Thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng thu hút đông đảo nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là giới trẻ.
Tuy nhiên, bên cạnh các chỉ số tài chính, một vấn đề pháp lý mà không ít nhà đầu tư còn mơ hồ là: “Thu nhập từ đầu tư chứng khoán có phải nộp thuế thu nhập cá nhân không?”.
Thị trường chứng khoán tại Việt Nam
ẢNH: NHẬT THỊNH
Luật sư Bùi Ngọc Hùng Đức (Công ty luật Viên An) cho biết tại điều 4, luật Chứng khoán 2019, chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký; chứng khoán phái sinh; các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.
Thu nhập từ chứng khoán là gì?
Theo luật sư Bùi Ngọc Hùng Đức, hiện pháp luật Việt Nam chưa có định nghĩa cụ thể về thu nhập từ chứng khoán. Tuy nhiên, nếu hiểu theo lẽ thông thường thì thu nhập từ chứng khoán sẽ thuộc thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân khi thuộc các trường hợp sau đây:
Thu nhập từ đầu tư vốn: lợi tức cổ phần (điểm b khoản 3 điều 3 luật Thuế thu nhập cá nhân 2007)
Thu nhập từ chuyển nhượng vốn: thu nhập từ chuyển nhượng cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác theo quy định tại khoản 1 điều 6 của luật Chứng khoán. Thu nhập từ chuyển nhượng cổ phiếu của các cá nhân trong công ty cổ phần theo quy định tại khoản 2 điều 6 luật Chứng khoán và điều 120 luật Doanh nghiệp (căn cứ tại điểm b khoản 4 điều 3 luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, Khoản 3, 4 điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC được sửa đổi bởi điều 4 Thông tư 25/2018/TT-BTC)
Do đó, các loại thu nhập từ chứng khoán nói trên thuộc diện thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân.
Thuế suất áp dụng đối với từng loại thu nhập
- Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán (thu nhập từ chuyển nhượng vốn)
Căn cứ theo quy định tại điều 16 Thông tư 92/2015/TT-BTC sửa đổi bổ sung điểm a, b khoản 2 điều 11 Thông tư số 111/2013/TT-BTC về thuế thu nhập cá nhân chuyển nhượng, giao dịch chứng khoán như sau:
Thuế thu nhập cá nhân phát sinh từ giao dịch chứng khoán = 0,1% x giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần.
Trong đó:
- Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng chứng khoán được xác định là giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần.
- Giá chuyển nhượng chứng khoán được xác định như sau:
Đối với chứng khoán của công ty đại chúng giao dịch trên Sở Giao dịch chứng khoán, giá chuyển nhượng chứng khoán là giá thực hiện tại Sở Giao dịch chứng khoán. Giá thực hiện là giá chứng khoán được xác định từ kết quả khớp lệnh hoặc giá hình thành từ các giao dịch thỏa thuận tại Sở Giao dịch chứng khoán.
Đối với chứng khoán không thuộc trường hợp nêu trên, giá chuyển nhượng là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng hoặc giá thực tế chuyển nhượng hoặc giá theo sổ sách kế toán của đơn vị có chứng khoán chuyển nhượng tại thời điểm lập báo cáo tài chính gần nhất theo quy định của pháp luật về kế toán trước thời điểm chuyển nhượng.
2. Thu nhập từ lợi tức cổ phiếu (thu nhập từ đầu tư vốn)
Điều 135 luật Doanh nghiệp 2020 quy định công ty cổ phần có thể chi trả cổ tức bằng tiền mặt, bằng cổ phần hoặc bằng tài sản khác theo điều lệ công ty.
Căn cứ khoản 2 điều 10 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ cổ tức được tính theo công thức:
Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế × thuế suất 5%
Trong đó, thu nhập tính thuế là khoản cổ tức mà cá nhân cổ đông nhận được từ hoạt động góp vốn mua cổ phần.
