít khi có khách đến chơi, có lẽ bạn không cần một phòng khách quá rộng hay nhiều ghế ngồi.
Để tạo dấu ấn cá nhân riêng, bạn không cần phải đi theo một công thức cố định về phân chia không gian ví dụ có đủ phòng khách, bếp, 2 phòng ngủ, 2 nhà vệ sinh như các mẫu nhà trên mạng thường gợi ý. Ngược lại, việc thiết kế nên linh hoạt theo phong cách sống, quy mô gia đình và cả ngân sách của mỗi người.
Việc thiết kế nên linh hoạt theo phong cách sống và nhu cầu cá nhân (Ảnh: Decorilla).
Sắp xếp không gian theo dòng chảy sinh hoạt
Khi đã có danh sách các không gian cần thiết, bạn bước vào giai đoạn thử nghiệm sơ đồ bố trí. Thay vì vội sử dụng phần mềm hay thuê kiến trúc sư ngay, bạn có thể sử dụng cách truyền thống nhưng hiệu quả là vẽ tay trên giấy.
Trên một tờ giấy trắng, mỗi phòng được biểu diễn bằng một hình chữ nhật hoặc hình vuông, giống như cách vẽ sơ đồ lớp học khi còn đi học. Sau đó, các phòng được di chuyển, xoay chuyển để tìm ra một sự sắp xếp hợp lý nhất với thói quen sống.
Ví dụ như nhà vệ sinh nên gần phòng ngủ để tiện sử dụng ban đêm. Bếp nên gần khu giặt phơi để thuận tiện cấp thoát nước. Phòng khách nên gần cửa chính để đón tiếp khách dễ dàng. Mỗi sự sắp đặt đều được cân nhắc kỹ càng dựa trên thực tế sử dụng.
Điều quan trọng là, bản vẽ này không cần đẹp, cũng không cần chính xác mà chỉ cần thể hiện được mối quan hệ giữa các không gian với nhau. Bằng việc vẽ sơ đồ mặt bằng theo cách này, người thiết kế sẽ dần hình dung được luồng di chuyển, luồng ánh sáng và sự liên kết của các hoạt động trong một ngày.
Ước tính diện tích thành con số
Khi sơ đồ bố trí mặt bằng đã tạm ổn, bước tiếp theo là gán diện tích ước tính cho từng không gian. Đây là lúc bạn đối chiếu, lượng hóa các không gian sống thành số liệu về diện tích đất, ngân sách thi công.
Thông thường, một phòng ngủ tiêu chuẩn có thể dao động 10-15m2, đủ để đặt giường, tủ và bàn làm việc nhỏ. Phòng khách khoảng 15-20m2 nếu bạn cần không gian cho sofa và tivi. Khu vực bếp và ăn uống thường cần khoảng 12-15m2. Nhà vệ sinh có thể gói gọn trong 3-4m2, hoặc lớn hơn nếu muốn đặt bồn tắm.
Khi cộng tổng các diện tích này, bạn sẽ biết thiết kế này có phù hợp với thực tế về diện tích mặt bằng cũng như ngân sách hay không. Từ đó, bạn có thể cân nhắc điều chỉnh lại, gộp một số chức năng hoặc rút gọn không gian phụ.
Hợp tác với người có chuyên môn
Khi ý tưởng sơ bộ đã hoàn chỉnh, bạn nên tìm đến kiến trúc sư hoặc người có chuyên môn thi công để được tư vấn về mặt kỹ thuật, kết cấu. Kiến trúc sư không phải là người đọc vị khách hàng, mà là người giúp hiện thực hóa những ý tưởng có cơ sở.
Khi bạn đã có một sơ đồ bố trí mặt bằng ước lượng, danh sách nhu cầu, hình ảnh tham khảo phong cách và ngân sách dự kiến, kiến trúc sư sẽ dễ dàng đưa ra giải pháp tối ưu cho bạn.
