Sinh viên năm cuối đột quỵ vì chủ quan
4 giờ sáng, Lê Ngọc Thái, 22 tuổi, sinh viên năm cuối, vẫn nghĩ mình chỉ "mệt vì rượu". Nhưng đến trưa, khi méo miệng, yếu nửa người và không thể đứng dậy, Thái mới chịu vào viện. Kết quả khiến cả bạn bè lẫn bác sĩ đều sững sờ: đột quỵ nặng do tắc động mạch não lớn.
"Lúc nhập viện, nhịp tim của cậu ấy chỉ còn 34 lần/phút," TS.BS Tôn Thất Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng, kể lại. "Nếu chậm thêm vài phút, tổn thương não có thể vĩnh viễn."
Các bác sĩ lập tức kích hoạt quy trình cấp cứu đột quỵ: ổn định nhịp tim, can thiệp lấy huyết khối trong não, đồng thời đặt dẫn lưu tim tạm thời để duy trì tuần hoàn. Sau 58 phút, mạch máu não được tái thông hoàn toàn. Bệnh nhân tỉnh táo, liệt nửa người cải thiện nhanh, cần thêm thời gian để phục hồi loại bỏ di chứng.
Thế nhưng, nguyên nhân đằng sau cú ngã bất ngờ ấy không chỉ đến từ cuộc nhậu. Kết quả siêu âm tim cho thấy Thái bị bệnh cơ tim giãn nặng, kết hợp với rối loạn nhịp tim. Sự trì trệ của dòng máu trong tim khiến hình thành huyết khối, và chỉ cần một đêm rượu bia – yếu tố gây co mạch, tăng nhịp tim và mất nước – cũng đủ để cục máu đông ấy trôi lên não, gây tắc mạch não giữa.
"Cậu ấy khỏe, trẻ, thường xuyên chơi thể thao – nhưng chính sự chủ quan khiến mọi người xung quanh không nghĩ đến đột quỵ," BS Dũng nói. "Khi được đưa đến viện, thời gian vàng đã suýt trôi qua."
Khi đột quỵ không còn là "bệnh của người già"
Trường hợp của Lê Ngọc Thái không còn hiếm. Theo báo cáo của Tạp chí Đột quỵ Quốc tế (Stroke Journal), 10–15% tổng số ca đột quỵ toàn cầu hiện nay xảy ra ở nhóm tuổi 18–50, và tỉ lệ này tăng trung bình 2% mỗi năm.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng: Lười vận động là yếu tố nguy cơ hàng đầu, chiếm tới 59% ca đột quỵ trẻ. Tăng huyết áp chiếm 27%, rượu bia 17,5%, hút thuốc 13%. Mất ngủ kéo dài có thể tăng nguy cơ đột quỵ hơn 50%; riêng nhóm 18 - 34 tuổi, rủi ro tăng gấp 8 lần.
Theo các chuyên gia thần kinh học, lối sống "đa nhiệm" của người trẻ hiện đại – thức khuya, stress, bỏ bữa, lạm dụng caffeine và rượu đang khiến mạch máu và tim mạch lão hóa sớm hơn 10–15 năm so với thế hệ trước.
Điều nguy hiểm là triệu chứng đột quỵ ở người trẻ thường bị nhầm với say xỉn, mệt mỏi hoặc căng thẳng, khiến thời gian cấp cứu bị bỏ lỡ.
"Trong đột quỵ, mỗi phút trôi qua có khoảng 1,9 triệu tế bào não chết đi. Khi đến viện muộn, dù có cứu sống được, khả năng hồi phục hoàn toàn giảm mạnh", BS Dũng nhấn mạnh.
Đột quỵ có thể phòng ngừa nếu người trẻ:
Duy trì vận động 30 phút mỗi ngày
Hạn chế rượu bia, thuốc lá
Giữ giấc ngủ đủ 6 - 8 tiếng
Kiểm tra huyết áp, nhịp tim và mỡ máu định kỳ
