Ảnh minh họa: Minh Hằng.
Thống kê cho thấy quý IV/2022, kết quả kinh doanh của các đơn vị ô tô khá phân hóa. Trong khi doanh thu thuần của các đơn vị như Savico, City Auto và VEAM đi lên, những doanh nghiệp như Haxaco, Ô tô TMT và Ô tô Trường Long lại đi xuống.
Nguyên nhân nhìn chung được các doanh nghiệp chỉ rõ, chính sách thắt chặt tín dụng quý cuối năm 2022 làm lãi suất tăng cao, điều kiện giải ngân vốn khó khăn... khiến cho người tiêu dùng khó tiếp cận vốn vay khi mua xe, giảm nhu cầu tiêu dùng.
Mặc dù vậy, trong 9 tháng đầu năm 2022, thị trường kinh doanh xe ô tô tốt, kinh tế ổn định, lãi suất cho vay thấp làm cho lợi nhuận cả năm của tất cả các đơn vị phân phối xe đều tăng trưởng hai đến ba chữ số, một số đơn vị ghi nhận thành tích cao nhất lịch sử hoạt động.
CTCP Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (Savico - Mã: SVC) hiện là đơn vị phân phối nhiều thương hiệu ô tô ở Việt Nam như Toyota, Ford, Honda, Chevrolet, Huyndai, Suzuki, Mitsubishi. Trong đó, công ty có thị phần phân phối lớn nhất với dòng xe Toyota và Ford.
Savico cho biết, số lượng xe hệ thống bán ra trong năm 2022 đạt 42.572 xe, tăng 39% so với năm trước.
Kết quả năm 2022 cho thấy, công ty ghi nhận 21.495 tỷ đồng doanh thu thuần tăng 51%, lợi nhuận sau thuế kỷ lục 586 tỷ đồng tăng 178% so với năm 2021.
Riêng quý IV/2022, công ty có lãi tăng trưởng 34% nhờ hoạt động kinh doanh đi lên đáng kể so với mức nền thấp cùng kỳ (quý IV/2021 dù phục hồi sau dịch COVID-19 nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn). Thêm vào đó, công ty còn gia tăng sản lượng xe mới và còn mở rộng thêm các hệ thống, dịch vụ.
Tương tự, CTCP City Auto (Mã: CTF) báo cáo quý IV/2022 với doanh thu thuần đạt gần 2.247 tỷ đồng, tăng 34% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, doanh thu từ bán xe ghi nhận hơn 2.000 tỷ đồng, doanh thu bán phụ tùng đạt 10,7 tỷ đồng, doanh thu cung cấp dịch vụ 133 tỷ đồng và doanh thu khác ghi nhận hơn 13 tỷ đồng.
Các chi phí các đều tăng mạnh với chi phí bán hàng tăng gấp đôi lên hơn 95 tỷ đồng, chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 91% lên 46,6 tỷ đồng. Kết quả, City Auto báo lãi sau thuế quý IV đạt 39,2 tỷ đồng, giảm 4% so với cùng kỳ năm 2021.
Dù vậy nhờ thành tích của ba quý trước đó, đơn vị chuyên phân phối xe Ford vẫn ghi nhận doanh thu thuần cả năm đạt 6.296 tỷ đồng và 117 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, lần lượt tăng gần 40% và 126% so với kết quả năm 2021.
Quý IV/2022, CTCP Dịch vụ ô tô Hàng Xanh (Haxaco - Mã: HAX) là một trong ba đơn vị được thống kê có doanh thu thuần giảm 26% so với cùng kỳ về 1.598 tỷ đồng. Trừ đi các chi phí, lợi nhuận sau thuế của Haxaco đạt 47 tỷ đồng, giảm 62%.
Dù vậy lũy kế cả năm 2022, Haxaco ghi nhận doanh thu đạt 6.775 tỷ đồng, tăng 22%. Còn lợi nhuận sau thuế tăng 33% lên 240 tỷ đồng, là thành tích cao nhất trong lịch sử kể từ khi thành lập công ty. Kết quả này cũng giúp nhà phân phối xe Mercedes vượt 23% mục tiêu doanh thu và vượt 41% mục tiêu lợi nhuận năm 2022.
Kết quả lợi nhuận sau thuế 4 năm gần nhất của các ba doanh nghiệp phân phối ô tô. (Nguồn: MH tổng hợp từ BCTC của doanh nghiệp).
Với Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam - CTCP (VEAM – Mã: VEA), đa phần lợi nhuận không đến từ hoạt động sản xuất kinh doanh chính mà là từ lợi nhuận được chia từ các công ty liên kết như Công ty TNHH Honda Việt Nam, Toyota Việt Nam, Ford Việt Nam,…
VEAM hiện nay sở hữu 30% vốn của Honda Việt Nam, 20% vốn của Toyota Việt Nam và 25% vốn của Ford Việt Nam. Hằng năm, VEAM thường thu về khoảng 4.500 – 7.000 tỷ đồng mỗi năm từ các doanh nghiệp liên kết.
(Nguồn: MH tổng hợp từ BCTC đã kiểm toán của doanh nghiệp).
Năm 2022, VEAM ghi nhận 4.747 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 18% so với năm 2021. Hoạt động của các công ty liên doanh liên kết giúp công ty thu về khoản lãi 6.984 tỷ đồng, tăng 35% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế của công ty là 7.672 tỷ đồng, tăng gần 33% so với năm 2021 và là kết qủa cao nhất kể từ khi cổ phần hóa (năm 2016).
Tiêu thụ ô tô và giá bán xe hơi tại các đại lý có thể đi xuống trong thời kì suy thoái
Năm 2022, tiêu thụ ô tô tại Việt Nam lập kỷ lục giúp nhiều công ty phân phối báo lãi lớn như đã thống kê phía trên. Giới phân tích cho rằng, nhu cầu bị dồn nén từ khi bùng phát đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy doanh số bán ô tô trong năm 2022. Tình trạng thiếu chip bán dẫn đã cản trở hoạt động sản xuất toàn cầu, nhưng lại tạo cơ hội cho các đại lý nâng giá bán cao hơn tới 50% trên mỗi chiếc xe.
Năm 2022, tiêu thụ xe ô tô cả nước đạt mốc kỷ lục với hơn 509.000 chiếc. (Nguồn: MH tổng hợp từ Hiệp hội sản xuất ôtô Việt Nam).
Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định năm 2023, tiêu thụ ô tô sẽ giảm tốc tăng trưởng do sức mua của thị trường chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố tiêu cực.
SSI Research ước tính lượng xe bán ra năm 2023 chỉ tăng 5% so với năm 2022. Tình trạng thiếu chip ô tô và gián đoạn chuỗi cung ứng khả năng sẽ không ảnh hưởng tới thị trường nửa cuối năm 2023.
Các nhà phân tích cho rằng, tình hình kinh tế khó khăn mang lại nhiều thách thức. Khi điều kiện kinh tế xấu đi, tiêu thụ ô tô và giá bán xe hơi tại các đại lý có thể không còn cao như trong năm 2022, do người tiêu dùng giảm thiểu chi tiêu trong thời kỳ suy thoái.
Bên cạnh đó, việc mua trả góp một phương tiện mới sẽ đắt đỏ và khó khăn hơn. Các hỗ trợ của Chính phủ (bao gồm cắt giảm lệ phí trước bạ và trì hoãn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt) đã kết thúc, do mức tiêu thụ đã trở lại mức trước COVID-19.
