FTSE Russell ngày 8/10 chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Quyết định này sẽ có hiệu lực từ ngày 21/9/2026, sau khi trải qua đợt rà soát giữa kỳ vào tháng 3/2026.
Hội đồng Chỉ số của FTSE Russell ghi nhận Việt Nam đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí cần thiết để được nâng hạng theo Khung Phân loại Quốc gia Cổ phiếu FTSE, bao gồm khả năng thanh toán, quy trình giao dịch, cơ chế vận hành và độ minh bạch của thị trường.
(Nguồn: VinaCapital).
Tuy vậy, Ủy ban Tư vấn của FTSE Russell vẫn lưu ý một số quan ngại liên quan đến khả năng tiếp cận của các công ty môi giới nước ngoài khi tham gia giao dịch tại Việt Nam.
Mặc dù đây không phải là điều kiện bắt buộc trong nhóm thị trường mới nổi thứ cấp, nhưng FTSE Russell cho rằng việc mở rộng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư ngoại vẫn là yếu tố then chốt, giúp thị trường vận hành hiệu quả hơn và đáp ứng nhu cầu mô phỏng chỉ số toàn cầu.
Theo VinaCapital, các cơ quan quản lý Việt Nam có thể chủ động hoàn tất các biện pháp kỹ thuật trong thời gian tới, để FTSE Russell xác nhận chính thức việc nâng hạng trong đợt rà soát tháng 3/2026. Quá trình này sẽ khép lại giai đoạn dài chuẩn bị, đánh dấu kết quả của hàng loạt cải cách mạnh mẽ về hạ tầng, pháp lý và cơ chế vận hành thị trường trong hai năm qua.
Dòng vốn ngoại 5–6 tỷ USD sẵn sàng chảy
Các chuyên gia đánh giá, việc nâng hạng là bước ngoặt lớn giúp Việt Nam tái thu hút dòng vốn quốc tế sau ba năm liên tiếp rút ròng. Ước tính, tổng dòng tiền có thể chảy vào thị trường đạt khoảng 5–6 tỷ USD, trong đó khoảng 1 tỷ USD là dòng vốn thụ động từ các quỹ ETF và 4–5 tỷ USD là vốn chủ động từ các quỹ đầu tư theo dõi nhóm thị trường mới nổi.
Việt Nam dự kiến sẽ được đưa vào chỉ số FTSE Emerging Markets All Cap – bộ chỉ số theo dõi quy mô khoảng 100 tỷ USD. Theo tính toán của VinaCapital, Việt Nam có thể chiếm khoảng 0,3% trong rổ này, tương ứng 300 triệu USD dòng vốn thụ động, với khoảng 30 cổ phiếu lớn và thanh khoản cao được lựa chọn.
Các quỹ theo dõi chỉ số có thể giải ngân thành nhiều đợt, dựa trên năng lực của các công ty chứng khoán trong việc cung cấp dịch vụ không yêu cầu ký quỹ cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Việc này sẽ giúp dòng tiền đi vào thị trường ổn định và hạn chế rủi ro biến động ngắn hạn.
VinaCapital cho rằng, tác động tích cực của dòng vốn ngoại không chỉ đến từ quy mô giải ngân mà còn ở hiệu ứng tâm lý. Sự trở lại của dòng tiền quốc tế sẽ góp phần củng cố niềm tin nhà đầu tư, cải thiện thanh khoản và hỗ trợ định giá cổ phiếu trong giai đoạn 12–18 tháng tới.
Chuẩn bị cho giai đoạn tái định giá thị trường
Theo báo cáo, việc nâng hạng FTSE chỉ là một phần trong chiến lược dài hạn hướng đến chuẩn mực cao hơn – cụ thể là mục tiêu gia nhập nhóm thị trường mới nổi của MSCI. Để đạt được điều này, Việt Nam đang triển khai nhiều bước cải cách quan trọng.
Một trong những thay đổi lớn là kế hoạch thành lập cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (Central Counterparty Clearing – CCP) vào cuối năm 2026 và dự kiến vận hành trong quý I/2027. Hệ thống này sẽ trực thuộc Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) và được xem là giải pháp bền vững hơn mô hình giao dịch “không ứng trước tiền” đang áp dụng hiện nay.
Cùng với đó, việc nới giới hạn sở hữu nước ngoài, phát triển công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá và tiêu chuẩn hóa báo cáo tiếng Anh cũng là những điều kiện tiên quyết để tăng khả năng tiếp cận của khối đầu tư toàn cầu.
VinaCapital nhận định, bên cạnh cải cách cơ chế, Việt Nam cũng cần đa dạng hóa cơ cấu ngành trên sàn chứng khoán. Hiện hai lĩnh vực tài chính và bất động sản chiếm hơn một nửa vốn hóa toàn thị trường, khiến biến động nhóm này tác động mạnh tới chỉ số chung. Làn sóng IPO mới trong giai đoạn tới sẽ đóng vai trò quan trọng, giúp mở rộng quy mô và tạo cân bằng cho cấu trúc ngành.
Tính đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam chiếm khoảng 75% GDP, tương đương hơn 300 tỷ USD vốn hóa trên ba sàn giao dịch. Mục tiêu đến năm 2030 là nâng quy mô lên 120% GDP, song song phát triển thị trường trái phiếu đạt 58% GDP – gần gấp đôi mức hiện tại. Trong đó, trái phiếu doanh nghiệp dự kiến chiếm ít nhất 25% GDP, tạo thêm kênh huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế.
Từ đầu năm 2025, VN-Index đã tăng hơn 34% tính theo đồng VND, thanh khoản bình quân đạt khoảng 1 tỷ USD mỗi phiên – mức cao nhất trong khu vực ASEAN. Với định giá hiện tại khoảng 13 lần P/E dự phóng, VinaCapital kỳ vọng chỉ số có thể tăng thêm 15–20% trong 12–18 tháng tới, khi dòng vốn ngoại quay lại và lợi nhuận doanh nghiệp dự kiến tăng bình quân 15% mỗi năm.
Đây sẽ là nền tảng cho giai đoạn tái định giá thị trường, phản ánh triển vọng kinh tế tích cực và các chính sách hỗ trợ vĩ mô trong thời gian tới. Thành công trong nâng hạng không phải là đích đến cuối cùng, mà là bước khởi đầu cho hành trình xây dựng một thị trường vốn hiện đại, minh bạch và hội nhập sâu hơn vào hệ thống tài chính toàn cầu.
