Theo báo cáo chuyên đề lãi suất và xu hướng thắt chặt tiền tệ ứng phó lạm phát của Chứng khoán Vietcombank (VCBS), các chuyên gia cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiếp tục các bước điều chỉnh linh hoạt, theo sát diễn biến thị trường.
Cụ thể, sau khi Fed có những đánh giá lại về kỳ vọng lãi suất điều hành, NHNN sẽ có động thái điều chỉnh linh hoạt hơn nữa cho năm 2023 bao gồm cân nhắc tăng tỷ giá trung tâm, và tăng giá bán ngoại tệ với mức giảm giá phù hợp của VND khoảng 3% - 4% phù hợp diễn biến thị trường ngoại hối.
Tại thời điểm này, mức giảm giá của VND so với nhiều quốc giá khác vẫn ở mức thấp. Ngoài ra, cũng giống như các ngân hàng trung ương (NHTW) trên thế giới, NHNN cũng sẽ nhắm tới mục tiêu các định hướng rõ ràng, tiến hành thay đổi lãi suất, tỷ giá theo từng bước, tránh giật cục, gây cú sốc trên thị trường.
Đồng thời, các bước điều chỉnh cũng sẽ được cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng nhằm tránh có khoảng cách khác biệt quá lớn đối với phần đông các NHTW khác.
Theo các chuyên gia, NHNN cũng được dự báo sẽ có động thái hợp lý nữa về việc tăng lãi suất điều hành để tránh tạo ra khoảng cách quá lớn trong điều hành so với mặt bằng chung xu hướng của nhiều quốc gia lớn trên thế giới. Điều này đã hiện thực hóa ngày 22/9 khi NHNN công bố tăng lãi suất điều hành với mức tăng 1%, có hiệu lực từ ngày 23/9.
Bên cạnh đó, lãi suất tiếp tục tăng khiến cho các dư địa điều hành mang tính chất định hướng giảm sức nặng trong khi nguồn lực của NHNN còn hạn chế được xem là tín hiệu không tích cực. Cùng với đó, trên thị trường thế giới, Fed và nhiều NHTW khác sẽ tiếp tục quyết liệt tăng lãi suất nhằm tránh khỏi vòng xoáy tiền lương- giá cả.
Do đó, VCBS dự báo trong giai đoạn tiếp theo, mặt bằng lãi suất huy động tăng 1,5 - 2 điểm %, lãi suất liên ngân hàng nhìn chung sẽ cao hơn đáng kể các năm trước và khó có khả năng thấp hơn ngưỡng 4%.
Trong giai đoạn Fed liên tục tăng lãi suất, chỉ số USD Index liên tục tăng vượt đỉnh trong thời gian qua. Do đó, USD lên giá và duy trì sức mạnh tương đối so với các đồng tiền khác và VND cũng không phải là ngoại lệ. Trong khi đó, nguồn cung ngoại tệ có diễn biến không quá thuận lợi so với các năm trước, đặt trong bối cảnh Việt Nam nhập khẩu hàng hóa nguyên liệu trong giai đoạn giá cả tăng cao.
Đồng USD tăng giá mạnh sau khi Fed nâng lãi suất.
Theo các chuyên gia, trước các rủi ro bất định gia tăng, mặt bằng lãi suất chịu áp lực tăng trên cả thị trường 1 và thị trường 2 ghi nhận rõ nét nhất đối với thị trường liên ngân hàng và lãi suất huy động. Có thể thấy giai đoạn này thanh khoản thị trường liên ngân hàng không còn dồi dào so với giai đoạn trước.
Cùng lúc, nền kinh tế ghi nhận thách thức ổn định vĩ mô là áp lực tỷ giá chưa thể sớm hạ nhiệt, lạm phát kỳ vọng ở mức cao trong dài hạn khiến nhà điều hành tiếp tục có động thái thận trọng.
Với ưu tiên chính sách hàng đầu là duy trì các yếu tố ổn định (kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá), NHNN không thể quá mạnh tay trong việc duy trì trạng thái thanh khoản dồi dào, nhằm mục tiêu giảm sức hấp dẫn với việc nắm giữ đồng USD.
VCBS cho biết tính trung bình, lãi suất huy động đã tăng0,9 - 1,1 điểm %, phần nào thể hiện nhu cầu thanh khoản của các ngân hàng thương mại đã có thay đổi đáng kể so với giai đoạn dịch bệnh. Các chuyên gia cho rằng xu hướng tăng của lãi suất huy động cũng được xem là phản ứng hợp lý khi mặt bằng lãi suất ở nhiều quốc gia đang trong xu hướng tăng.
Theo các chuyên gia VCBS, trong giai đoạn này, chính sách tiền tệ thắt chặt trở nên khá rõ nét ở các NHTW lớn đặt ra bài toán về lãi suất tăng trong dài hạn trên phạm vi toàn cầu.
Theo đó, các NHTW cần đảm bảo mục tiêu liên quan đến lạm phát và sự cân đối trong tương quan về chính sách tiền tệ so với các NHTW khác. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.
VCBS đánh giá trong giai đoạn này ưu tiên hàng đầu về chính sách của Việt Nam là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô khi các yếu tố bất định gia tăng.
